In 1997, alweer 15 jaar geleden, leidde een serie vergaderingen van de Verenigde Naties tot het Kyoto protocol. Dit protocol pakte een probleem aan waarvan nog steeds niet iedereen overtuigd is dat het echt bestaat. Toch lukte het om redelijk vooruitstrevende maatregelen te nemen waar in eerste instatie maar vier VN lidstaten niet aan mee wilden doen (ondertussen vijf, Canada trok zich terug in december 2011).
Het is met die achtergrond vreemd dat dezelfde organisatie nog geen oplossing heeft weten aan te dragen voor een probleem waarvan iedereen weet dat het bestaat, en waar iedereen in principe wel een oplossing zou willen hebben. Ik heb het hier over een onderwerp dat zeker in België toch mensen aan zou moeten spreken, namelijk de wereldwijde taalproblematiek.
Zelfs in West-Europa, waar volgens een bekende volkswijsheid "iedereen Engels spreekt", lopen vooral kleinere bedrijven jaarlijks bij elkaar miljoenen mis door gebrekkige taalkennis. Taalproblemen zijn zand in het mechanisme van de internationale handel, waar je liever olie zou gebruiken. Die olie is een echte internationale taal die voor iedereen makkelijk te leren en te gebruiken is. Om nog maar even niet te spreken over hoeveel soepeler zaken als politiek en wetenschap zouden lopen als er een internationale taal bestond die niet onlosmakelijk verbonden is met een aantal individuele landen en bovendien verdomde moeilijk uit te spreken is.
Dat ideaal bestaat al langer dan vandaag, en sommige mensen zouden beargumenteren dat steeds betere vertaalcomputers en het oprukkende Engels het idee achterhaald maken. Maar niets is minder waar. Juist met de huidige globalisering hebben we een taal nodig waarin iedereen elkaar kan verstaan, niet een die de ene helft gebrekkig spreekt en de waar de andere helft niets van snapt omdat google translate niet goed werkt.
Voor de duidelijkheid, ik heb het hier niet over de wereldwijde invoering van Esperanto of een van de vele andere pogingen die gedaan zijn om tot een dergelijke taal te komen. Elk van die talen heeft gefaald. Volgens sommige bronnen is de meest gesproken kunstmatige taal Klingon, een taal die ontworpen is om: 1 Zo moeilijk mogelijk te zijn, en 2 nooit door mensen gesproken te worden.
Die eerdere pogingen hebben gefaald omdat ze niet geschikt genoeg zijn voor het doel. Ze zijn ontworpen door individuen of kleine groepen, vaak grotendeels gebaseerd op de talen waarmee die personen vertrouwd waren. Het is tenslotte lastig om een taal te gebruiken die je niet kent. Ze zijn ook lang niet zo makkelijk te leren en te gebruiken als een echt goed ontworpen wereldtaal zou zijn. Bovendien vechten de aanhangers van deze talen constant onderling over wat nou de beste taal is, en niemand die het weet.
Daarom stel ik een radicale aanpak voor: De Verenigde Naties moeten het initiatief naar zich toe trekken. Zij roepen vervolgens een vergadering van linguisten bijeen, laten we zeggen iedereen die meermaals gepubliceerd heeft in een handjevol prestigieuze vakbladen of een dergelijk criterium, de paarhonderd grootste namen in het vak.
Deze vergadering kiest uit haar midden een commissie om de ultieme internationale handelstaal te ontwikkelen. Op gezette momenten komt vervolgens de gehele vergadering weer bijeen om stappen in het project goed te keuren of bij te sturen. Door de wereldwijde expertise van deze mensen in te zetten voorkom je dat de nieuwe taal het zoveelste broddelwerkje van een hobbyist wordt. In plaats daarvan komen ze met iets goeds.
De belangrijkste stap komt echter pas na de ontwikkeling van de taal. Het is dan zaak dat zoveel mogelijk landen zich verbinden aan de verplichting om zoveel mogelijk jongeren de nieuwe taal te leren. Tuurlijk, niet iedere puber zal dit extra schoolwerk als bijzonder zinnig zien, maar in ruil voor hun werk krijgen ze een taal waarmee ze met leeftijdsgenoten van over de hele wereld kunnen praten, zonder dat hun ouders het verstaan.
Een jaar of vijftien later wordt de taal ook steeds interessanter voor bedrijven, omdat de jongeren van toen volwassen zijn geworden. Een hele generatie bijna-dertigers spreekt nu dezelfde taal. Verkopers, wetenschappers, designers, ze zijn allemaal te bereiken als je zelf ook een jong iemand inzet. Oudere mensen zullen tegen deze tijd ook beginnen met de taal leren om niet achter te blijven.
Nog vijftien jaar later is de taal absoluut geen geheime jongerentaal meer. De generatie waarmee het begon heeft nu zelf pubers rondlopen. Maar de taal is wijdverbreid genoeg in elk vakgebied om het leren waar te maken. Oudere mensen die al die tijd geweigerd hebben om nieuwe kennis op te doen zijn ondertussen bijna oud genoeg om met een gouden handdruk met pensioen gestuurd te worden. De overgang is compleet. Zelfs in landen die het verdrag nooit hebben willen ondertekenen is de taal ondertussen mateloos populair onder iedereen die iets over de grens heen doet.
Ik roep hierbij op tot een gedurfde zet, tot het Kyoto protocol van de taal, tot een tweede taal voor alle wereldbewoners. Een taal die fatsoenlijk ontwikkeld is, en wiens groeistrategie niet bestaat uit het vertalen van kleine stukjes wikipedia. Een echt ambitieus project, als echte oplossing voor een echt probleem. Ik roep op tot een politics.be waarop de moslimterroristen zelf op mee kunnen discussiëren, tot een vakantieliefde die wel meer dan twee woorden verstaat van wat je zegt, tot een facebook waarop ook de "one laptop per child" kinderen geliked worden. Dit is mijn manifest voor een echte wereldtaal. Verenigde Naties, doe er wat aan.
En jullie, wat is jullie hoop voor de toekomst van de taal? Toch maar
N�*w Nédurlands als wereldtaal invoeren dan?
De vloer is aan u.