[krohn]

OPEN BRIEF AAN Cardinaal DANNEELS
(over de politieke crisis in het land)

Eminentie,

Ondergetekende is bekend genoeg in de media. En niet alleen in België. Mijn naam blijft nollens vollens in verband worden gebracht inderdaad aan de naam en het pontificaat van de Paus Joannes Paulus de Twede. Een ver verleden (van meer dan vijf en twintig jaar gelden) die me in (jammer genoeg!...) België altijd vervolgde, in de media en niet alleen, Eminentie.

De reden van mijn open brief, aan U nu geadresseerd, is desalniettemin de al langdurige politieke crisis in het land en de gelijke tred houdende bedreiging van indeling van het land en confrontatie tussen de Belgen.

De Belgen zijn…waren ten minste in een niet zo ver verleden, katholieken, Eminentie, aan beiden kanten van de taalgrens; iets wat de Spaanse pers nu die in het algemeen geen blijk tot nu toe gaf, noch van het verleden van de Belgen, noch van de huidige situatie in het land voldoende kennis te bezitten, toch er in geslaagd is te berde te brengen. Nog meer: volgens de correspondent in België van de krant El Pais is het katholicisme de enige -en ook de laatste band- die de Belgen nog samen houdt…Nog voor hoe lang?

Wel nu als er iets bestaat dat de aandacht van onpartijdige toeschouwers van die (gevaarlijke) crisis aantrekt, is wel Uw zwijgen, Eminentie. Voor de Koning en de Koninklijke familie (en de Monarchie) een keer per jaar te bieden op de Nationale Feestdag, en af en toe de lof ervan te zingen, blijkt nu voor de ogen van vele, en voor mij ook zeker, maar een voorwendsel om zich te kunnen ontrekken aan een veel dringendere en onvermijdbare bemiddelingstaak; alleen maar een ceremoniële manier om te vermeiden zich te bemoeien met de (naderende) toekomst van uw landgenoten, en ook van de gelovigen aan beide kanten van de taalgrens, Eminentie.

In recente verklaringen aan de pers, in verband met de pogingen tot verzoening door de huidige Paus, Benedictus de Zestien ondergenomen, met de aanhangers van overleden Bisschop Lefebvre, bent U nogmaals, voor de Tweede Vaticaanse Concilie opgekomen; een gebeurtenis die ongetwijfeld, en boven alle polemieken, in meer of minder mate voor een scheuring zorgde tussen katholieken in de ganse wereld. Alles behalve verrassend dus, zou men zich wagen te zeggen, uw stilzwijgen van nu ten aanzien van de grote risico van scheuring, zowel van het land, als tussen de twee grootste delen van de Belgische bevolking.

U hebt nu –terloops gezegd- laten opmerken dat die geschil tussen de Roomse Katholieke Kerk en de traditionalisten België en de katholieke Belgen niet of nauwelijks betreft, wat niet helemaal juist is, Eminentie. De werken van de erfgenamen van Bischop Lefebvre hebben in België geen grote vestiging gehad zoals het geval is geweest in andere Europese landen (Frankrijk, Switzerland, en zelfs Duitsland en Groot Britannië) ’T is zeker…

…Dat neemt toch niet weg dat de grote aandacht die de Pers me periodiekerwijze hier altijd bod, tijdens de een en twintig jaar van mijn ononderbroken verblijf in het land, een ongetwijfeld verband met deze problematiek toonde, mij altijd inderdaad, met stelselmatige vijandigheid, als (vroegere) aanhanger van Bisschop Lefebvre bestempelende, Eminentie…

Er bestaat intussen ongetwijfeld grond in uw analyse, Cardinal Danneels. Ik erkend dat zonder moeite; want volgens mij, en na hier in die Nederlanden zo lang te zin verbleven, kan men de Tweede Vaticaanse Concilie grotendeels als het werk, de overwinning liever zien van een Katholicisme van het Noorden die wraak toen nam van het andere katholicisme, ik bedoel die van de op culturele vlak Latijnse landen (ertussen zeker, Frankrijk)

Dit was wat Bisschop Lefebvre altijd dacht en in het openbaar zei, maar volgens mij, Spanjaard –de eerste en bijna de enige toen in de Seminarium van Ecône, in Zwitserland- en erfgenaam van een Spaanse katholieke traditie, die ik nooit heb afgezworen, was de diagnostisch van de Franse bisschop kortzichtig –bij gebrek aan historisch perspectief inderdaad- en een beetje partijdig (pro-Frans), inderdaad.

’T is een oude verhaal, ‘t is waar, die van de klachten in deze (Zuid) Nederlanden tegen Spanje en de Spaanse katholicisme: diezelfde van de Nederlandse (Hollandse) protestanten die op het einde van de negentiende eeuw door de Vlaamse katholieken (door hun pastoors vooral) werd hernomen en in de Tweede Vaticaanse Concilie als tegelijk historische en theologische waarheid plechtigerwijze was afgekondigd….

Pater Daens, grote Groot/Nederlandicus (voor de eeuwigheid) –en een treffend voorbeeld van wat ik hier wil zeggen of laten verstaan-, is ongetwijfeld een van de belangrijkste figuren in de geschiedenis van de Vlaamse katholicisme van het begin van de twintigste eeuw, dat neem niet weg dat zijn Groot/Nederlandisme (de regel trouwens bij de Vlaamse clerus sindsdien) grote bezwaren doen ontstaan. Bij Spanjaarden bij voorbeeld

Want zijn imago, altijd als rooms-katholieke priester (met soutane) gekleed, bij de arbeiders en overal, botst frontaal om zo te zeggen, met de “andere” Groot Nederlandse traditie, die van de protestanten….Twee eeuwen vroeger, inderdaad die brave Pater Danes zou misschien zelfde lot van de monniken van Gorkum meegemaakt (de brandstapel, beldoel ik, vermoord door de Protestanten…), ondanks zijn Groot/Nederlandisme uiteraard…. ]

Gelijkaardige gedachten doet de bekende foto trouwens ontstaan bij de ontmoeting van Pater Verschaeve (in 1944, in Berlin) ook uiterst nauwkeurig als katholieke priester gekleed, met Alfred Rosenberg, grote theoreticus van de (anti-katholieke) Germanendom….

U verstaat zonder moeite, zeker, wat ik bedoel, Eminentie...Het katholicisme, het Roomse (en tegelijkertijd Spaanse) katholicisme was eeuwen lang de grootste en belangrijkste eenheidsfacteur tussen de Belgen. Nu blijkt dat niet meer het geval te zijn, veertig jaar precies na de sluiting van de Tweede Vaticaanse Concilie.

U moreel verantwoordelijkheid blijft niet minder intussen, Eminentie….Evenredig aan uw onbetwiste gezag. Een gebaar, ten guste van de Eenheid van de belgen, van links en rechts, vrijzinnig of katholieken, voor of tegen de koning, met of zonder staatshervorming: wat de toestand nu van vereist. Dringend, eminentie!

Zolang er tijd is, vooraleer het te laat word, ik bedoel, vooraleer de bloed begin te vloeien, Eminentie (“Antes de que la sangre llegue al rio”) Zoals in het Spaanse Baskenland.

Brussel, 10 december 2007