Tot uw dienst...
Wat bijvoorbeeld mogelijk is, is dat de regering, of het gerechtshof tot de conclusie komt dat het minarettenverbod niet omzetbaar is. Dan kan er bij een volgende stembusgang (er zijn er vier per jaar normaal) aan de kiezer gevraagd worden om het volksinitiatief weer in te trekken. Hier zijn precedenten van. Dat is waarschijnlijk de weg die men zal volgen indien een of ander internationaal gerechtshof het minarettenverbod zou verbieden.
Ook is het mogelijk om artikelen uit de grondwet gewoon weer te schrappen. Zelfs het parlement kan daar het initiatief toe nemen, maar dat gaat gepaard met een facultatief referendum.
Het kan dus tot een tweede stemming komen, en dan wordt het verbod waarschijnlijk verworpen. Een belangrijke factor in het "Ja" bij dit referendum is namelijk dat het "Nee" kamp heeft liggen slapen. Het is typisch voor linkse progressieven, ook in Zwitserland, dat ze het contact met de gewone burger eigenlijk volledig kwijt zijn. Bij de tegenstanders van het minarettenverbod was het gewoon ondenkbaar dat de burger "Ja" zou stemmen, dus vond men het niet nodig om kampagne tegen het initiatief te voeren. Dat is ergens wel jammer, want men had een paar heel erg mooie en sterke posters klaarliggen. Zoals deze bijvoorbeeld.
Deze poster is echter bijna niet in het straatbeeld te zien geweest. De posters van de voorstanders echter wel.
Wat nodig is, in Zwitserland en elders, is een debat over hoever een importreligie kan gaan in haar eisen aan de samenleving. Religieuze voorschriften horen niet zomaar aanleiding te geven tot onvervreemdbare aanspraken. Het is niet omdat jouw godsdienst beweert dat vrouwen onder de man staan dat je het recht hebt om op je werk de instructies van een vrouwelijke chef te weigeren.
Het is niet omdat jouw godsdienst bepaalde kledingsvoorschriften heeft dat je automatisch recht hebt vrijgesteld te zijn van de kledingsvoorschriften op school, op je werk, in je sportvereniging of in het zwembad.
Het is niet omdat je godsdienst bepaalt dat een bepaalde diersoort "onrein" is dat je bedrijfskantine geen varkensvlees meer mag op het menu zetten.
Daar is dringend een debat voor nodig. Komt dit debat er, dan denk ik dat bij een volgende stembusgang de uitslag wel eens anders zou kunnen uitvallen.
Zelf ben ik eigenlijk geen voorstander van dit verbod. Ik vind het eigenlijk een eerder domme regel. Echter de "souverän" hoort men te respecteren.
En dat heeft bijvoorbeeld de leider van de Islamitische koepel in Zwitserland wel begrepen. In een verklaring betreurde hij het volksinitiatief, maar de kiezer heeft beslist, en dat dient men te respecteren.
Er is overigens een interessant precedent, dat nu weer onder de aandacht komt. In 1893 werd voor het eerst in Zwitserland een volksinitiatief door de kiezer aangenomen.
Volksinitiatieven slagen immers eerder zelden. Dit omdat de regering zelf meestal met een compromis als tegenvoorstel komt. Echter in 1893 mochten de Zwitsers stemmen over een grondswetartikel dat een verbod op het slachten van dieren zonder verdoving inhield. (Zeg niet dat de referendumdemocratie altijd achter loopt...). Dit verbod werd aangenomen, en dat maakte op een slag het rituele slachten volgens Joodse of Islamitische voorschriften illegaal.
Tegenstanders hiervan schermden toen ook met de godsdienstvrijheid.
Het betreffende artikel is tegenwoordig geen deel van de grondwet meer, want het is een deel van de dierenwelzijnswet geworden.
Ritueel slachten is dus voor Moslims in Zwitserland al sinds 1893 niet mogelijk. Maar dat hebben de moslims moeten aanvaarden.
Als de moslims nu ook aanvaarden dat je in een zwembad geen kleren aan hebt, in een school geen hoofddeksel, en dat een bedrijfskantine gewoon vaak varkensvlees op het menu zal hebben, want dat is hier nu eenmaal zo, dan kunnen we het weer eens over minaretten hebben.