[De schoofzak]

Leterme heeft de laatste twee drie weken gezwegen.

Maar nu legt hij het nog eens uit in de Standaard.


Neem rustig de tijd om het te lezen, daarna (maar pas daarna) mag je weer hetzelfde zeggen als wat je voorheen zei ... als dat je overtuiging blijft.

Voor hen die weinig tijd hebben: drie sitaten:

'

Zolang er mensen aan tafel zitten die de aanhechting van een paar gemeenten bij Brussel willen, is het onmogelijk om eruit te geraken.'

Cruciaal is en blijft dat er resultaat moet worden geboekt op het vlak van de staatshervorming. Ik heb het afgelopen jaar dingen gedaan die ongezien zijn in de Belgische politiek. Uit de overtuiging dat het echt nodig is.'

En zolang er mensen aan tafel zitten die de aanhechting van een paar gemeenten bij Brussel willen, is het onmogelijk om eruit te geraken. Diegenen die België graag zien, zullen dergelijke dingen niet meer zeggen.'

link: http://www.standaard.be/Krant/Tekst/...802&demo=False

De Standaard Online
zaterdag 02 augustus 2008
'Mijn ontslag was een kantelmoment'

Premier Yves Leterme houdt onverkort vast aan een staatshervorming
Yves Leterme:

Yves Leterme: 'Zolang er mensen aan tafel zitten die de aanhechting van een paar gemeenten bij Brussel willen, is het onmogelijk om eruit te geraken.'



Ik ben vooral moe', antwoordt Yves Leterme op de wat obligate vraag: 'Hoe gaat het?' Van stress heeft hij geen last. Ook niet van zijn slokdarm, die hem in februari op de afdeling intensieve zorgen van het universitair ziekenhuis Gasthuisberg in Leuven deed belanden. 'De dokters zeggen dat de patiënt zich gedraagt.'

Vanaf vandaag heeft hij vakantie. Eindelijk. Voor het eerst sinds 10juni vorig jaar. Wat niet wil zeggen dat hij helemaal niets meer zal doen. 'Dan word ik na een dag of drie ziek. Decompressie, schijnt dat te heten. Ik zal volgende week nog een paar dossiers doornemen waarvoor ik weinig tijd heb gehad. Wat lezen en fietsen, en vooral: uitslapen. Het is nodig. De marathon duurt al heel lang. Te lang naar mijn zin. Maar in het zicht van de finish geef ik niet op.'

En neen, houdt hij vol, toen hij op 14 juli 's avonds laat naar de koning ging om zijn ontslag aan te bieden, was dat geen afgang. Het was een Historisch Kantelmoment, zegt de premier. 'We zijn toen gebotst op de grenzen van het federale overlegmodel. Dat betekent dat de gemeenschappen en gewesten volwaardig mee de leiding moeten nemen.'

Yves Leterme is overtuigd dat hij daarmee de geschiedenisboeken zal halen. 'Ik zou graag hebben dat men binnen vijftien, twintig jaar in de handboeken spreekt over de staatshervorming van 2008 of 2009.'

Is de finish dan werkelijk in zicht? U hebt de deadline van 15juli niet gehaald, op de vooravond bood u uw ontslag aan. De drie onderhandelaars die de koning toen aanstelde, hadden op 31juli evenmin resultaat geboekt. Wat laat u vermoeden dat ze dat de komende weken wel zullen doen?

'De staatshervorming moet er komen. Niet alleen omdat dat in het regeerakkoord staat, maar omdat het land dat nodig heeft. Sommigen hebben bijna veertien maanden lang catenaccio gespeeld in de overtuiging dat de Vlamingen wel van mening gingen veranderen. Maar het is ons menens. We houden voet bij stuk.'

'De geschiedenis zal me gelijk geven: 14 juli was een kantelmoment. Het federale overlegmodel heeft op dat moment zijn grenzen getoond. We zitten in een dynamiek waarbij een uitsluitend federale oplossing voorgoed onmogelijk is geworden. We moeten nu verder werken vanuit de gemeenschappen en gewesten.'

'Iedereen wist dat een oplossing op 31juli niet geloofwaardig was. De helft van de betrokkenen is met vakantie. Dus hoe konden de drie onderhandelaars dan een oplossing vinden?'

Wat als de onderhandelaars er voor eind september niet in slagen een oplossing te vinden? Houdt u er dan mee op?

'Dat zullen we dan wel zien. U moet zich niet blind staren op de duur van die onderhandelingen. In Duitsland heeft men ook meer dan anderhalf jaar gedaan over een revisie van de staatsstructuur en het is nog niet helemaal rond. Ik blijf erin geloven. Ik heb werkelijk álles over voor een staatshervorming.'

Ook het kartel van uw CD&V met de N-VA, die niet meer mee wil omdat resultaten uitblijven?

'Ik begrijp die ergernis. De staatshervorming is het centrale thema van de N-VA. Als er na een jaar nog geen resultaat is, begrijp ik heel goed dat het geduld op is. Ik hoop dat alle regeringspartijen dat begrijpen. Ik kan me voorstellen dat ook de Open VLD dat eist. De onderhandelaars moeten de N-VA overtuigen dat hun voorstel ver genoeg gaat.

Wel, ze moeten m�*j ook overtuigen, hoor.'

En als u moet kiezen tussen uw regering en het kartel?

'Ik ben de vader van het kartel. Maar soms moet je bepaalde posities kunnen verlaten om te krijgen wat je wil. Dat er dan symbolen sneuvelen, is minder belangrijk dan de staatshervorming. Het kartel mag geen gijzeling worden.'

'Maar ik zal ervoor zorgen dat ik die keuze niet moet maken. Cruciaal is en blijft dat er resultaat moet worden geboekt op het vlak van de staatshervorming. Ik heb het afgelopen jaar dingen gedaan die ongezien zijn in de Belgische politiek. Uit de overtuiging dat het echt nodig is.'

U vindt dus ook dat er een duidelijk plan moet zijn tegen 21september, als de N-VA een ledencongres houdt dat over verdere regeringsdeelname moet beslissen?

'Ik ga niet meedoen aan het nog maar eens vooropstellen van data. Geen deadlines meer. Maar het is duidelijk dat dit bijzonder belangrijk is.'

Onderschrijft u de zeven punten die het kartel heeft bekendgemaakt als 'incontournable'?

'Ik vind dat we niet te veel belang moeten hechten aan de vorm en de structuur. Het resultaat is het enige wat telt. En dat zal worden onderhandeld door de gemeenschappen en gewesten zelf.'

'Vanaf 1 september begint het politieke jaar opnieuw. Dan moet dat een zorg zijn van iedereen, zowel van de Vlaamse als van de Franstalige partijen. Ik hoop dat ze dat ondertussen beseffen. Het is in het belang van iedereen. Ik heb zeer veel geduld, en ik ben zeer koppig. Ik wil resultaat boeken. Ik wil niet bij de pakken gaan neerzitten en op voorhand zeggen dat het toch niet zal lukken. Ik geef niet toe aan pessimisme.'

Maar u gaf wel uw ontslag op 14juli.

'Dat was een signaal. Om duidelijk te maken dat het niet meer business as usual was. Ik heb campagne gevoerd rond het feit dat er een staatshervorming nodig was. Met heel veel trekken en sleuren heb ik dat in het regeerakkoord gekregen. Ik geef niet op voor er een staatshervorming is. Ik heb dat duidelijk gemaakt aan de Franstaligen. Het is niet omdat er nu weer een deadline voorbij is dat we onze hardnekkigheid moeten laten verdampen.'

Hoe reageerde de koning toen u hem uw ontslag aanbood?

'Ik ga daar niet te veel over zeggen. Dat behoort tot het colloque singulier. Maar hij reageerde net als ik. Hij begreep dat dit heel ernstig is en dat er een oplossing moet komen. Hij doet er ook alles aan om een oplossing mogelijk te maken.'

Critici zeggen dat het maar een nepontslag was en dat u na de weigering van de koning gewoon over bent gegaan tot de orde van de dag.

(fel) 'Ik meende het wél! En neen, ik ben niet overgegaan tot de orde van de dag. Wat ik wél doe, is zorgen dat het budget niet ontspoort. We hebben een begroting in evenwicht. Daar ben ik trots op. Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië hebben een tekort van drie procent. Dat resultaat laat ik niet schieten. Daarom wil ik niet dat we nog vijf, zes maanden stuurloos ronddobberen. De financiën zijn vlug ontspoord.'

Zeg dat wel. De Vlaamse regering houdt nog 400miljoen euro achter de hand. Die krijgt u niet zonder garanties op een staatshervorming.

'Dat is ook de afspraak die gemaakt is. Anderzijds is dit ook geen complete ontsporing van de begroting. Het gaat amper over 0,1procentpunt van het bruto binnenlands product.'

En de 250 miljoen van Electrabel hebt u ook niet nodig om uw begroting te redden?

'Samen met de 400 miljoen van Vlaanderen is dat 0,16bbp-punt. Maar politiek is het uiteraard wel heel belangrijk en ik ga ervan uit dat het in orde komt. Er wordt aan gewerkt.'

'Ik ga geen uitspraken doen over het Vlaamse beleid, maar ik vind dat je een heel goede reden moet hebben om op het einde van het jaar 400 miljoen uit te geven. We hebben duidelijke afspraken gemaakt. Vlaanderen geeft die 400 miljoen niet uit als er geen goede garanties zijn voor een staatshervorming.'

U hebt dat geld niet nodig. Het gaat dus goed met het land. U lijkt Guy Verhofstadt wel.

(stoïcijns) 'De begroting is in evenwicht. In vergelijking met de ons omringende landen is dat een goed resultaat.'

'Uit de begrotingscontrole blijkt dat wat we nemen aan budgettaire maatregelen voor de mensen gezien mag worden. Een modaal gezin krijgt tot 250euro per jaar meer. Jean-Marie Dedecker mag daar lacherig over doen, hij heeft een dikke wedde. Maar 250euro, dat is een mooi bedrag. Ik vind dat dat goed bestuur is.'

Maar in de schoot van de regering is er zwaar geruzied over het asielbeleid en in Brussel is er geen kraan meer of er dreigt een illegaal of een asielzoeker in te kruipen. Is dat ook goed bestuur?

'Zeer zeker. Laten we wel wezen. Er is een wet en die wordt toegepast. Er wordt geregulariseerd, er is een asielbeleid. In het probleem dat nu voorligt - het vastleggen van objectieve criteria voor regularisatie - willen we niet improviseren, want de beslissingen die we over een nieuwe rondzendbrief gaan nemen, hangen samen met de nationaliteitswetgeving, met economische migratie, de schijnhuwelijken... Ik heb zeer veel begrip voor het leed van die mensen, maar ik wil illegaliteit niet belonen. Ik geef niet toe aan chantage. Ik wil daarom een grondige, globale beslissing nemen. Niet onder druk van mensen die in een kraan hangen.'

Bepaalde leden van uw regering gingen hun steun betuigen aan de hongerstakende asielzoekers. Dat was zeer merkwaardig.

'U doelt op Joëlle Milquet, denk ik. Dat was niet het verstandigste wat ze al gedaan heeft. Ik heb haar dat ook gezegd. Maar wat ik tegen Joëlle te zeggen heb, zal ik haar persoonlijk meedelen. Niet in een krant.'

U zegt dat uw regering wel degelijk al goede bestuursdaden heeft verricht. Is het dan niet frustrerend dat het uitblijven van een staatshervorming dat beeld vertroebelt?

'Dat is niet frustrerend. Ik ben met dat programma naar de verkiezingen gegaan, al was het niet het hoofdpunt. Ik blijf ervan overtuigd dat we die staatshervorming nodig hebben. Ik ben hardnekkig. Het moet en het zal worden uitgevoerd.'

En als de onderhandelingen niet het verhoopte resultaat hebben?

'Dan heeft deze regering geen nut. Er móet een resultaat zijn. Ik moet kunnen vaststellen dat de wil er is om tot een oplossing te komen. We zijn er een paar keer niet ver van verwijderd geweest. Begin juli was het bijna zover. Maar ook aan Franstalige kant moet men zich wat engageren.'

Zoals in het BHV-dossier. De splitsing van het kiesarrondissement is een van de zeven punten van het kartel. Zijn de Franstaligen al wat bijgedraaid?

'Er loopt een parlementaire procedure. In dat kader gebruiken Franstaligen een aantal waarborgen die in de grondwet staan. Ik heb me daar niet mee bemoeid. Ik heb gezocht naar een onderhandelde oplossing. Nu zal de oplossing wellicht gezocht moeten worden in een dialoog van gemeenschap tot gemeenschap.'

Kan een corridor van Wallonië naar Brussel soelaas bieden?

'Die corridor is nooit een onderdeel geweest van een onderhandelde oplossing voor BHV. Ik heb geen centimeter taalgrens verlegd. En zolang er mensen aan tafel zitten die de aanhechting van een paar gemeenten bij Brussel willen, is het onmogelijk om eruit te geraken. Diegenen die België graag zien, zullen dergelijke dingen niet meer zeggen.'

U bent verschrikkelijk moe, zegt u. En de problemen zijn tot dusver onoplosbaar gebleken. Heeft u nog geen spijt van uw overstap van minister-president in de Vlaamse regering naar het premierschap?

'Spijt heb ik niet. Maar ik mis de rust wel van toen. Spijt is tijdverlies. Ik heb van 800.000 mensen het vertrouwen gekregen. Ik heb mijn partij helemaal heropgebouwd. Als ik dan 's avonds tijdens een wielercriterium tussen de mensen loop, zoals donderdag in Herentals, voel ik me helemaal niet moe, maar vooral verantwoordelijk.'

Hoe legt u aan die mensen uit wat er gaande is? Dat kluwen begrijpt toch niemand meer.

'De mensen begrijpen heel goed waar het over gaat. Ik krijg bijna geen negatieve reacties. Ga door, laat u niet doen. Dat zeggen ze. En dat ik niet moet plooien. Nu, dat ben ik ook niet van plan.'

We kunnen ons voorstellen dat er wel flauwe grapjes worden gemaakt tegen u. Over vijf minuten politieke moed, of zo.

'Die uitspraak is actueler dan ooit. Er zál vijf minuten politieke moed nodig zijn. Het is heel makkelijk om achter de troepen aan te lopen. Maar op een bepaald moment moet je de politieke moed hebben om het akkoord dat er is te verdedigen.'

Is dat allemaal wel goed voor uw gezondheid?

'De dokters zijn tevreden over de patiënt. De problemen die ik had begin dit jaar waren van mechanische aard. Iedereen weet ondertussen dat ik niet ophoud. Ik ben koppig. Ik stop niet.'



Frank Poosen en Peter De Backer, foto Pol De Wilde