Dagbewustzijn en zelfbewustzijn
Wat sommigen hier opmerken over wat ik trancedente meditatie noem, helpt niet te verklaren wat (zelf)bewustzijn is. Wij hebben begrip van de kosmos, maar om te zeggen dat we ons een deel kunnen voelen van de kosmos gaat mij te ver. Want dan zouden de mensen toch eerst allemaal de zelfde, de juiste, voorstelling moeten hebben van de kosmos; en dat zou dan dezelfde voorstelling moeten zijn die de Babyloniërs en Egyptenaren hadden.
Ik zal proberen de fundamentele zaken op een rijtje te zetten. Wat is bewustzijn? Het is geen ding op zichzelf, het is altijd bewustzijn van iets. Wat is dat iets?
Het dagbewustzijn is ten eerste het bewustzijn van informatie van de zintuigen. Geluiden, geuren, smaken in de mond, lichaamstemperatuur, dorst, honger, indrukken op de huid, de spanningen van spieren (en botten) die iets vasthouden, en last but not least van visuele indrukken. We kunnen in deze toestand functioneren in onze leefwereld, onszelf verzorgen en handhaven en ook nog eens anderen verzorgen en beschermen.
Simultaan met dit zintuiglijk dagbewustzijn hebben we ook een innerlijk bewustzijn in de vorm van bijvoorbeeld herinneringen, verlangens en voornemens en verschillende gemoedstoestanden zoals geluk, verwachting, teleurstelling, euforie, ergernis, bezorgdheid, enzovoorts. Wat betreft onze herinnering (kennis) zijn we ons (half)bewust van onze geschiedenis, de plaats waar we ons bevinden, de tijd waarin we leven, onze verplichtingen, onze relaties en duizenden recente en oudere ervaringen en hun emotionele waarde voor ons zelf. Het totaal van ons bewustzijn van ons zelf als subject in de wereld van heden is ons bestaan ofwel ons zijn in de wereld.
Elke zintuiglijke indruk die wijst op een onverklaarde verandering van onze lichamelijke toestand en van de toestand van onze wereld (buiten onze wil of verwachting) is verontrustend en eist een onmiddellijke verklaring, dat wil zeggen, een aanpassing van onze kennis. Daardoor wordt ons verstand geactiveerd; dat wil zeggen, ons redenatievermogen. De voorstelling die wij maken van de verandering, de materiële en emotionele betekenis, wordt verwerkt als een aanpassing van onze zelfkennis in ons brein.
Het dagbewustzijn omvat dus zintuiglijk bewustzijn plus het zelfbewustzijn op grond van zelfkennis. Met behulp van zintuiglijk bewustzijn actualiseren we onze zelfkennis, dat wil zeggen, de betekenis van ons bestaan in de wereld als subject en object. Het dagbewustzijn kan worden onderdrukt met behulp van erotiek, drugs, alcohol en meditatie.
Gaarne verneem ik uw op- of aanmerkingen.
|