[Darwin]

Mag Pim Fortuyn zeggen wat hij denkt?


Door binnenlandredacteur Carin Tiggeloven, 13 februari 2002


Pim Fortuyn, tot voor kort lijsttrekker voor de nieuwe Nederlandse partij Leefbaar Nederland, pleit ervoor om artikel 1 uit de Grondwet schrappen: gij zult niet discrimineren. In de ogen van Fortuyn is de vrijheid van meningsuiting belangrijker dan het recht om niet gediscrimineerd te worden. Die uitspraak en zijn pleidooi om geen moslims meer toe te laten, kwamen hem duur te staan. Hij moest weg als lijsttrekker van Leefbaar Nederland. Hoe controversieel is de visie van Fortuyn op de Nederlandse grondrechten?

'Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.' (art. 1 Grondwet)
en

'Niemand heeft voorafgaand verlof nodig om door de drukpers gedachten of gevoelens te openbaren, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.'(art 7, lid 1Grondwet)

Tussen artikel 1 van de Grondwet - het non-discriminatiebeginsel - en artikel 7 - het recht op vrijheid van meningsuiting - bestaat een zekere spanning. Mag je zeggen wat je wilt, wanneer je iemand daarmee discrimineert? En in hoeverre moet je groepen zodanig vrijwaren van discriminatie, dat anderen daardoor niet meer mogen zeggen wat ze willen?

Geen geweld
Pim Fortuyn, inmiddels aanvoerder van een Lijst-Fortuyn, wil meer ruimte voor de vrijheid van meningsuiting. Hij vindt het niet erg dat een imam zijn levenswandel - als homoseksueel - nog minder dan die van varkens vindt. "Laat mensen die opmerkingen maar maken. Er is een grens en die vind ik heel belangrijk: je mag nooit aanzetten tot fysiek geweld." Fortuyn verwijst naar een uitspraak van de Rotterdamse imam El Moumni die homoseksualiteit een besmettelijke ziekte noemde, die gevaarlijk is voor de samenleving.

Tegen de norm
Fortuyn wil dus voorrang wil geven aan de vrijheid van meningsuiting. Daarmee schopt hij aan tegen de heersende cultuur in Nederland en de rest van Europa. Vooral sinds de Tweede Wereldoorlog is Europa huiverig om te discrimineren, zegt professor Arend Soeteman, hoogleraar rechtsfilosofie aan de Vrije Universiteit. "Dat komt zeker door de holocaust." Het ontkennen van de jodenvervolgingen is in een aantal Europese landen, waaronder Nederland, zelfs strafbaar. In de Verenigde Staten gaan ze daar anders mee om. Mein Kampf, het boek van Adolf Hitler, is in Amerika bijvoorbeeld niet verboden. De Verenigde Staten hechten sowieso veel meer belang aan de vrijheid van meningsuiting. Dat komt volgens Soeteman ook door het diepgewortelde wantrouwen jegens de overheid. "In de Verenigde Staten is alles wat de overheid doet in eerste instantie verdacht."

Spanning tussen grondrechten
Maar Europa, en in dit geval Nederland, hikt ook aan tegen de spanning tussen beide grondrechten. Leen van Dijke, die voor een kleine christelijke partij in de Tweede Kamer zit, vergeleek in een interview uit 1996 een homoseksueel met een dief. Hij werd uiteindelijk vrijgesproken. Daarbij woog het recht op vrijheid van meningsuiting zwaarder dan het artikel over non-discriminatie. Bovendien sprak Van Dijke vanuit een godsdienstige achtergrond, waarin homoseksualiteit wordt verworpen. De imam die homoseksuelen nog minder dan varkens achtte, wacht ook een proces. Het is de vraag of hij, die eveneens op basis van zijn godsdienst tot die uitspraak kwam, wordt vrijgesproken.

Toevluchtsoord Nederland
De houding van de Nederlandse samenleving is tweeledig. Aan de ene kant worden mensen met afwijkende meningen beschermd. Eeuwenlang hebben vluchtelingen hier een toevluchtsoord gevonden waar ze niet werden vervolgd om hun opvattingen. Denk aan de Hugenoten die vanuit Frankrijk naar Nederland uitweken. Nog steeds genieten allerlei groeperingen, vooral godsdienstige, bescherming in Nederland. Zij krijgen veel vrijheid om hun religie te praktiseren. Dat geldt ook voor moslims, boeddhisten en anderen die naar Nederland komen. Maar de vrijheid heeft wel grenzen. Je mag een mening kenbaar maken, maar niet over alles.

http://www.rnw.nl/achtergronden/html/fortuyn020213.html

Onze huidige wetgeving en (impliciete) wetsbepalingen volstaan blijkbaar niet meer om ons systeem en "way of live" te handhaven.

We zullen aan onze wetgeving en definities moeten sleutelen. Voorwaarden moeten stellen aan "vrijheid".

Want van deze achilleshiel maken de bevechters van ons systeem nu dankbaar gebruik.