[Lo88yist]

Met het drama van Dendermonde wordt vanzelfsprekend ons maatschappelijk vertrouwen diep geschokt en verstoord. Het is gewoon merkbaar aan de mensen die vandaag hun kinderen aan crèches gingen afzetten. Het vertrouwen wordt alvast wat in stand gehouden door hier en daar een politie-inspecteur op post te zetten... Maar we weten allen dat die maatregelen van voorbijgaande aard zijn.

Jef Vermassen verwees herhaaldelijk dat 'het gebeurtenissen zijn die we eerder in de VS zien". Maar daar neigt het veiligheidssysteem ook daadwerkelijk een transformatie te ondergaan naar een 'national security state', denk maar aan de vele cameranetwerken langs openbare wegen, private veiligheidsfirma's en county sherrifs en metaaldetectoren die worden ingezet bij de controle van probleemscholen op verborgen wapens etc.

We zijn nu eenmaal ultragevoelig voor dergelijke gruwel omdat het de uitzondering op de regel vormt en we het onder geen enkel beding verdragen. Doch, ik begrijp dat mensen in West-Europa door dergelijke extreme drama's twijfelen aan de relatieve veiligheid in hun samenleving. Ook Groot-Brittannië is vorig jaar een tijdlang in de ban geweest van steekpartijen tussen rivaliserende (probleem)tieners. Nee, de klassieke Venus-Mars-voorstelling van Robert Kagan, nl. dat in Europa het 'Kantiaanse' democratische vredesmodel de overhand heeft, terwijl in de VS een meer anarchische Hobbessiaanse 'ieder voor zich' wereld bestaat, is verstoord.

Extreem geweld en onverdraagzaamheid in de VS noopt de staten tot een toename van veiligheidsmaatregelen (vb. gewapende Air Marshalls op vluchten; experimenten van de FAA waarbij boordcommandanten een stun gun of BB-gun in bewaring aan boord mogen hebben).

In ieder geval is de mening mij toegedaan dat we de basisveiligheid van de crèches in ons land niet afdoende hebben gereglementeerd. In principe mag en kan niet iedereen zomaar binnen en buitenlopen in een crèche. Is het plaatsen van camera's een afdoend afschrikmiddel? Een systeem met dubbele magnetisch gesloten deuren (als bewaakte 'transitzone'), aparte sleutel of toegangscodes? Het zou toch in overweging moeten genomen. Of hetzelfde ook nodig wordt op bepaalde Vlaamse scholen om extra bewaking te voorzien (zoals in de VS met metaaldetectoren, agenten...) zal blijken uit de evolutie van het gedrag van de schoolgaande jeugd.

(tussen haakjes, buiten de kwestie even: de VS is bij mijn weten ook een land dat sinds zijn onafhankelijkheid zich reeds juridisch wapende tegen opruiing, buitenlandse pogingen om de overheid te verzwakken d.mv. samenzwering, tweedracht zaaien en coups; cf. de inmiddels afgeschafte Alien and Seditions Act van 1798).

Ik ben ooit zelf geconfronteerd geweest met het ontstemmend nieuwsbericht dat er een steekpartij had plaatsgevonden (zo'n 5 jaar geleden) in mijn vroegere middelbare school. Totaal onverwacht, daar in deze katholieke school moraal, respect en tucht zwaar in acht werd genomen. Toen ik het nieuws vernam studeerde ik al aan de KU Leuven maar ik was terdege geschokt. Ik wilde een tijdlang zelfs die school niet vermelden op mijn cv, zo onbegrijpelijk vond ik het. Een kennis van mij had het blijkbaar op de speelplaats op 5 meter afstand zien gebeuren. Het ging om een ontspoorde liefdesaffaire, de mannelijke dader was de énige agressor.

Ik wil maar zeggen: einzelgängers zoals een Kim De Gelder zijn er overal. Een lage controledrempel draagt hierbij niet bij tot het beter achterhalen wat er in iemands geest omgaat. Maar we doen er goed aan ook oog te hebben voor de introverten. Niet dat we hen geen privacy mogen gunnen, maar toch dat zij zich niet wentelen in allerlei dwaalgedachten of onnatuurlijke neigingen.
Dit begint onder meer in de huiselijke kring, en (met de brug van de oudercontacten) op de school.

Ik ben overigens relatief sceptisch voor de komende analyses van de gerechtspychologen die we in de loop van het proces zullen vernemen. Volgens de eerste berichten groeide de beschuldigde op in een welstellend gezin, met broers en zussen, zonder problemen. Zullen de psychologen bij het gezin waar hij in opgroeide de 'diepere oorzaken' voor deze daad vinden? Is het mogelijk om dit als verzachtende omstandigheid in te roepen? De gehele procesgang wordt ongetwijfeld een zware en bittere pil.

Ik wens niet voort te breien op de angstpsychose na 9/11, de metro-aanslagen in Londen en Madrid. Maar kijk maar naar de vele berichten over agressie tegen bestuurders van De Lijn en de STIB. Deze diensten plannen patrouilles met pepperspray te laten circuleren op probleemroutes plus camerabewaking. Ok, een camera verhindert niet dat u wordt aangevallen en eventueel vermoord (cf. Joe van Holsbeek).
Maar verhoogde waakzaamheid is alvast een begin.