Citaat:
|
Oorspronkelijk geplaatst door Marco
Laten we eens doorgaan over arbeid en kapitaalgoederen.
Stel dat een boer één hectaren kan bewerken met zijn blote handen en zijn opbrengst 1000 euro is. De aanschaf van het kapitaalgoed "de schop" zou zijn productiviteit kunnen verhogen naar twee hectaren. Zijn (dure) schop kost 100 euro zodat hij 1900 euro er aan overhoud. Volgens u is de toegevoegde waarde van 900 euro ontstaan door de arbeider-boer. Volgens mij door het kapitaalgoed "de schop". Als de boer geen schop zou hebben, verdiend hij dan minder dan zijn collega boeren-niet-schophouders ? Nee. Een slimme boer zou op het gedacht (initiatief) kunnen komen om tien andere boeren een loon aan te bieden van 1200 euro om zijn land te bewerken. Winst voor elk van die boeren is 200 euro. Dat lijkt mij nen toffe hereboer, 200 euro extra! Die hereboer koopt 10 schoppen, en er wordt 20 hectaren bewerkt aan 1000 euro per hectare enz. eindrekening: de hereboer verdient 7.000 euro. Meer dan 5 maal wat die andere boeren verdienen en 7 maal wat hij zonder schop zou verdienen. Volgens mij zijn alle 11 de boeren er op vooruit gegaan. Volgens u is de extra winst van 700 euro per boer uitbuiting. Volgens mij is er een herverdeling geweest van de meerwaarde waar iedereen goed mee is geweest. Wie heeft die meerwaarde doen ontstaan? Die tien boeren die géén initiatief hebben genomen of de hereboer die wél initiatief heeft genomen? Deze laatste heeft volgens mij recht op een aanzienlijk deel van de productiviteitswinst. Dat is liberalisme. Socialisten zouden elke boer 1900 euro geven maar geen boer vinden die de productiviteit naar 1900 euro kan brengen. Terug naar af, iedereen terug 1000 euro. Niemand neemt initiatief. Daarmee is het fundamentele probleem van het socialisme aangehaald.
Dit is een simpele voorstelling van zaken maar je begrijpt de kern wel.
|
Schitterend voorbeeld, dit is mijn stokpaardje ...
Allereerst ben ik het met
solidarnosc eens dat niet kapitaal maar arbeid welvaart creeerd. Kapitaal is slechts een hulpmiddel van de arbeid om het rendement van de arbeid te maximaliseren.
Indien die 10 schoppen staan weg te roesten in de schuur omdat die hereboer geen idioten vindt om ze te hanteren, wordt er simpelweg geen welvaart geschapen.
Ik ben het wel roerend met je eens dat je voorbeeld puur liberalisme is en er geen sprake is van uitbuiting vermits aan alle voorwaarden is voldaan om van een liberaal systeem te kunnen spreken.
Toch klopt je voorbeeld voor geen meter. Daar hoef ik geen economie voor gestudeerd te hebben om dat aan te tonen.
1° Het liberalisme
Ik schreef dus dat aan alle liberale voorwaarden is voldaan, nl:
Er is voldoende land en van gelijke kwaliteit voor alle 11 boeren.
Dus niemand is, wegens gebrek aan land, verplicht aan een lager loon te werken dan wat hij zelf kan verdienen indien hij zijn eigen land zou bewerken.
Het staat die boeren dus vrij zelf de keuze te maken om in te gaan op het aanbod van die hereboer.
Maar dan hebben we wel te maken met "domme" boeren want waarom kopen ze zelf geen schop? In dat geval verdienen ze ook 1900 euro.
Mogelijk beschikken ze niet over de middelen voor aankoop van een schop maar na 1 jaartje werken bij onze hereboer hebben ze 200 euro extra verdient. Voldoende dus om zelf een schop te kopen. Nu zit onze hereboer wel met een probleem want de boeren gaan over het loon onderhandelen. Ze kunnen nu immers zelf 1900 euro verdienen. En aantal willen dus absoluut 1900 euro, anders gaan ze hun eigen land bewerken. Sommigen zijn tevreden met iets minder bv: 1800 euro omdat ze verkiezen geen risico's te nemen ( de steel van de schop kan breken of zo) en/of willen na het werk verlost zijn van alle rompslomp en verantwoordelijkheid dat zelfstandige arbeid met zich meebrengt. Hun goed recht en vrije keuze.
Stel nu dat ze allen bereid zijn te werken voor 1800 euro.
Onze hereboer verdient nu slechts 1000 euro. Veel te weing want indien hij zelf het land zou bewerken zou hij eveneens 1900 euro verdienen. Na onderhandelingen (vrije markt) wordt er overheen gekomen dat de arbeiders-boeren voor 1900-1900/10=1710 het werk uitvoeren. De hereboer verdient nu ook 190x10=1900 euro. De hereboer neemt het bedrijfsbeheer voor zijn rekening, de arbeiders leveren fysieke arbeid.
Het komt erop neer dat ze totale opbrengst eerlijk onder elkaar verdelen.
Hmmm.... Dit lijkt wel communisme
Nochtans zo liberaal als wat!
2° Het kapitalisme
Je voorbeeld vertrekt natuurlijk vanuit de ideale liberale situatie, in de huidige maatschappij is aan die voorwaarden helemaal niet voldaan.
Stel dat die here boer de status van baron of grootgrondbezitter verwerft en de andere 10 boeren landloos zijn.
In dit geval kunnen ze niet voor zichzelf werken en zijn ze verplicht de voorwaarden van de baron te aanvaarden. Het alternatief is de hongerdood sterven.
Aan stervende of uitgehongerde boeren heeft onze baron uiteraard niets, dus gaat hij net genoeg betalen om de boeren in goede fysieke conditie te houden. Laat ons aannemen dat hij gul is en 500 euro betaald.
De baron verdient nu (1900-500)x10=14.000 euro. Vet en vadsig geworden door het makkelijke geldgewin ziet onze baron er steeds meer tegenop om het bedrijf te runnen elke dag. Indien hij daarvan verlost was kon hij verlof nemen en reizen zo vaak hij wilde. Absolute vrijheid voor hem alleen!
Dus besluit hij op een dag gans de boel te verhuren aan één van de boeren voor 14.000 euro. Deze boer-bedrijfsleider neemt het risico opzich om de pacht te betalen en zelf ook nog winst te maken. Dus gaat hij de enerzijds trachten de productie op te drijven door de arbeiders harder en langer te laten werken en anderzijds hen minder te betalen. Deze laatsten hebben geen keuze vermits ze niet voor zichzelf kunnen werken en zijn letterlijk slaven geworden.
Onze baron wast zijn handen in onschuld voor de slechte situatie van de arbeiders. Het is immers niet zijn fout maar die van de bedrijfsleider. Hij beult de arbeiders af, niet onze baron!
De enige bekommernis van onze baron is dat de pacht op tijd betaald wordt, anders zoekt hij wel een andere bedrijfsleider.
Besluit: In het kapitalisme concentreerd de welvaart zich bij de bezitter van de natuurlijke bronnen!