[peter1962]

opiniestuk van carl devos over de bocht van bracke.

http://www.demorgen.be/dm/nl/2461/Op...n-Bracke.dhtml

De strategie van N-VA is kwetsbaar: even rechtlijnig als onrealistisch", schrijft Carl Devos, politicoloog van de universiteit Gent.

© belga.


N-VA wil én confederalisme én economisch herstel maar weet niet hoe beide samen te realiseren

N-VA heeft het zich de voorbije dagen moeilijk gemaakt. De partij lijkt nu weer op de rechte koers te zitten, maar duidelijker is die ondertussen niet. Bovendien valt te betwijfelen of deze vaarroute N-VA naar de gewenste bestemming brengt. Door haar communautaire eisen lijkt ze zichzelf uit te sluiten en wordt Di Rupo II waarschijnlijker.

N-VA wil in een herstelregering stappen als en slechts als haar coalitiepartners het confederalisme aanvaarden en bewerkstelligen. Daarover moet er bij de start van de regering een princiepsakkoord bestaan, maar nog geen uitgewerkte staatshervorming. Want N-VA wil, als antwoord op de vrees van velen, meteen aan de slag met die hervormingsregering. Er moeten wel flinke garanties zijn. Wat dat betekent, is nog onbekend. Hetzelfde geldt voor haar confederalisme: het 'absoluut gelijkheidsteken' tussen confederalisme en het oplossen van sociaaleconomische problemen neemt het vraagteken niet weg.

Hoe kan N-VA vermijden dat bijvoorbeeld de geschiedenis van 'de derde fase' (1988) of 'de COSTA' (1999) zich herhaalt: de regering kondigt bij haar start een staatshervorming aan die later concreet beslist moet worden, maar die komt er uiteindelijk niet omdat de druk weg is?

Die druk is er wel bij het formatiegesprek, vandaar de 'Van Rompuydoctrine': geen regeringsdeelname zonder akkoord over de staatshervorming. Of die regering dan bij de start een tweederdemeerderheid moet hebben, moet ook later nog blijken.

Maar waarom zou een partij vanuit de oppositie steun geven aan het confederalisme, dat niemand anders wil? Waarom zou een partij in de meerderheid dat princiepsakkoord over confederalisme accepteren? N-VA laat de Van Rompuydoctrine niet helemaal vallen, maar hanteert een verwaterde versie, die voor de anderen nog altijd te sterk is.

Niet thuis
De onduidelijke aanpak wijst op onzekerheid en twijfel. Dat alles nog duidelijk zal worden of voorlopig in besloten kring moet blijven, klinkt niet vertrouwenwekkend. De kern van de N-VA-strategie is kwetsbaar, want zeer afhankelijk van tegenstrevers. Die geven niet thuis: ze willen geen nieuwe staatshervorming. N-VA rekent erop dat de PS zich laat wegdrummen of het confederalisme zal accepteren, omdat de Franstalige socialisten en burgers daar beter van worden. Een zeer zware veronderstelling. Bovendien zou dat confederalisme de vele transfers waar N-VA over spreekt in stand moeten houden, want waarom zou de PS anders N-VA haar gang laten gaan?

N-VA rekende ook op de MR. Gisteren liet Reynders verstaan dat hij liever geen staatshervorming ziet. Hij wil eerst proberen met de huidige regering verder te gaan, als die voor een lastenverlaging gaat. Dat laatste is ook een uitnodiging voor N-VA. Maar zonder tweederdemeerderheid (dus zonder de PS?) kan ook Reynders aan N-VA geen confederalisme beloven, als hij dat al zou willen.

Kortom, de N-VA-strategie rammelt. Er is een duidelijk, rechtlijnig standpunt - én confederalisme én de zogenaamde herstelregering - maar ze weten niet hoe beide samen te realiseren. Wat de partij als oplossing naar voren schuift, is te vaag of onrealistisch om als strategie door het leven te gaan.

Er is maar één manier waarop die dubbelslag kan en dan nog moet de partij op de verzwakte weerbaarheid van de andere rekenen. Als N-VA een ronduit verpletterend resultaat neerzet, zeg maar de Bourgeoisnorm (40 procent) of meer haalt, is ze onvermijdelijk. Dan slaan de andere partijen zo achterover door deze mokerslag voor het politieke systeem dat ze dat megafoonsignaal van de kiezer moeten vertalen in staatshervorming 2.0.

Maar achteraf nuanceerde N-VA deze verwachting omdat ze geen overwinningsnederlaag wil. Dat onwaarschijnlijke scenario is het minst onwaarschijnlijke van alle mogelijkheden om het confederalisme in 2014 te realiseren. 2019 is al een ander tijdperk.

Munitie
Misschien had N-VA beter de eerste strategische bocht gevolgd van relatieve nieuwkomer Siegfried Bracke, die niet voor de symboliek naar N-VA ging. Het is ideologisch niet de zuiverste, wel de meest realistische. Dan kan ze volop inzetten op de inhoudelijke beleidsveranderingen en hebben de andere partijen geen munitie om N-VA met dat confederalisme uit te dagen.

De Brackestrategie impliceert dat in de kern van N-VA een moeilijke keuze wordt gemaakt. Die keuze willen ze (nog) niet maken. Deze discussie is een klassieker in de eeuwenoude geschiedenis van de Vlaamse Beweging. N-VA is het product van die strijd en die strijd lijkt zich in haar rangen bescheiden voort te zetten, hoe gesloten ze die rangen ook houdt.

Wat te doen? Als rechtlijnige partij beginselvast schieten, maar misschien doel missen? Of het kernpunt niet langer als conditio sine qua non hanteren, met een grotere kans om zo op andere domeinen meer te wegen?

N-VA wil voorlopig niet toegeven op het confederalisme. Zo missen ze misschien de historische kans om zonder confederalisme België deels te hervormen.

Devos heeft bijzonder goed begrepen in welke moeilijke spagaat n-va nu staat.