Dit soort vraagstukken hebben erg mijn belangstelling. De vraag is of deze personen wisten wat de joden, zwarten, roma, homo's e.d. te wachten stond. In zekere zin acht ik ze ook slachtoffers van het systeem waarin zij leefden, en dat er een maatschappelijk druk en dwang was om zich op een bepaalde wijze te uiten en te gedragen. Toch waren er ook mensen die bijvoorbeeld uit ideeele overwegingen onderduik gaven, met gevaar voor eigen leven. De vragen en antwoorden hebben voor mij betrekking op vandaag, wat kunnen wij vandaag aan lessen trekken.
Vanmorgen had men het op de radio over de Stichting Shoah die tien jaar bestaat en nog vijf jaar zal doorgaan om (levens)verzekeringspolissen van 1940-45, door joden gesloten en gedwongen afgestaan aan de bezetter, uit te betalen aan rechthebbenden. Wij leven nu 64 jaar later en deze zaken zijn nog niet rond. Een onderzoeker sprak als over 'de kleine shoah' over de behandeling die de joden kregen die de kampen hadden overleefd en hun goed terugvorderden.
|