Oorspronkelijk geplaatst door Dimitri
Ik las vandaag in Onze Taal, maandblad van het gelijknamige taalgenootschap, twee stukjes over een Nederlander in Vlaanderen en een Vlaming in Nederland, waarin de taalverschillen tussen Vlaanderen en Nederland werden behandeld. De Nederlandse in Vlaanderen merkte aan de taal van haar schoolgaand zoontje steeds duidelijker welke verschillen er tussen het Nederlands en Vlaams bestaan. Ze somde een hele lijst verschillen op, ze staan hieronder. De Vlaming in Nederland, zogezegd altijd een groot voorstander van één taal voor Vlaanderen en Nederland, merkte op dat de verschillen tussen Nederland en Vlaanderen in feite te vergelijken zijn met die tussen het Amerikaans en Brits Engels, die elk een eigen spelling hanteren en eigen woordenboeken gebruiken. Als voorbeelden haalde hij de ondertiteling aan van tv-programma's en het bestaan van Vlaams-Nederlandse woordenboeken. Hij sluit zijn stuk als volgt af: "Ik zou bijna zeggen: nu nog een Vlaamse grammatica en een Vlaamse bijbelvertaling. Maar of er sprake is van twee aparte talen, dat is een andere discussie." Hoewel deze twee zinnen nogal tegenstrijdig zijn (als het geen aparte talen zijn heb je ook geen aparte grammatica en bijbelvertaling nodig), vond ik het toch een interessant punt. Ik vraag me af in hoeverre men in Vlaanderen zit te wachten op eigen woordenboeken, bijbelvertalingen en grammatica. Moet het Vlaams met alle eigen spreektaalvormen als aparte vorm van Nederlands of zelfs als aparte taal worden gezien, of gewoon als een vorm van dialect of regiolect (waartegen de genoemde Vlaming zich in zijn stuk overigens hevig verzet)? En is het wel nuttig om een taalsplitsing na te streven als dat in Europees verband tot versnippering leidt (een argument dat de Vlaming wel noemt, maar niet weerlegt)?
---
Vlaamse woorden en uitdrukkingen uit het stuk van de Nederlander in Vlaanderen, met vertaling in het (Noord-)Nederlands:
Ga maar op uw poep zitten -> Ga maar op je billen/kont zitten
schoon -> mooi
lopen -> rennen (in die betekenis uiteraard, lopen wordt hier natuurlijk ook gebruikt)
boekentas -> rugzak/schooltas
kleven -> plakken/lijmen
Wat heeft 'm gezegd? -> Wat heeft 'ie/hij gezegd?
Ik wil zo'n schoenen niet -> zo'n = zulke
Ik heb een briefje bij -> Ik heb een briefje bij me
We zijn tot aan het derde hoofdstuk geraakt -> We zijn gekomen tot het derde hoofdstuk
Alle leraars waren verkleed -> leraars = leraren
Hoe noemt dat? -> Hoe heet dat?
Ik wil dat groen boekje -> Ik wil dat groene boekje
We moeten iets rood meebrengen -> We moeten iets roods meebrengen
Ik ben gewonnen -> ben = heb
We hebben naar de kinderboerderij geweest -> hebben = zijn
"Vlieg met je eigen omhoog, vlieg met je eigen omlaag" -> met je eigen = (met) jezelf. Het komt uit een Vlaams lied maar klinkt voor mij erg Rotterdams.
Dieter slaagt Linde heel vaak -> slaagt = slaan, slagen doe je voor je examens.
Dat ga(at) niet gaan -> Dat zal niet gaan. Deze vorm wordt in Nederland alleen in de straattaal van grootstedelijke volkswijken door jongeren gebruikt, en door Antillianen (hun bijdrage aan de straattaal), maar in een iets andere betekenis. Voorbeeld: 'Ga je vanavond? Iedereen gaat gaan!' (Ga je mee vanavond? Iedereen gaat mee!). Het dubbel gebruik van een werkwoord stamt uit het Papiaments.
Dat heb ik nooit niet gehoord -> dubbele ontkenning, komt ook in het Rotterdams voor.
Hij is er vier -> Hij is vier (jaar (oud))
Hij zegde, dat… -> Hij zei, dat…
Hij kloeg van oorpijn -> Hij kloeg/klaagde over oorpijn
Hij vroeg me van dat niet te doen -> Hij vroeg me (om) dat niet te doen
Deez' jaar… -> Dit jaar…
Ik weet niet als u dat weet, maar… -> Ik weet niet of u het weet, maar… Dit klinkt in Nederland nogal verbeterend/terechtwijzend en daarom niet zo beleefd als het in Vlaanderen misschien wel klinkt.
Ik had dat vroeger niet gekunnen -> gekunnen = gekund
Heeft 'm braaf geweest? - > Is 'ie/hij braaf geweest?
Ga maar terug spelen -> Ga maar weer spelen
Heb je je sjaal kwijt? -> Ben je je sjaal kwijt
In de mate dat er maar een secretaris is… -> In de mate dat = aangezien/in zoverre
Als (= Toen) ik Kaat naar school gebracht had… -> Voor een Nederlander is dit een voorwaardelijke zin: als ik dat had gedaan, dan was dit niet gebeurd.
…aan honderd frank per cassette -> aan = voor
Zijn enkelbanden waren uitgerokken -> uitgerokken = uitgerekt
Het heeft gevrozen -> gevrozen = gevroren. 'Het heb gevrozen' is Rotterdams!
Hij heeft gevallen -> Hij is gevallen
Hoeveel moet ik u? -> Hoeveel krijgt u van mij?/Hoeveel (/wat) ben ik u schuldig?
Dan heb je geen democratie nie(t) meer -> dubbele ontkenning
We hebben er niks van geleerd ook nie(t) -> We hebben er ook (helemaal) niks van geleerd
Aan wie is het? -> Wie is er aan de beurt?/Wie is er dan?
|