[oriana]

Professor Paul De Grauwe trekt van leer tegen tegen de alternatieve financiering van de sociale zekerheid. Als we niet bereid zijn de sociale zekerheidsuitgaven te verminderen, dan kunnen de loonkosten niet worden verminderd, is zijn redenering. De Grauwe legt dynamiet onder de verzorgingsstaat, stelt ROLAND DUCHATELET.
In het artikel 'Alternatieve financiering is een fata morgana' van professor De Grauwe (De Tijd, 13 september), wordt de financierbaarheid van de sociale zekerheid besproken. De professor stelt dat de financiering van de sociale zekerheid alleen kan gebeuren door een deel van het surplus gerealiseerd door arbeid en kapitaal af te romen. 'Het is absurd dat producten daarvoor kunnen betalen'. Uiteraard kunnen producten niet betalen, het zijn objecten. Maar we kunnen hoger genoemd surplus afromen door een belasting op producten. Dat doen we immers nu al via BTW en accijnzen.

Bij zijn denkwijze gaat professor De Grauwe er kennelijk van uit dat de economie van ons land een gesloten systeem is. Dat is echter niet zo. Er is ook import en export.

En als we bijvoorbeeld de BTW verhogen terwijl we gelijktijdig onze belasting op arbeid verminderen, dan moeten de bedrijven uit China die hier producten verkopen zich met minder winst tevredenstellen (want ze moeten meer BTW betalen), ofwel de business overlaten aan onze bedrijven. Als de Chinezen werken met minder winst dan is dat een 'surplus' dat van China afgeroomd wordt en via de staatskas verhuist naar onze gepensioneerden.

Zij zouden ook kunnen pogen de prijzen te verhogen, maar dan staan onze bedrijven klaar om die markt weer in te pikken. Voor onze bedrijven wordt die BTW-verhoging immers gecompenseerd door een verlaging van de belasting op arbeid.

De Grauwe schrijft ook dat als de sociale lasten worden vervangen door de BTW, de uitkeringstrekkers meer zouden moeten betalen voor wat ze kopen. Hoezo? Stel dat een liter melk 1 euro kost. In die 1 euro verkoopprijs zit ook de belasting op arbeid. Stel dat die daar voor 20 eurocent in zit. Als die belasting op arbeid wegvalt, dan wordt die liter melk 20 cent goedkoper. Als de overheid in de plaats daarvan 20 cent 'sociale BTW' heft, dan blijft de prijs toch gelijk? Terwijl de BTW werd verhoogd. Blijkbaar verwart de professor de situatie met een eenvoudige opslag van de BTW, zonder vermindering van belasting op arbeid. Laten we nu eens en voor altijd goed onthouden dat een verhoging van de BTW niet noodzakelijk een prijsverhoging inhoudt. Het woordje 'vervangen' mag niet vergeten worden.

Sociale uitkeringen
Het meest opmerkelijke is dat de professor beweert dat het noodzakelijk is de sociale uitkeringen te verminderen als we de belasting op arbeid willen verlagen. Uit de context kan men afleiden dat dit zo zou zijn omdat de sociale zekerheid noodzakelijkerwijze ofwel door arbeid of door kapitaal moet gefinancierd worden en dat het praktisch niet haalbaar is om dat geld van het kapitaal weg te halen.

De hoeveelheid arbeid mag natuurlijk niet als een vast gegeven worden beschouwd. Dat is natuurlijk niet zo. Hoeveel er gewerkt wordt, hangt onder meer af van hoe zwaar werk belast wordt. Als men de belasting op arbeid geheel zou vervangen door belasting op producten, dan zou werk plots spotgoedkoop worden.

En dat is nog niet alles. Als men dan nog het werk in de 'buurteconomie' zou bevrijden van de overdreven regelgeving en zou toelaten dat mensen die een uitkering hebben ook mogen werken zonder die uitkering te verliezen, dan komt er heel veel 'arbeid' bij. Tuinen worden beter onderhouden, lekkende kranen hersteld, gevels herschilderd, ouderen beter verzorgd enzovoort. Die extra arbeid zal helpen onze sociale zekerheid te financieren. Doordat al die mensen méér zullen verdienen, zullen ze ook meer uitgeven en krijgt de staat via de BTW extra geld in het laatje.Iedereen laten werken die wil werken kan onze welvaart verhogen. Daartoe moet arbeid bevrijd worden van overdreven belastingen en reglementering.

Wat zou er gebeuren als we de belasting op arbeid niet verminderen? De hoge kosten voor werkloosheid blijven. De vergrijzing gaat door. Wat als er talloze gepensioneerden via hun zorgverzekering beroep doen op het slinkend aantal zorgverstrekkers die niet uitgeweken zijn naar meer belastingsvriendelijke landen?

Het probleem met dergelijke uitlatingen is dat sommige politici en bedrijfsleiders ze zouden kunnen geloven. Ze zouden in dat geval besluiten dat de sociale uitkeringen moeten verminderen, om de loonkosten te doen dalen en beter te kunnen concurreren met het buitenland. Daarom zijn deze uitlatingen uiterst gevaarlijk. Het is dynamiet leggen onder onze verzorgingsstaat.

Waarom? Omdat als we het niveau van de uitkeringen verminderen, de koopkracht van de mensen vermindert. Bijgevolg zullen ze minder naar de kapper gaan en minder op restaurant. Waardoor er nog meer werklozen zullen zijn die een uitkering nodig hebben. Waardoor de belasting op arbeid verder zal moeten stijgen (omdat De Grauwe weigert de BTW als een alternatief te zien om de sociale zekerheid te financieren). Waardoor onze bedrijven nog minder concurrentieel worden en de werkloosheid nog verder stijgt. We krijgen dan een negatieve spiraal, een economische en menselijke catastrofe zoals in de jaren 30.

Of de alternatieve financiering een 'fata morgana' is, laat ik over aan de beoordeling van de lezer en van de toekomst die ons te wachten staat. Mij lijkt het eerder een fata morgana te geloven dat we onze sociale zekerheid kunnen vrijwaren tegen een geleidelijke afbraak indien de belasting op arbeid niet verder daalt.

Onze werknemers worden werkloos omdat ze te veel belastingen betalen. Stop die waanzin. De vervanging van een belasting op werknemers door belasting op producten zorgt er voor dat onze werkgelegenheid niet meer fiscaal benadeeld wordt tegenover werkgelegenheid in het Oostblok of China. Dus het is fantastisch voor onze werkgelegenheid. Producten die in het Oostblok of China gemaakt worden en hier verkocht, dragen dan bovendien evenveel bij aan de sociale zekerheid als producten die hier worden gemaakt. Prima toch?

Ik ben blij met deze discussie. Laten we ze ten gronde voeren. Het gaat om het overeind houden van onze welvaartstaat.

Roland Duchâtelet
Voorzitter Uit: De Tijd, 16 september 2004

Ik vind dit hoe langer hoe logischer klinken. Ok, kenners hier, tegenwerpingen?