Oorspronkelijk geplaatst door Rudy
OPINIE. DE EERSTE OORZAAK VAN HONGER? SLECHTE REGIMES
door Mia Doornaert - (c) De Standaard 20/10/07
Gevoel en medeleven waren er weer te koop op de Werelddag tegen de Extreme Armoede van woensdag 17 oktober. Maar ondertussen blijft de junta van Myanmar (Birma) haar verpauperde bevolking onder de knoet houden.
Ondertussen blijft Robert Mugabe zijn landgenoten uithongeren. Ondertussen blijft het Noord-Koreaanse regime zijn land, dat tot een massaal hongerkamp verworden is, in een ongenadige greep houden.
Die en andere tragedies stellen ons voor de allermoeilijkste vraag: hoe verlost men een bevolking van een rampzalig regime dat zich niets aantrekt van het lot van zijn bevolking en het land systematisch ten gronde richt?
Het toenmalige Birma was een van de meer welvarende landen in Azië toen het in 1948 zijn onafhankelijkheid van Groot-Brittannië afdwong. Maar generaals grepen er de macht en in 1962 begon generaal Ne Win de rampzalige 'eigen weg naar het socialisme' - op geen ander continent zijn de 'eigen wegen naar het socialisme' zo dodelijk geweest als in Azië.
Zimbabwe was een graanschuur toen Mugabe er in 1980 de leiding van kreeg. Even leek hij een heel nieuw soort Afrikaans leider te zullen worden. Maar 37 jaar later klampt hij zich nog steeds aan de macht vast, als een half-waanzinnige dictator die zijn tegenstanders en zijn bevolking terroriseert, en het land geruïneerd heeft.
Noord-Korea was het veruit rijkste deel van het schiereiland na de Koreaanse oorlog die in 1953 de scheidingslijn tussen Noord en Zuid tot een ondoordringbare militaire muur verhardde. Maar ook daar is de 'eigen weg naar het socialisme' een ramp geworden. In het ooit welvarendste deel van Korea zijn honderdduizenden, zo niet miljoenen mensen aan hongersnoden overleden.
En de wereld kijkt toe op die en zoveel andere tragedies. Geen ervan was onvermijdelijk, en men moet de schuld niet afschuiven op de 'usual suspects' zoals het koloniale verleden, het 'imperialisme', of de landbouwoverschotten van de Europese Unie.
Niemand noopte Mugabe tot een ondoordacht en corrupt beleid. En het was zeker niet het 'imperialisme' dat Ne Win en Kim Il-sung aanzette tot de eigen versie van een Aziatisch socialisme dat ook in het China van Mao en het Cambodja van de Rode Khmers zoveel miljoenen doden heeft geëist.
In Afrika en elders lijden miljoenen mensen honger terwijl er genoeg eten op deze aardbol is. Miljoenen mensen lijden en sterven aan ziektes die met eenvoudige middelen kunnen genezen worden. Miljoenen mensen, heel vaak vrouwen, moeten kilometers ver gaan om water te vinden dat ze dan op eigen kracht moeten terugbrengen.
En neen, ook dat is meestal niet het gevolg van het egoïsme van de rijke wereld, maar van de machtswellust, de corruptie, de onbekwaamheid van de eigen leiders. Ook op de Werelddag tegen de Extreme Armoede van deze week bleef die factor bijna geheel buiten beschouwing in de vele welmenende verklaringen.
Nochtans blijkt het elke dag weer: de eerste en onontkoombare voorwaarde voor bestrijding van de armoede is goed bestuur, is een minimale inspraak van de bevolking. Als die er niet zijn, dan is elke ontwikkelingshulp van staat tot staat, of van multilaterale instellingen aan staten, verspild geld dat in een bodemloze put terechtkomt.
De Aziatische 'tijgers' die zich vanaf de jaren zestig en zeventig naar welvaart en meer democratie opwerkten, deden dat niet dankzij ontwikkelingshulp. De meeste van hun regimes waren absoluut geen voorbeelden van transparantie en democratie. Maar terwijl er ongetwijfeld corruptie bestond, zogen ze hun land niet leeg, en investeerden ze in eigen land, terwijl Latijns-Amerikaanse en Afrikaanse elites verkozen hun geld in de rijke wereld in veiligheid te brengen. En vooral investeerden ze intensief in onderwijs en vorming, zowel voor meisjes als voor jongens.
Veel andere voorbeelden zijn er vooralsnog niet. De olielanden rijven momenteel inkomsten binnen die een veelvoud vormen van alle mogelijke ontwikkelingshulp. Maar zeldzaam zijn de landen die dat manna productief gebruiken. Saudi-Arabië bouwt liever moskeeën doorheen de wereld. Populisten als de Iraanse Ahmadinejad en de Venezolaanse Hugo Chavez gebruiken het om stemmen in het binnenland en steun in het buitenland te kopen, en voor buitenlandse avonturen.
De kwalen van Afrika, het wijdverspreide oorlogs- en andere geweld incluis, zijn maar al te bekend.
Wat valt eraan te doen? Een zaak is duidelijk, op de 'internationale gemeenschap', alias de Verenigde Naties, valt niet te rekenen. Want die staat aan de kant van de regimes, niet aan die van de volkeren. Slechts een minderheid van regeringen op deze wereld bekommert zich om goed bestuur, laat staan om mensenrechten.
China, een van de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad, demonstreert dat met zijn steun aan de Sudanese en Birmaanse regimes, met zijn neokoloniale politiek in Afrika waar het zich een toegang tot grondstoffen en markten koopt van regimes die maar al te blij zijn niet meer lastig te worden gevallen met de Europese voorwaarden voor goed bestuur. China gaat met de winsten lopen, Europa is goed genoeg om geld te geven en de vloed vluchtelingen op te nemen. Zijn veelgeroemde 'soft power' blijkt machteloos tegen de regimes die de eerste oorzaak van armoede en ellende zijn.
|