Citaat:
Oorspronkelijk geplaatst door system
De lagere geestelijkheid moest ook niets hebben van Onwijze Willem. De Hollanders werden ervaren als protestantse ketters die men zo vlug mogelijk zag vertrekken. En ongelijk hadden ze niet want Willem I was ook een zeer koppig man die zich moeide in godsdienstige aangelegenheden. De protestantse Nederlanders en de katholieke Belgen waren trouwens volledig uit mekaar gegroeid en beschouwden mekaar als vreemden.
|
Daar gaan we weer eens met een rondje 19e eeuwse belgicistische propagandapraat. "De protestantse Nederlanders" versus "de katholieke Belgen"... Jajaja, waarschijnlijk weet u nog steeds niet dat er grote delen van de Republiek katholiek waren: bijna heel de provincies Noord-Brabant en Limburg, naast belangrijke aantallen in Zeeuws-Vlaanderen en Holland.
Willem I moeide zich niet in godsdienstige aangelegenheden zoals u meent te moeten veronderstellen. Wel ging die bemoeienis op andere vlakken. Willem maakt ze zich trouwens niet geliefd bij zowel katholieken als protestanten. Immers, hij had als "verlicht despoot" - want in een zekere zin was hij dat ook - de godsdienstvrijheid afgekondigd. Hiermee zette hij zowel bij de vroegere protestantse Staatskerk kwaad bloed, maar ook bij bepaalde katholieke geestelijkheid die verlangde naar het herstel van de oude privileges uit het Oude Bestel. Willem legt de lat gelijk. In navolging van de vroegere verlichte vorsten wil hij ook het onderwijs controleren, en bouwt dus een eigen onderwijssysteem uit (ook tot afgrijzen van beide geloofsgroepen). Hij versterkt de controle op de opleiding van de geestelijkheid (of die u protestants was of katholiek). Dit maakte hem inderdaad niet populair, maar dat was geen eenzijdige beweging zoals u veronderstelt.
Voor het overige was de bemoeizucht van Willem overeenkomstig de vroegere gebruiken: de benoeming van de hoge geestelijkheid was al altijd een voorrecht geweest van de vorsten (of de medezeggenschap). Ook Willem I zal zich op dat terrein begeven.