Citaat:
Oorspronkelijk geplaatst door Zephir
Ockhams scheermes (Latijn Novacula Occami, Engels Ockham's Razor, Occam's Razor) is een principe dat wordt toegeschreven aan de 14e eeuwse Engelse logicus Willem van Ockham, een franciscaner monnik. Hij stelde dat als voor een fenomeen verschillende verklaringen kunnen worden gegeven, de eenvoudigste complete verklaring de voorkeur heeft. In het Latijn luidde zijn stelling: Entia non sunt praeter necessitatem multiplicanda: "Men moet de zijnden (gepostuleerde objecten binnen een hypothese) niet zonder noodzaak verveelvoudigen".
Het 'scheermes' symboliseert het wegscheren van alle onnodige ingewikkeldheden om bij de eenvoudigste verklaring uit te komen.
Wetenschappelijk gebruik
Het scheermes wordt vaak gebruikt als demarcatiecriterium om wetenschap van pseudo-wetenschap te onderscheiden. Een voorbeeld is het gebruik van de wichelroede. Ockhams scheermes stelt dat de wetenschappelijke verklaring (onbewuste spierbeweging van de wichelaar) beter is aangezien het een meer 'eenvoudige' verklaring is dan het idee dat er aardstralen zijn waarvoor de wichelaar gevoelig is.
Vaak wordt het beginsel gerechtvaardigd door een combinatie van atomisme met probabilisme: als we aannemen dat de werkelijkheid bestaat uit volstrekt onafhankelijke objecten en we kennen aan het bestaan van ieder object een bepaalde waarschijnlijkheid toe, dan zullen hypothesen die meer objecten inhouden onwaarschijnlijker zijn. Het probleem is dat de werkelijkheid echter lijkt te bestaan uit objecten met een bepaalde begripsmatige en oorzakelijke samenhang. Vandaar dat Ockham zelf het voorbehoud maakte, dat het noodzakelijk kan zijn het bestaan van een object aan te nemen of het samenhangend bestaan van meerdere ervan waarschijnlijker te achten.
Worden er later nieuwe gegevens bekend, dan kan in het licht van wat dan bekend is een andere verklaring toch beter blijken. Een voorbeeld hiervan is de zwaartekrachtwet volgens Newton: zolang alle metingen hiermee volstrekt in overeenstemming waren, was er geen empirische reden om op een ander model over te stappen; door en na Einstein en door steeds verfijndere meetmethoden zijn er discrepanties ontdekt die een gewijzigde theorie noodzakelijk maakten.
|
Wat vervelend nu toch van u om dat op te merken!
U kunt het toch van de 'truthers' en aanverwanten waarlijk niet verwachten om zich door oppervlakkigheden als het scheermes van Ockham te laten hinderen!
Stel u voor dat zij hiermede ook maar enigermate rekening zouden houden: de mooie, kleurige ballon die zij moeitevol met de adem van hun ontspoorde verbeelding hebben opgeblazen zou daardoor uit elkaar kunnen gaan knallen...
Spelbreker!
