|
Oorspronkelijk geplaatst door Pyramus
De Gentse politicoloog Helmut Gaus is er gerust op: het Vlaams Blok zal verwateren of zinken.
In een interview met De Standaard verklaart Gaus het succes van extreem-rechts aan de hand van het dal in de Kondratieff-golven waar we ons in bevinden: «Crisisgevoelens leiden tot onzekerheid, verminderen de tolerantie, verhogen de angst voor het onbekende - met uitwassen naar het racisme - leiden tot een afkeer van het vernieuwende en een voorkeur voor de traditie, laten de rationaliteit aan belang verliezen ten voordele van het emotionele, doen het geloof in de democratie tanen en versterken de aantrekkingskracht van sterke, autoritaire leiders. Kortom, ze geven extreem-rechts de wind in de zeilen. [...] Een heel andere reactie is de ontwikkeling van het autoritaire syndroom: zwart-witdenken, leiderschap zoeken, racisme, antifeminisme, anti-intellectualisme, geweld, antidemocratisch streven, enzovoort.»
Gaus verbindt extreem-rechts met puerilisme (onbehoorlijk kinderlijk of puberaal gedrag) vanuit sociaal-psychologische hoek: «Het beste historische experiment daarvoor is het Derde Rijk. In een van de meest ontwikkelde samenlevingen ter wereld van dat moment hebben toen zoveel mensen, in korte broek, met spaden over hun schouder opgemarcheerd en zich laten imponeren door vlaggen en lichtkathedralen. Dat vertoon in Nürnberg, dat soldaatje spelen, al die show. Welke mentaliteit moet je hebben om daarvan onder de indruk te zijn? Een tijdgenoot, de beroemde cultuur-historicus Johan Huizinga, vond dat allemaal 'pueriel gedrag': kinderachtig. Dat strookt met Freuds theorie van de regressie: wie angstig is, kan terugvallen in een vorige ontwikkelingsfase, niet als bewuste beslissing, maar uit een verdedigingsreflex.»
Gaus wijt het succes ook aan het ontbreken van een sterke rechtse partij: «In een gewone samenleving heeft rechts een bestaansreden. Maar vandaag bestaan er geen conservatieve partijen. Het zijn allemaal centrumpartijen, centrum-links of centrum-rechts. In onze geschiedenis waren de conservatieve partijen altijd de confessionele partijen, die belang hechtten aan het verleden, de traditie, gehoorzaamheid, law and order. Zulke partijen bestaan vandaag niet meer.»
«De vraag is: hoe geloofwaardig is dat manoeuvre van het Vlaams Blok? Hoe kan het zich laten percipiëren als een conservatieve partij als bijvoorbeeld dezelfde leiders als vroeger aan de macht blijven?»
«Mijn prognose is dat een extreem-rechtse partij zal eindigen als een minipartijtje, [...] ofwel zal ze een 'gewone' rechtse partij proberen te worden. Het verschilt ligt bij wat strafrechterlijk verboden is, het racisme, het fysieke geweld. En het Vlaams Blok doet nu al hard zijn best om die gewone conservatieve partij te worden. Dat wordt het einde van het Blok als een extreem-rechtse partij.»
Maar voorlopig zijn we nog niet zo ver: «De partij vertoont nog altijd een extreem-rechts kenmerk: de interne antidemocratie. De leider wordt niet verkozen, maar aangeduid door zijn voorganger.»
|