Oorspronkelijk geplaatst door Rudysfonduehuisje
1830 was een catastrofe...
ARMOEDE BEGON IN SEPTEMBER 1830
ERGER DAN EEN CLICHÉ,
GEWOON VALS
De Oost-Vlaamse gouverneur Herman Balthazar, historicus van opleiding,
maakte zich onlangs boos op EU-commissaris Frits Bolkestein. Die zei tijdens
een voordracht dat de Zuidelijke Nederlanden na de val van
Antwerpen in 1585 in armoede vervielen en pas in de 20ste eeuw uit het
dal kropen. Dat is erger dan een cliché, dat is ‘gewoon vals’, aldus de gepikeerde Balthazar.
‘De weelde van onze barokkerken
bewijst dat wij bijzonder rijk zijn gebleven.
De verarming van Vlaanderen
kwam er pas met de crisis van de jaren
1840’, stelt Balthazar (Knack, 8 oktober).
Hij heeft volstrekt gelijk, op tien
jaar na. De verarming begon in september
1830, met de onafhankelijkheid
van België. De verpaupering van
de Vlaamse economie is een gevolg van
het verlies van de Nederlandse koloniale
handel. Tot 1830 waren de
Zuidelijke Nederlanden de meest ontwikkelde
regio van Europa na
Engeland. In 1829 werd in Gent liefst
7,5 miljoen kilo katoen verwerkt. Twee
jaar later was dit cijfer met 73 procent
teruggevallen tot 2 miljoen kilo, terwijl
de meeste arbeiders werkloos geworden
waren en de anderen nog amper
30 procent van het loon verdienden
van 1829. De haventrafiek in Antwerpen
viel terug van 1.028 schepen in
1829 tot 398 schepen in 1831,
waardoor vele arbeiders tot de bedelstaf
werden veroordeeld.
PASSIEVE GENOCIDE
Na de Belgische onafhankelijkheid verpauperde
Vlaanderen op nauwelijks
drie decennia van de rijkste regio van
geheel continentaal Europa tot een van
de armste. De economische crisis van
de jaren 1840 was een Europees fenomeen,
maar liet zich nergens zo dramatisch
voelen als in Vlaanderen en
Ierland, niet toevallig twee gebieden
waarvoor hun respectievelijke regeringen,
de Belgische en de Britse, niets
deden. In België ging de aandacht uitsluitend
naar Wallonië. Dat gebeurde
zo exclusief dat het resultaat in
Vlaanderen weinig verschilt van dit
van een genocide.
In Ierland hebben de Engelsen de Ieren
niet actief uitgeroeid, maar ze deden
dit wel passief door met opzet niets te doen om een hongersnood tegen te
gaan die honderdduizenden het leven
kostte en honderdduizenden tot emigratie
dreef. Bij ons gebeurde hetzelfde.
De Ieren zijn zich nog steeds van dit
onrecht bewust; wij weten het niet
meer omdat het onderwijs bij ons in
handen is van een negationistisch
Belgisch regime.
Toch spreken de cijfers voor zich. In
1830 maakten de Nederlandstaligen
zestig procent van de Belgische bevolking
uit. Wij vinden dit nu een normaal
cijfer omdat dit ook vandaag zo
is. Wist u echter dat dit cijfer in 1880
teruggevallen was tot 53 procent en dat
het pas in de tweede helft van de 20ste
omwille van de hogere Vlaamse
geboortecijfers terug naar zestig procent
steeg?
ADERLATING
In 1860 was Vlaanderen er even erg
aan toe als Ierland. Velen emigreerden,
naar Wallonië, Noord-Frankrijk of
Noord-Amerika. Tussen 1850 en 1950
verlieten één miljoen Vlamingen hun
vaderland. Dat was een enorme aderlating
voor een volk dat gedurende deze
hele periode slechts vijf tot zes miljoen
leden telde.
En toch moest Vlaanderen het overgrote
deel van de Belgische belastingen
blijven opbrengen. Zelfs na 1845 toen
hongersnood het Vlaamse platteland
teisterde en de Vlaamse textielarbeider slechts 635,5 frank per jaar verdiende
tegenover 1.367 frank voor een Waalse
mijnwerker. Dat kwam omdat België
verouderde belastingen hief op een
zinloze basis, zoals de oppervlakte van
ramen en deuren. Hoewel Wallonië
tussen 1832 en 1912 de economische
motor van het land was, bracht het in
die periode slechts 30 procent van de
belastinginkomsten voort, maar het
ontving wel 55 procent van de overheidsinvesteringen.
In 1914 hadden de provincies
Luxemburg (230 000 inwoners) en
Namen (350 000 inwoners) elk 1200
kilometer geplaveide steenwegen,
tegenover slechts 600 kilometer voor
de provincie Antwerpen (950 000
inwoners). De provincie Antwerpen
telde één lagere rijksschool voor elke
197 kinderen, Namen één voor elke 53
kinderen, Henegouwen één voor elke
87 kinderen. Secundair en hoger
onderwijs in het Nederlands bestond
niet.
EXCUSES
Soms worden naast de Ieren ook de
Polen met de Vlamingen vergeleken.
Men spreekt dan van de drie verdrukte,
statenloze katholieke volkeren uit de
19de eeuw. De Vlamingen waren er
erger aan toe dan de Polen.
Onlangs leerde ik dat Carl Menger
(1840-1921), de grondlegger van de
zogenaamde Oostenrijkse economische
school - die net als zijn leerling
Ludwig von Mises (1881-1973) uit het
Zuid-Poolse Galicië (toen een
Oostenrijkse provincie) afkomstig was -
in de jaren 1860 aan de universiteit
van Krakow studeerde: in het Pools! Hij
schreef zijn doctoraatsverhandeling in
die taal. Zoiets was bij ons onmogelijk
tot 1930.
Hoe meer men over het verleden leert,
hoe meer men zich verbaast over de
omvang van het onrecht ons aangedaan
en over het feit dat België zich
hiervoor nooit heeft geëxcuseerd en
ons rond Brussel nog steeds blijft
behandelen op een manier die zelfs een
eeuw geleden onder de Oostenrijkers in Midden-Europa niet voorkwam.
Paul Belien
|