[Cdude]

Maandenlang zwierf ik door wijken als Spangen en Delfshaven in Rotterdam, de Westelijke Tuinsteden in Amsterdam en de Schilderswijk, de Laak en Transvaal in Den Haag. Wat mij met name opviel waren de scherpe scheidslijnen die nu door onze steden lopen. De Randstad begint in dat opzicht steeds meer op de Balkan te lijken, met dien verstande dat bij ons de sociaal-culturele verschillen schriller zijn dan daar.
Een stad als Den Haag bestaat nu eigenlijk uit twee steden, uit twee werelden, met elk eigen gedragscodes en consumptiepatronen en vooral ook eigen 'waarden en normen'. Neem de Hoefkade, de bonte, kilometerslange straat die als een slagader door die 'andere' stad loopt. De horeca - inclusief mijn geliefde Café Mogadishu - is er van het begin tot het einde alleen voor mannen. De enige uitzondering is de Arbil. Daar heeft de eigenaar, een Koerdische vluchteling uit de Noord-Iraakse stad Arbil, in de eetzaal een soort tuinschutting geplaatst. Boven het poortje staat met sierlijke letters 'familiehoek'. Ongehinderd door gulzige mannenblikken kunnen moslima's daar van hun maaltijd genieten. Zo is dat ook in Saoedi-Arabië geregeld. Daar zijn zelfs in Amerikaanse ketens als Burger King en McDonald's tot aan de kassa schuttingen geplaatst om mannen en vrouwen gescheiden te houden. De onlangs opgeheven Luchroom Beer bij de ingang van de Haagse Markt bood een andere oplossing: de moslima's aten buiten. De bestellingen werden door een raam uitgeserveerd. Dus wij, mannen, zaten knus binnen en de vrouwen aten - staand - buiten.
De afstand die nu tussen mannen en vrouwen in grote delen van Den Haag de rigueur is, komt nog scherper tot uiting bij wat ik in mijn boek het 'Nieuwe Kijken' noem. Ik doel daarmee op de vrome, zedige, op de grond gerichte blik waartoe de imams de moslimzusters - en niet te vergeten de moslimbroeders - regelmatig oproepen. Het is een manier van kijken die niet goed aansluit bij onze nogal brutale Hollandse volksaard. In de moskee wordt gewaarschuwd dat Satan zit te wachten op dat fatale moment waarop een vrouw zich laat gaan en haar blik toch de blik van een man kruist. In een stuk of tien Haagse wijken is dat Nieuwe Kijken inmiddels de dominante norm; het wordt door moslima's gebruikt als een soort virtuele boerka: in de publieke ruimte scheiden zij zich ermee af van de 'ander'.