Straffe toestanden, maar ge moet wel Zizek en zijn Stalinistische sympathieën willen kunnen verteren. Ik geef toe dat ik niet alles versta van wat hij zegt, maar misschien toch min of meer vat waar hij naartoe wil.
Twee lezingen op YouTube gepost [voor wie Zizek nog niet heeft beziggezien: de man lispelt, zit vol tics en is uiterst neurotisch - dus niet verschieten]:
1.
Slavoj Žižek - Ecology: A New Opium for the Masses (1/10) [begint op 9'30", sla die neurotische inleidster vooral over.]
http://youtube.com/watch?v=IB7q2P4AYrA
2.
Slavoj Zizek, Ecology without Nature, Athens 2007 (1/6) [slechte kwaliteit, maar boeiend]
http://youtube.com/watch?v=3h4HHT1bt_A&feature=related
Enkele van zijn belangrijkste punten:
1. het kapitalisme kan ecologische discours heel makkelijk coöpteren en onschadelijk maken door ze als "duurzame ontwikkeling" voor te stellen; NGOs en vele brave organisaties die geen echte fundamentele politieke vragen stellen over het kapitalisme doen hier volop aan mee - ze willen zelfs gecoöpteerd worden
(Naar het model van de anti-oorlogsbetogers die tegen de oorlog in Irak betoogden: ze waren tevreden ondanks het feit dat ze wisten dat hun betogingen gene moer gingen veranderen, waardoor ook de politici tevreden waren en zelfs konden zeggen "dit is waar wij in Irak voor strijden, zodat ze ook daar kunnen betogen"; de betogers bij ons en de politici waartegen ze roepen spelen hetzelfde spel; de democratie en de ecologisten hanteren dezelfde liberale techniek: ze willen vooral niet beslissen, vooral niet de macht grijpen, maar anderen laten beslissen en gewoon doen alsof ze hun plicht van "kritische waakhond" doen; een soort bourgeois-verzet als ideologie - vooral niks fundamenteels aanpakken - dat is de nieuwe defaitistische strategie van zwak links. Everybody happy, de status quo regeert.)
2. het wordt hoe langer hoe meer duidelijk dat het kapitalisme en de vrije markt niet langer functioneren op drie fundamentele domeinen (die hij de "commons" noemt):
-de externe commons (cultuur, infrastructuur, etc...), met als typevoorbeeld de intellectuele eigendomsrechten in een tijd van cyberspace - de vrije markt heeft hier geen vat op
-de interne commons (biologie), in het bijzonder de genen van de mensheid - niemand kan daar claims op maken, hoezeer dat ook geprobeerd wordt
-het klimaatsysteem, dat als een wilde "bitch" volledig autonoom werkt en zich geen zier aantrekt van de mens
3. Zizek stelt echter dat het kapitalisme deze domeinen wel kan accomoderen en er zelfs profijt kan uittrekken; de neoliberale groenen en burgerlijke ecologisten doen hier volop aan mee, door ecologie te slijten als iets dat kan gemanaged worden en waaraan iedereen kan "helpen" - liefdadigheid, goede bedoelingen, NGOtjes met projectjes, zelfs miljardairs zijn vandaag allemaal "groen"; allemaal willen ze de armen in het Zuiden "helpen", dat vinden ze geweldig; maar wat ze vooral niet willen is dat de armen zichzelf helpen en radicale vragen stellen.
4. Wat moet écht links daarom doen? Links moet bovenvermelde drie domeinen - waarop de vrije markt tiltslaat - verbinden met de toestand van de verworpenen der aarde - de groeiende massa slumbewoners, de uitgeslotenen, enzovoort. Bij die mensen ligt het revolutionaire potentieel, en wanneer zij de limieten van de vrije markt aangrijpen om de politieke macht te veroveren, voeren ze echte revolutie.
Blijft ecologie een soort groene politiek van goede bedoelingen en Westerse NGOtjes die "helpen", dan is dat de nieuwe opium voor het volk: hip, leuk en vooral reactionair.
(Voor de rest interessante uitweidingen over een nieuwe theorie van het trauma: er bestaat zoiets als een rauw trauma, dat niet meer teert op de vooraf bestaande "libidineuze" structuur van het individu om zichzelf te veruitwendigen, maar dat radicaal een nieuwe persoon creëert; het effect van brutale natuurrampen en mogelijke klimaatrampen moet in dit perspectief gezien worden. Dit rauwe trauma creëert levende doden, waar psychiaters niks mee kunnen doen, omdat alle referentiekaders om het trauma te verklaren, weggeslagen zijn. Vroeger dacht men dat trauma's altijd konden genezen worden door therapie, door beroep te doen op diepe onbewuste referenties waaraan dat trauma gelinkt is. Hedendaagse rauwe shocks staan in een categorie apart. Er moet dus in dit licht een nieuwe theorie over het trauma worden ontwikkeld die kan omgaan met klimaattraumas.
Ecologie zonder natuur: er bestaat niet zoiets als een idyllisch gesloten Gaia systeem dat wij aan't vernietigen zijn. Integendeel, de natuur is chaotisch, een autonome bitch die zich van niks iets aantrekt. Wij moeten als linkse ecologisten dus vooral niet zeggen dat we de natuur willen redden wanneer we aan ecologie doen, we moeten zeggen dat we enkel onzelf willen redden. Dat is fundamenteel correcter. De natuur kan zichzelf wel aan. Die heeft geen liberalen nodig.)