Ik denk, ik post dit ook maar even:
Openheid en vrijheid onder druk
De groep, de kerk en de overheid gaan de komende vier jaar terrein terug winnen op het individu. Het regeerakkoord ademt een sfeer van betutteling, wat het door D66 bepleite verbindende individualisme verstikt. De inperking van vrijheden van mensen in dit regeerakkoord staat haaks op de idealen van D66.
Toch treedt D66 de nieuwe coalitie open tegemoet en zal het enkele voorstellen van harte steunen. Het aanpakken van de probleemwijken in de grote steden en de inzet voor het klimaat heeft onze sympathie. De investeringen in onderwijs zijn fors, maar desondanks te laag om lerarentekort aan te pakken en de kwaliteit te verbeteren. Op den duur komt hierdoor de zelfontplooiing die het onderwijs zou moeten stimuleren onder druk te staan.
Vrijheden
Het meest wringend zijn de plannen op het terrein waar de overheid volgens D66 geen rol hoort te spelen. Voor D66 staat zorgvuldigheid voorop bij beladen zaken als euthanasie en abortus. We hebben er lang over gedaan om abortus op een zorgvuldige wijze in de wet te verankeren. Nederland is hier een voorbeeld voor de rest van de wereld. Een streng katholiek land als Portugal kopieert de Nederlandse wetgeving op dit moment vanwege de goede resultaten. De coalitie wil dat vrouwen die enkele dagen overtijd zijn en geen kind willen, straks verplicht enkele dagen nadenken over de mogelijkheid om hun zwangerschap te voldragen en hun kind te laten adopteren. PvdA, CDA en CU mengen zich daarmee opnieuw in een beslissing die hoort te liggen bij de vrouw.
Ook wordt het winkelen op zondag aan banden gelegd. Deze maatregel is op zichzelf geen ondergang van onze vrije en open samenleving. Maar de mogelijkheid van het openstellen van winkels op zondag past goed bij de emancipatie van vrouwen op de werkvloer in de jaren ’90. En bovendien, wat is er op tegen als mensen louter voor hun plezier in hun vrije tijd willen winkelen? Het gaat D66 te ver dat deze partijen vanuit een geloofsopvatting andere mensen in hun vrijheden beperken. Wat D66 betreft is de keuze aan de mensen zelf en zouden PvdA, CDA en CU zich hier niet in moeten mengen.
Economie
Nederland heeft een economisch beleid nodig dat kansen creëert voor mensen die nu buitenspel staan. PvdA, CDA en CU verlagen de lasten minder dan er door autonome ontwikkelingen bijkomt. En voorzover de coalitie de lasten wel verlicht, verdeelt ze de koek, zonder dat ze de arbeidsparticipatie verhoogt. Dit past in het beeld van een kabinet dat de economische groei bij voorbaat incasseert, maar hierin niet investeert. Want het heruitvinden van de Melkertbaan – in maar liefst vijf verschillende vormen – is een schijnoplossing. Hoe sympathiek ook, gesubsidieerde arbeid helpt uiteindelijk niet tegen werkloosheidsproblemen. Bij de eerste economische tegenwind zullen deze banen verdwijnen en zullen de mensen met een Melkertbaan opnieuw zijn aangewezen op de overheid.
Hiernaast rekent de coalitie zich rijker dan bij de afgelopen kabinetten gebruikelijk was. Dat is vragen om problemen. De oplossing van de vergrijzing schuiven PvdA, CDA en CU vooruit. De AOW-maatregel is zo moeilijk uitvoerbaar dat de coalitie deze pas in 2011 wil invoeren. Ondanks de belastingverhoging voor AOW-ers komt de betaalbaarheid van AOW op de langere termijn onder druk.
Wanneer het even tegenzit, zal de coalitie ad hoc moeten bezuinigen. Dat kan er al snel toe leiden dat voor de weg van de minste weerstand wordt gekozen en de lasten worden verzwaard. En hogere lasten betekenen simpelweg hogere werkloosheid. Zwakkeren op de arbeidsmarkt betalen hiervoor in eerste instantie de rekening, maar uiteindelijk is het slecht voor de werkgelegenheid van iedereen. Jongeren, vrouwen, en etnische Nederlanders worden de dupe: voor deze groepen blijft de poort tot de arbeidsmarkt gesloten. Zo zal het economisch beleid van de nieuwe coalitie mensen afhankelijker maken van de overheid en hen beperken in hun zelfstandigheid.
Europa en het buitenland
PvdA, CDA en CU zien Nederland als een in zichzelf gekeerd land, bang voor globalisering, bang voor Europa. Het regeerakkoord schiet hier dan ook tekort. Meer geld voor vredesmissies en ontwikkelingshulp is mooi, maar niet toereikend. Een eigen visie ontbreekt. De vraag waar het met Europa en de Grondwet naar toe moet, wordt op het bord van de Raad van State gelegd. Het ontbreekt PvdA, CDA en CU blijkbaar aan ambitie om weer voorop te lopen in Europa. D66 betreurt dit en vindt dat alle Nederlanders zelf mogen beslissen welke kant het opgaat met Europa. Niet een benoemde raad, maar alle Nederlanders zelf zouden hier aan het woord moeten zijn.
De klimaatverandering, de globalisering vragen om een open houding tegenover de buitenwereld. D66 vindt dat de politiek nu leiderschap moet tonen en een visie moet geven op de toekomst van Europa. Wat D66 betreft komt er één Europees asielbeleid, zodat de race om het strengste asielbeleid in Europa stopt. Wat D66 betreft komt er één Europees milieubeleid, zodat we klimaatverandering kunnen tegengaan. En wat D66 betreft komt er één Europees buitenlands beleid, zodat Europa een tegenwicht kan bieden aan de regering Bush op het wereldtoneel.
D66 verwacht van de coalitie dat zij snel met voorstellen komt om de impasse rond de Europese grondwet te doorbreken, zodat de open en internationale houding van Nederland behouden blijft.