[Rudy]

OPINIE. Weg met de stemplicht

door Mia Doornaert - (c) De Standaard 21/03/08



'On prend les mêmes et on recommence'. Dat is het wrange gevoel dat de eindeloze crisis en de vorming van de nieuwe regering laten. De grote teneur van de verkiezingsuitslag was dat de kiezers een regering zonder socialisten verkozen. Het feit dat de zo 'voluntaristische' Verhofstadt een rampzalige minister als André Flahaut acht jaar moest dulden, heeft zeker en vast de indruk gewekt dat hij de voetmat van de PS was en bijgedragen tot het stemmenverlies van zijn partij. Niettemin is de PS terug.


Didier Reynders had gelijk toen hij zei dat een flinke regeerperiode zonder PS een staatshervorming waard was. Niettemin zit de PS weer hoog en droog in de regering. En ze heeft er bovendien een vorm van kartel bij. Ooit moet Joëlle Milquet toch eens uitleggen waarom burgers nog op haar partij moeten stemmen als ze daarmee in feite voor Elio Di Rupo kiezen.

Als aanmoediging van de antipolitiek kan wat er gebeurt echt wel tellen. Over de schade die is aangericht aan het imago van België spreken we zelfs niet meer, die is enorm. Het is goed en wel dat Karel De Gucht zoveel belang hecht aan economische diplomatie. Maar als onze politici het handelsmerk België zo deerlijk schaden, dan helpt dat zeker ook de economische geloofwaardigheid niet. Hoe serieus neemt men een land waarvan zoveel politieke leiders zelf twijfel zaaien over het voortbestaan ervan?

Zoals altijd krijgen de diplomaten dan de opdracht, zoals recentelijk ook van De Gucht, om het imago van het koninkrijk op te vijzelen door intensieve en goed gekozen contacten met prominente vertegenwoordigers van de pers en media in het land waar ze op post zijn. De politici maken het puin, de ambtenaren moeten het ruimen, dat is een maar al te vertrouwd scenario.

In feite was die opdracht van De Gucht nauwelijks noodzakelijk omdat veel van onze diplomaten al hard bezig waren pogingen om puin te ruimen. Maar vooral was die opdracht in grote mate aan het verkeerde adres gericht. Het is goed en wel dat diplomaten in Londen, Parijs, New York of Moskou gaan lunchen met hoofdredacteuren van eminente kranten en media. Maar hun overredingskracht maakt weinig kans als diezelfde hoofdredacteuren volop berichten krijgen van hun correspondenten in Brussel over de vaudevilles die in dit land opgevoerd worden. Wie zullen ze geloven? Het antwoord is evident.

De plaats om de buitenlandse pers te 'bewerken' is in de eerste plaats Brussel, en de beste manier om die 'bewerken' is niet de indruk te geven dat België een Balkanstaat aan het worden is.

Er zijn nog andere dringende do's en don'ts. Normaal gesproken zou de crisis, die nog niet echt achter de rug is, onze verkozen leiders tot bescheidenheid moeten aanzetten. Dat zou ons dan het belachelijke spektakel moeten besparen dat ze het 'Belgisch model' gaan aanprijzen op de Balkan of op Cyprus of aan Israëli's en Palestijnen. De ingewikkelde poespas van onze instellingen als 'model' gaan voorstellen getuigde altijd al van een grote mate van zelfgenoegzaamheid. Nu zou dat compleet belachelijk zijn.

En iets wat helemaal dringend moet overwogen worden, is de afschaffing van de stemplicht, die in vrijwel geen enkel ander echt democratisch land bestaat. Waarom zouden burgers verplicht moeten zijn te gaan stemmen? Ondernemers moeten hun afnemers verdienen, winkels moeten kun klanten verdienen, kranten moeten hun lezers verdienen. Wel, politieke leiders en partijen moeten hun kiezers verdienen, en dus ook de opkomst ervan.

Kiezers komen best massaal opdagen als er overtuigende kandidaten zijn en als ze ook een duidelijke keuze krijgen. Dat bleek in Frankrijk waar een opkomst die doorheen de jaren gedaald was, opnieuw steil omhoog ging toen Nicolas Sarkozy en Ségolène Royal de kiezers wisten te interesseren en te motiveren. Als de verkiezingsuitslag echter maar een vrijblijvende aanduiding is, en de particratieën beslissen, dan is het ook nog oneerlijk de kiezer te dwingen zijn stem te gaan uitbrengen.

En nog een laatste, angstige gedachte. Als Karel De Gucht volgend jaar naar de Europese Commissie gaat, betekent dat hopelijk niet dat Louis Michel terug naar Buitenlandse Zaken komt. Een nieuw rondje van diens emo-politiek dreigt helemaal fataal te zijn voor wat België aan geloofwaardigheid rest.

Mia Doornaert is redactrice buitenland.