[Edina]

Na de hysterie van de voorbije dagen, wordt de actie eindelijk ook een beetje in het juiste perspectief geplaatst.

De kern van de ggo-zaak: de aarde is niet te koop. Lieven De Cauter (KU Leuven)

En ieder wetenschappelijk onderzoek, al dan niet onafhankelijk opgestart, komt uiteindelijk onder druk van het grote geld in handen van die voedselgiganten. Het gaat om duur en hoogtechnologisch onderzoek waarbij ontzettend veel overheidsgeld en steun voor het biotechnologisch onderzoek direct of indirect naar dit soort bedrijven gaat.

Er bestaat een sterke verwevenheid tussen overheid, universiteiten en industrie. En de industrie beslist al te vaak mee over de aard en de inhoud van de te financieren programma's. Er is het veel voorkomend fenomeen dat adviseurs van voedselveiligheidsagentschappen na verloop van tijd overstappen naar de voedselgiganten. Recentelijk werden meerdere mistoestanden blootgelegd in de Europese VoedselVeiligheidsAutoriteit EFSA.”

D�*t is de kern van de discussie over de actie op het testveld in Wetteren.

We moeten ophouden met de perverse logica van socialisering van de kosten en privatisering van de winsten: de belastingbetaler betaalt het dure onderzoek en de multinationals gaan met de winsten lopen. Die privatisering is in economische termen een vorm van ideologisch vermomde diefstal, of toch minstens ontvreemding van goederen en rijkdom. Denk aan Electrabel: wij hebben de kerncentrales gebouwd en afbetaald, zij gaan lopen met gigawinsten (die wij natuurlijk ook nog eens betalen).

Deze privatiseringswoede getuigt van een blindheid die ook ‘fundamentalistisch’ te noemen is: na zoveel bewijzen van de falikante gevolgen ervan, van crisis naar crisis, gaat men er onverminderd mee door.

Actievoerders, aardappels en academici

In het veld worden risico's genomen die veel verder reiken dan in het laboratorium, en ook anderen, het milieu en de gezondheid aanbelangen. Of je dergelijke risico's moet nemen is dus een vraag die veel verder reikt dan de wetenschappers alleen, maar ons allen aanbelangt. Zo is dit wetenschappelijk onderzoek eveneens een politieke zaak, en moeten wetenschappers tegenspraak en participatie van degenen die zich aangesproken voelen en verantwoording eisen serieus nemen. De aanspraak dat de 'academische vrijheid' wetenschappers boven de politiek en de verantwoording plaatst, en andersdenkenden impliciet afdoen als irrationele onwetenden, ja zelfs als 'idioten', is bijgevolg hoogst problematisch. Dat is des te meer het geval als onderzoek mee wordt gefinancierd door bedrijven die rechtstreeks belang hebben bij de commercialisering van de resultaten die eruit voortvloeien.

We hebben de academische wereld in ieder geval niet met dezelfde overgave en pathos zien protesteren tegen de omvorming van het vrije wetenschappelijke onderzoek tot een hoogst competitieve knowledge economy, noch tegen het steeds meer afhankelijk worden van het onderzoek van partnerschappen met de privé-sector, om niet te spreken van de afhankelijkheid van grote biotech-bedrijven of multinationals in de agro-industrie.

Vanuit die optiek is de hierboven gemelde persmededeling van de KULeuven bijzonder problematisch, en ruikt die zelfs naar een Berufsverbot. Als een werkgever sancties kan opleggen aan een werknemer wegens de politieke standpunten die hij/zij - niet eens op de werkvloer - verdedigt, is het ver gekomen, veel te ver, niet alleen naar onze mening, maar eveneens tegen de achtergrond van de Straatsburgse rechtspraak. Cynisch wordt het als dergelijke sancties worden opgelegd in naam van het 'vrije academische debat'.

Intussen roept de Universiteit Gent alle wetenschappers op om een eendrachtige houding aan te nemen tegenover de 'gewelddadige vernieling' en tegen het deconstructief en illegitiem gedrag van de actievoerders. Alsof zo'n eenheidsdenken de enige mogelijke houding is die van 'alle' wetenschappers moet verwacht worden. Is men dan vergeten dat controverse, tegenspraak en debat de motor zijn van de wetenschap? Is het niet mede omdat het maatschappelijke debat over de ggo's juist wordt kortgesloten, doordat het wordt overgelaten aan de 'experten', dat de activisten teruggrijpen naar meer spectaculaire en krachtiger acties, die soms over the edge zijn?