[Chipie]

Roemenië rekent af met communistisch verleden

Voor het eerst heeft Roemenië zijn voormalig communistisch regime veroordeeld. In een maandag verschenen rapport, gepresenteerd door president Traian Basescu tijdens een roerige parlementszitting, wordt het regime afgedaan als crimineel en illegaal en beschuldigd van misdaden tegen de menselijkheid.

De laatste communistische dictator, Nicolae Ceausescu, werd in 1989 geëxecuteerd en daarmee kwam een einde aan 45 jaar communistische overheersing. "Het regime pleegde moorden en deporteerde honderdduizenden mensen", zei Basescu. "Verstopt achter het socialistische humanisme zat een grote minachting voor mensen, voor het individu." Uit naam van de Roemeense regering bood hij aan de slachtoffers van de dictatuur zijn excuses aan.

Het in opdracht van de regering gemaakte rapport van 650 pagina's werd opgesteld
door een team van onderzoekers onder leiding van professor Vladimir Tismaneanu van de University of Maryland.

De Communisten onderdrukten dissidenten en gelovigen, pasten censuur toe, verboden abortussen, hongerden de bevolking uit en namen honderdduizenden huizen in beslag of vernielden ze, concludeert het rapport. De bevolking werd gebruikt als een groep "proefdieren", zei Basescu.

Ultranationalisten verstoorden de toespraak van Basescu met geroep. Hun leider, Corneliu Vadim Tudor, stond op en blies op een fluitje, waarna hij de president een rode kaart toonde. Ook liet hij een spandoek zien waarop Basescu stond afgebeeld achter de tralies. Andere parlementariërs applaudisseerden voor Basescu, weer anderen hoorden de toespraak aan in stilte.

Basescu riep in herinnering dat het communistische systeem na de Tweede Wereldoorlog werd opgedrongen door de Sovjet-Unie. Mensen werden gedwongen te leven temidden van leugens en angst, zei hij. "Als de president veroordeel ik het communistisch systeem... En ik spreek mijn bewondering uit voor de burgers die zich verzetten tegen de dictatuur." De voormalige Poolse vakbondsleider en president Lech Walesa - een van die burgers in zijn eigen land - was aanwezig tijdens de toespraak van Basescu.

Basescu zei voorstander te zijn van de aanbevelingen in het rapport dat er een dag ter nagedachtenis van de slachtoffers wordt ingesteld, dat er een museum over het communistische tijdperk komt en dat de herinnering aan het communisme ook op andere wijzen levend wordt gehouden. Het rapport beschuldigt sommige prominente Roemenen, zoals voormalig president Ion Iliescu, ervan het communistische regime te hebben gesteund.

Bron