[Piero]

Anders Behring Breivik, psychopaat of profeet?

In de meeste reacties op de aanslagen die Breivik op 22 juli 2011 in Noorwegen pleegde wordt hij een psychopaat genoemd. Ook zijn advocaat heeft inmiddels gezegd dat Breivik een psychopaat is. Als argument hiervoor wordt vrijwel steeds gezegd dat zijn gewelddaad onmenselijk is en getuigt van een zieke geest. Toch hebben terroristen eerder vergelijkbare gewelddaden verricht en men kan moeilijk stellen dat alle terroristen psychopaten zijn. Terrorisme heeft een politieke bedoeling en het is onmiskenbaar dat ook de daad van Breivik een politieke bedoeling heeft.

Wanneer is iemand een psychopaat? Volgens een populaire definitie is psychopathie een psychologisch syndroom dat zich onder andere uit door het chronisch vertonen van immoreel en antisociaal gedrag van de persoon jegens anderen en hun eigendommen (wikipedia). Deze definitie is niet goed op Breivik toepasbaar omdat hij geen reputatie heeft van gewelddaad en omdat zijn geweld niet tegen willekeurige anderen gericht was. Breivik handelde niet vanuit een waan maar vanuit een politieke overtuiging die hij met vele anderen deelt. Een politieke overtuiging is geen waandenkbeeld, het betreft concrete zaken en concrete doelen waarbij ook geweld een rol kan spelen. Dat die doelen vaak niet realiseerbaar zijn is de tragiek van de politiek.

We kunnen Breivik gemakkelijk een profeet of een ziener noemen. Hij voorspelde bijvoorbeeld dat in 2070 55 procent van de bevolking in Nederland zal bestaan uit moslims, tenminste, als men geen maatregelen daartegen neemt. En hij voorspelde ook dat daardoor de westerse beschaving ten onder zal gaan. Hij is een profeet zoals de bijbelse onheilsprofeten die de koninkrijken Juda en Israël de ondergang aanzegden, met dit verschil dat hij niet uit de naam van God spreekt maar uit de naam van de westerse beschaving.

Hoe valt daarmee te rijmen dat Breivik zijn eigen volk vermoordde in plaats van de vijand? Ook dit past bij de geschiedenis van de joodse profeten. Want Jaweh heeft de joden meermaals gegeseld met dood en verderf als vergelding voor hun afvallig gedrag en als waarschuwing voor wat er zou gebeuren als zij Hem zouden verlaten om andere goden te dienen. Jaweh zei van zichzelf dat hij jaloers was. Zo ziet Breivik zich als gesel voor het liberaal-socialistische deel van de natie dat in zijn ogen ontrouw was geworden aan de christelijke beschaving. Als een ridder van de orde van de Tempeliers trad hij op om de verraders te straffen en om een voorbeeld te stellen.

Zijn misdaad getuigt ook van haat; namelijk de dierlijke haat van een bedrogen echtgenoot die zijn geliefde vermoordt als zij hem heeft bedrogen. Maar voor deze crime passionnel mogen wij hem niet verontschuldigen, want voor een volksopstand kan men begrip opbrengen, maar voor een terreurdaad van een enkeling niet. Hij wilde met zijn daad een volksopstand ontketenen die zijn daad zou rechtvaardigen. Als die volksopstand echter uit blijft dan is zijn daad zinloos. Dan is Breivik een valse profeet en een misdadiger van de ergste soort.

Uw mening ...