[roger verhiest]

Volgend artikel komt van "Trouw" via "Taalpost" :

Wordt het Spaans, dat door 400 miljoen mensen wordt gesproken, bedreigd in het land waar het werd geboren? In ieder geval wel in de regio’s die de laatste jaren steeds fanatieker de eigen taal verdedigen, vindt een groep intellectuelen en schrijvers. ’Manifest voor de gemeenschappelijke taal’ zo heet het pleidooi van onder anderen de Peruaanse auteur Mario Vargas Llosa en de filosoof Fernando Savater. Zij dringen erop aan dat het Castellano ’de officiële taal moet blijven in het hele nationale grondgebied’.

Want in Baskenland en Catalonië is het Spaans de laatste jaren steeds meer naar de marge gedreven, betogen de auteurs. Vooral in het onderwijs dat volledig het terrein van de deelstaatregeringen is. Op scholen in Catalonië is Catalaans de voertaal, leerplichtige leerlingen moeten het doen met twee uur Castellano per week. In Baskenland staat het Baskisch, dat maar weinigen goed beheersen omdat het geen Latijnse wortels heeft, op het punt de voertaal te worden.

Op Catalaanse universiteiten is het Spaans vaak verdwenen en hetzelfde geldt voor het noordwestelijke Galicië, de derde ’historische regio’ met een eigen taal, het Gallego. De socioloog Amando de Miguel, kenner van Cervantes en commentator van taalverschijnselen, verbaasde zich deze week over de behandeling van een Mexicaanse studente aan een Galicische universiteit. Doe maar goed je best het Gallego onder de knie te krijgen, kreeg zij te horen. „Alsof een Spaanse student in Dublin alleen colleges in het Gaelic zou kunnen volgen”, verzuchtte De Miguel. Op zijn weblog berichtte hij dat de auto van een voorstander van ’meer evenwichtig tweetalig onderwijs’ in Galicië onder de gele en rode verf was gekliederd. „Ironie van de geschiedenis: de nationalisten van vandaag doen hetzelfde als de franquisten toen. Het getal der dwazen is oneindig, zoals de scholastici zeiden.”

De nationalisten die de eigenzinnige regio’s in het democratische Spanje al decennia besturen, zijn er glansrijk in geslaagd hun taal van de ondergang te redden. De Franco-dictatuur (1939-1975) had het Catalaans en Baskisch in een deplorabele toestand gebracht; Spaans was toegestaan, andere talen niet. ’Spreek christelijk’, kregen overtreders toegebeten. Walt Disney, dat weigerde films in een Catalaanse versie uit brengen, bleek te sterk, maar iedereen die na 1983 naar school ging, spreekt Catalaans. Vanaf de crèche.

De huidige taalpolitiek van de regio’s leidt tot discriminatie van Spanjaarden die alleen Spaans spreken, aldus Savater tijdens de presentatie van het manifest in Madrid. „Want het is één ding om kennis van een regionale taal aan te moedigen, maar het is iets anders om die taal op te leggen ten nadele van de enige gemeenschappelijke taal.”

Daar komt bij dat vooral de zwakkeren, zoals de immigranten, het slachtoffer dreigen te worden: „Hun mogelijkheden om te integreren worden beperkt.”

Nationalisten hebben het manifest veroordeeld als een politieke manoeuvre, geïnspireerd door de conservatieve Partido Popular die voor hen geldt als de politieke erfgenaam van Franco. „Onze jeugd spreekt uitstekend Spaans”, zei de leider van de Catalaanse partij ERC Joan Puigcercós. „Dit manifest is een politieke actie die bedoeld is om verdeeldheid te creëren.”

Nationalisten in Baskenland en Catalonië zijn nooit grote fans geweest van het Spaanse voetbalelftal. Dat bleek gisteren, voorafgaand aan de wedstrijd Spanje-Rusland ook weer. Iñigo Urkullu, leider van de in Baskenland oppermachtige Partido Nacionalista Vasco (PNV) zei dat hij een overwinning van Rusland prima zou vinden. „Euskadi (Baskenland in het Baskisch) staat toch niet in het veld? Dan mogen die Russen van mij wel winnen.” Joan Puigcercós, fractieleider van de Catalaanse ERC in het nationale parlement, gaf toe dat hij Spanje liever zag verliezen. Hij was supporter van Turkije geworden.

Hieruit blijkt dat taalperikelen zeker geen exclusief "Belgisch" probleem zijn
en er in Spanje inderdaad een sterke stroming aanwezig is om in de autonome deelgebieden tweetaligheid aktief te promoten & zelfs een evolutie in gang te zetten om deze ééntalig te maken. De centrale overheid of minstens één van de twee sterkste politieke partijen verzet zich hiertegen omdat hierdoor "de gemeenschappelijke taal als dusdanig zou verdwijnen". Zonder een polemisch standpunt ivm de spaanse binnenlandse situatie te willen innemen : ook België en Zwitserland hebben geen "gemeenschappelijke" taal voor alle burgers
(alhoewel hier te lande sommige frnstaligen dat nog altijd zo zien ???)

Het is wel opmerkelijk dat waar wij eigenlijk uit zijn op de erkenning door de diverse taalgemeenschappen van een status-quo, men in Spanje eerder neigt naar de invulling van één autonoom gebied = één taal & de kleinere in een eerder tijdperk onderdrukte talen eigenlijk op een nieuw taalimperialisme uit zijn.