Geld is nooit zomaar een ruilmiddel. Geld is altijd ingebed in sociaal-economische systemen die door ideologieën vormgegeven zijn. Het zijn dus die basisstructuren die maken dat een bepaald geldsysteem heilzaam is of niet.
De gift-economie zoals die overal ter wereld bestond en vandaag nog op vele plaatse, zoals in de Kula-ring heeft inderdaad een groepsvormende en socialiserende werking. De filosofie van de potlatch - zoveel mogelijk van uw geld wegsmijten - drijft dit systeem. Accumuleren om weg te schenken, daar maakt men prestige, weelde en leiderschap mee.
In kapitalistische economieën werkt het een beetje andersom. Daar is geld een middel dat op planetaire schaal mensen tegen elkaar opzet, ze van elkaar afsluit en op nooit eerder geziene schaal natuur en hulpbronnen vernietigt. In het kapitalisme werkt enkel een accumulatie-logica en een uitsluitingslogica - gedreven door de ultieme tendens van het kapitalisme, namelijk de tendens tot monopolisering, met als ultieme trofee een monopolie over het geldsysteem. Lenin heeft dat zeer mooi geanalyseerd in zijn nog steeds uitermate belangrijke studie over het monopoliekapitalisme in het bankwezen, dat in zijn tijd het monopolie over de geldcreatie dat toebehoort aan de Staat, dreigde te vernietigen.
Kortom, met geld op zich is niks mis (zie de Kula), het gaat om de ideologische systemen waarin een geldsysteem werkt. Die moeten onderwerp van debat zijn.
|