[Rudy]

OPINIE. De grenzen van het beledigende

door Ayaan Hirsi Ali - (c) De Standaard 30/06/07

(De auteur is voormalig Nederlands parlementslid. Ze werkt nu voor de Amerikaanse denktank American Enterprise Institute)




Het Westen wordt door de jihadisten als zwak beschouwd en dat maakt ze nog woester, zegt Ayaan Hirsi Ali . Het begaat een kapitale blunder als het de onverdraagzame machten 'de grenzen van het beledigende laat afbakenen'.

Stel je voor dat een menigte van Engelsen door Londen zou stappen met afbeeldingen van Mohammed, vrede zij met hem, stapels korans, miniatuur Kaäba's uit Mekka en Saudische vlaggen. Stel je voor dat ze dan een vreugdevuur zouden aansteken en die voorwerpen er een voor een zouden op keilen, terwijl ze 'Lang leve de koningin!' brullen, telkens als de vlammen opflakkeren. Dat zou het equivalent zijn van wat fanatieke moslimstudenten deden in de Oost-Pakistaanse stad Multan, om maar één voorbeeld te noemen, toen ze vorige week afbeeldingen van koningin Elizabeth en Salman Rushdie verbrandden. Daarbij scandeerden ze "Dood hem! Dood hem!,, als reactie op zijn recente toetreding tot de ridderorde. Een dergelijke razende menigte zie je uiteraard zelden in het moderne westen (tenzij in de vorm van voetbalhooligans). Maar ze zijn een alledaags verschijnsel geworden in de moslimwereld, telkens als een paus, een cartoonist of, zoals nu, de Britse koningin een grens overschrijdt die door onverdraagzame machten bepaald werd.


Een steeds groter wordende groep moslims over de hele wereld heeft het gevoel dat ze in een strijd op leven of dood verwikkeld zijn met het Westen, met als inzet ideeën, macht, territorium en beperkte grondstoffen. Zoals bij elke oorlog uit de loop van de menselijke geschiedenis zijn ook hier symbolen belangrijk. Maar dat geldt vooral voor de islamitische denkwijze, die beheerst wordt door een strikte code van eer en schande. In die context zijn symbolen niet alleen afbeeldingen, maar een kwestie van leven en dood. Ze belichamen eergevoel (dat je met je leven moet verdedigen) en schande (je sterft of doodt om dat te vermijden). Degene die toekijkt hoe zijn symbolen besmeurd worden, heeft geen eergevoel meer.


Die erecode beïnvloedt alle moslimgemeenschappen van de laagste tot de hoogste regionen - familie, stam en de oemma of islamitische gemeenschap. Een ingewijde die die code schendt, wat de zware 'misdaad' van Salman Rushdie is, moet ter dood gebracht worden. Hij heeft de moslims op twee ernstige manieren te schande gemaakt. Hij heeft de islam de rug toegekeerd. En hij heeft de onfeilbare stichter van de islam beledigd. In hun ogen heeft koningin Elizabeth de zaak nog erger gemaakt door hem eer te bewijzen - een klap in het gezicht van anderhalf miljard moslims. Volgens de gedachtegang van stamleden - en de islam is een combinatie van een stamgodsdienst en een politieke beweging - komt het ongestraft laten vernietigen van je iconen neer op een overgave. Het maakt niet uit of die overgave reëel is, alleen dat het zo overkomt.


In de ogen van veel westerlingen is de nationale vlag niet meer dan een stuk textiel dat door enkele patriotten gekoesterd wordt en tijdens sportieve evenementen gegroet wordt. Maar voor een vurig mannelijk stamlid dat trouw beloofd heeft aan de islam belichaamt een banier de eer van een land. De Saudische vlag is voor elke moslim (niet enkel de Saudi's) net zo belangrijk als een combinatie van de Amerikaanse vlag en het kruis voor elke vrome, vaderlandslievende Amerikaanse katholiek. De letters op de Saudische vlag zijn een eed van trouw aan de islam, vergezeld door een zwaard. Westerlingen hebben al te vaak onverschillig gereageerd wanneer hun iconen besmeurd worden - zoals wanneer een afbeelding van de Britse koningin verbrand wordt - door het voetvolk van barbaarse praktijken.


Het Westen wordt door de jihadisten als zwak beschouwd en dat maakt ze nog woester en trekt nog meer rekruten aan voor Bin Laden en soortgenoten dan de oorlog tegen Afghanistan, Irak en het Israëlisch-Palestijnse conflict. In plaats daarvan zou het Westen moeten samenspannen om krachtig zijn symbolen en zijn beschaving - die ondanks al haar tekortkomingen nog altijd de meeste mensen de beste levenskwaliteit biedt - te verdedigen.


Op schrille eisen om verontschuldigingen moet stoïcijns gereageerd worden. Er mag geen duimbreed toegegeven worden. Regeringen zoals die van Pakistan - die de verbrandingen aanmoedigen en zelfs aanstoken - moeten rekenschap afleggen in plaats van vertroeteld te worden. De VS en Groot-Brittannië moeten het ontslag eisen van de Pakistaanse minister voor Religieuze Zaken, Mohammed Ijaz ul-Haq. Die had aan het Pakistaanse parlement in Islamabad gezegd: 'Het westen beschuldigt moslims van extremisme en terrorisme. Het zou gerechtvaardigd zijn als iemand een bom op zijn lichaam laat ontploffen, tenzij de Britse regering zijn verontschuldigingen aanbiedt en zijn ridderorde weer intrekt.'


De Nigeriaanse toneelschrijver Wole Soyinka schat dit incident met Sir Salman, een van de vele de laatste tijd, volkomen juist in: het westen zou een kapitale blunder begaan als het de onverdraagzame machten 'de grenzen van het beledigende laat afbakenen'. Het westen moet voet bij stuk houden. Door Salman Rushdie in de ridderorde op te nemen eert de Britse koningin de vrijheid van geweten en creativiteit die in het westen gekoesterd wordt. Daardoor is ze niet het symbool van een verloren gegane monarchie, maar van de essentie van onze levenswijze. Lang leve de koningin!


Vertaling Home Office