Beste, af en toe moet je - om tot correcte standpunten te komen - meer doen dan afgaan op je onderbuik. In de jaren '90 zijn we inderdaad overspoeld geworden door de misdaden van het stalinisme. Als trotskist voel ik me helemaal niet geroepen dat systeem te verdedigen - onze stroming is het hardnekkigst van alle bestreden en in de realiteit fysiek geliquideerd in de stalinistische landen. Om er daarom vanuit te gaan dat stalinisme en fascisme "gelijk" zouden zijn, gaat echter veel te ver en wordt ook door feitengegevens niet ondersteund. Je verwart de vorm (stalinisten en fascisten hebben dezelfde methodes toegepast) met de inhoud. Het fascisme was een ultieme poging het kapitalisme te redden, het stalinisme was een poging de privileges te verdedigen van een bureaucratie binnen het kader van een genationaliseerde economie. Je denkt misschien dat dat verschil verwaarloosbaar is en er niet toe doet? Omdat je het niet hebt meegemaakt. Een paar vraagjes: als stalinisme en fascisme zelfs maar gelijkaardig waren, waarom heeft de invoering van het kapitalisme dan voor zo'n schrijnende val in de levensstandaard van de massa's in Rusland en Oost-Europa gezorgd? Waarom bestond er onder het stalinisme gratis onderwijs en gezondheidszorg voor iedereen? Waarom had iedereen een dak boven hun hoofd? De vrouwen die vandaag in de gedwongen prostitutie en mensenhandel terechtkomen, hadden onder het stalinisme gewoon een job, hun kinderen konden in een systeem van kinderopvang terecht dat in veel stalinistische landen veel beter was dan wat we hier vandaag in België kennen.
Nogmaals, ik verdedig het stalinistische systeem niet. Er bevindt zich een zee van bloed tussen de stalinisten en onze socialistische opvattingen. Ik ben er echter niet mee akkoord dat de basis voor het stalinisme reeds vervat zat in het leninisme. Nuttige lectuur voor een leninistische visie op wat een arbeidersstaat (in de overgangsfase van kapitalisme naar socialisme) zou moeten zijn, vind je in de Aprilstellingen van Lenin. En wat het "historische vooruitzicht" van de toenmalige anarchisten betreft: de discussie over het democratisch gehalte van Lenins partij-opvattingen én van de arbeidersstaat onmiddellijk na de revolutie binnen de rangen van de bolsjevieken en de internationale socialistische beweging is gevoerd. Ideeën zijn echter één ding, de praktijk is iets anders. In realiteit is de bureaucratisering van de arbeidersstaat in Rusland te wijten aan de isolatie van de socialistische revolutie in een sociaal, economische en cultureel onvoldoende ontwikkeld land. Zowel Trotsky als Lenin stelden dat de revolutie in meer ontwikkelde kapitalistische landen zoals Duitsland noodzakelijk zou zijn om tot de opbouw van socialisme te komen. Trotsky legde uit dat het gebrek aan arbeidersdemocratie ertoe zou leiden dat de economische ontwikkeling tot stilstand zou komen, wat het ook heeft gedaan. De genationaliseerde economie heeft democratische arbeiderscontrole en -beheer nodig als een lichaam zuurstof. Dat ondanks het gebrek hieraan Rusland is uitgegroeid van een land dat in 1917 op het niveau van India stond tot een supermacht (met een veel levensstandaard die veeleer te vergelijken viel met de westerse landen dan met de ex-koloniale wereld), toont de absolute superioriteit van de planeconomie boven de markteconomie aan.
Verder nog over de "naiviteit" van de anarchisten: hoe denk je jullie wereldvisie te realiseren? Met welke maatschappelijke krachten? Wat is jullie strategie? Mijn stelling is dat de anarchisten er nog nooit in geslaagd zijn een succesvolle strategie voor maatschappelijke strijd te ontwikkelen (o.a. door hun gebrek aan klassenanalyse en inzicht in de economische wetmatigheden). Geef je me een voorbeeld waardoor ik mijn mening moet veranderen?
|