Citaat:
Oorspronkelijk geplaatst door Nietzsche
1: Dat heeft juist alles met beschaving te maken.
Landen waar mensen weinig tot geen vrijheid hebben zijn er voor gemaakt om te mislukken of ernstig achter te lopen.
|
Ik denk dat je de vrijheden in de westerse wereld overschat omdat je niet inziet hoezeer die westerse wereld vergeven is van (ongeschreven) regeltjes die verband houden met gedrag: hoe je je dient te gedragen in een restaurant, tegenover je baas, tegenover een vrouw, bij een begrafenis, etc. Dat is allemaal extreem geformaliseerd bij ons in ogenschijnlijk van nature gegeven afspraken en rituelen. Alleen valt het niet zo op omdat die formalisaties nauwelijks op papier staan. Ze zijn gegrift in onze psyche tijdens onze - overigens zeer lange - opvoeding tot volwassenheid.
Toch heb je niet helemaal ongelijk, want onrechtstreeks is er natuurlijk wel een verband tussen beschaving en vrijheid. Tijdens een beschavingsproces wordt sociale dwang geleidelijk omgezet in zelfdwang: men leeft de regels na zonder dat anderen de naleving nog moeten afdwingen door sancties. Daardoor ontstaat de broze illusie van het individu dat zijn eigen meester is en uiteindelijk ook kan en moet zijn (de kern van het westerse individualisme). Dat leidt tot een zoektocht naar nieuwe vrijheden, een zoeken naar de mogelijkheden van het individu, echter steevast binnen de grenzen van de dwangen in onze psyche. Van zodra die dwangen het dreigen te begeven, neemt de roep om dwang-van-buitenaf weer toe.