Afgelopen week reageerde Vlaanderen geschokt op de vermeende feiten van politiegeweld die zich zouden hebben voorgedaan in de gevangenis van Vorst. Verschillende politieinspecteurs zouden zich schuldig gemaakt hebben aan vernederingen, buitensporig geweld, foltering en uiteraard ook racisme. De verontwaardiging was dermate dat daags na het bekend raken van de vermeende feiten al meteen de bevoegde ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie ondervraagd werden in de Kamercommissie. En ook daar nam men geen blad voor de mond : de schuldigen zullen gestraft worden.
Elk verhaal heeft echter twee kanten. Terwijl iedereen schande over de politie spreekt doet niemand de moeite om eerst eens naar de versie van de betrokken politiemensen te luisteren. Het comité P en het Brusselse parket moeten hun onderzoek nog beginnen en de bevoegde ministers spreken al van “verwerpelijk” en “onaanvaardbaar.”. Uiteraard zijn buitensporig politiegeweld, vernederingen en racisme verwerpelijk. Maar is de weergave van de feiten wel in overeenstemming met wat er zich echt heeft afgespeeld binnen die gevangenismuren ? Zou het daarom niet verstandiger geweest zijn als al die volksvertegenwoordigers in de Kamercommissie zelf het fatsoen hadden gehad om inderdaad ook het onderzoek af te wachten ?
Wat er nu aan het gebeuren is, komt mij immers zeer bekend voor. De publieke inquisitie is begonnen. Enkel op basis van wat verklaringen van criminelen is er nu een heksenjacht begonnen op de betrokken politiemensen. Men mag immers niet vergeten dat er al druk gezet is op de twee ministers waardoor de onderzoeksorganen, de parketmagistraat en de onderzoeksrechter met een zelden geziene ijver aan de slag zijn gegaan. Dit weekend hebben enkele allochtonen de ‘zaak Vorst’ al aangegrepen om nog wat rellen te veroorzaken en een politiecommissariaat in brand te steken in Anderlecht. Het kan dan ook niet anders dan dat er minstens één politieman of –vrouw schuldig zal verklaard worden. Of hij/zij dat nu ook is of niet, is in dit land irrelevant. De gemoederen moeten bedaard worden, het allochtone kiesvee gesust. Als eerste signaal werden er al twee hoofdinspecteurs preventief geschorst.
Zoals ik al zei doet niemand de moeite om eens te luisteren naar de versie van de politiemensen. Zij ondergaan de publieke veroordeling, maar kunnen zich niet publiekelijk verdedigen wegens hun beroepsgeheim. Ik heb wel de moeite gedaan om naar enkele van hen te luisteren. Ik spreek me niet uit over het feit of er nu al dan niet teveel geweld gebruikt is en of er al dan niet sprake is van vernederingen of racisme. Maar ik verneem dat de gedetineerden vanaf minuut één de politiemensen de huid aan het vol schelden waren, dat zij hun cellen in brand aan het steken waren, dat zij de politiemensen bekogelden met allerlei voorwerpen, etc.. . Op dat moment dringen er zich inderdaad dwangmaatregelen – noem het politiegeweld zo u wil – op om de orde te handhaven. Dat is immers ook de taak van de politie. En zo dienden de relschoppers één voor één uit de cel gehaald te worden om in isoleercellen opgesloten te worden. Dat ze voor die opsluiting volledig ontkleed dienden te worden (lees naakt) is perfect overeenkomstig de Wet op het Politieambt die zulks voorschrijft bij een fouillering voor opsluiting. Dat de politiemensen daarbij op zoek waren naar verborgen – al dan niet zelfgemaakte – wapens, gsm’s en/of drugs is gezien de context en gezien het feit dat dergelijke zaken frequent circuleren in Belgische gevangenissen ook niet meer dan logisch. Het onderzoek zal nu moeten aantonen of alles overeenkomstig de spelregels is gebeurd. Maar het beeld van de brutale agent die de arme onschuldige gedetineerde even ging mishandelen mag toch enigszins genuanceerd worden.
De kern van het probleem is echter dat men moet ophouden met de politie in te schakelen bij een staking van de cipiers. De verdachte van zedenfeiten (en tevens politieagent) die in Vorst opgesloten zat werd er geconfronteerd met de hoofdinspecteur die het proces verbaal tegen hem opstelde. Dat had zo’n impact op de verdachte dat hij een zelfmoordpoging ondernam. Tal van andere criminelen stonden oog in oog met de agenten die hen een verblijf in Vorst verzekerden. Dat er daar geen taart en koekjes worden uitgewisseld is dan ook te verwachten. Zelf heb ik voldoende gelijkaardige ordediensten geleid om te weten dat zoiets werkt als een rode lap op een stier.
Los van het onderzoek naar de vermeende feiten moeten de ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie denken aan een minimumdienstverlening bij stakingen of de inzet van militairen als tijdelijke cipiers. De politie lijkt me hiervoor niet langer geschikt te zijn.
Bart Debie
Voormalig Antwerps politiecommissaris
Bron:
politics.be