[Vrolijk op Vrijdag]

Armeens-Christelijke vrouwen bewapenen zich tegen de islamitische ottomanen, 1895.




Een schande voor Europa

De bloedtooneelen in Armenië zijn een schandelijke bladzijde in de geschiedenis onzer eeuw. Duizende en duizende Christenen werden door de fanatieke Turken vermoord, wijl zij trouw bleven aan hun godsdienst. Als honden zijn zij neergeschoten, of als dieren onteerd.

Europa hoorde den smartkreet; het zag het bloed, dat wraak riep ten hemel en – o schande! – het bleef toezien. Zwijgen deed Europa niet. Het protesteerde bij de Porte, het beval een onderzoek door Europeesche afgevaardigden.

Niet slechts werden duizende christenen vermoord, andermaal duizenden werden gedwongen den Mohamedaanschen godsdienst te omhelzen. Van Turksche zijde werd officieel gezegd dat zij vrijwillig tot den Islam waren bekeerd. Gewoon aan de Turksche leugens, geloofde men het niet.

Ook over deze bekeeringen werd een onderzoek gelast, en weldra zal het rapport officieel verschijnen, waaruit we nu reeds eenige bizonderheden kunnen mededeelen. Toen de zes ambassadeurs der Mogendheden hunne onvruchtbare missie vervuld hadden, kwam de vraag: Wat zal er gebeuren met hen die gedwongen werden den Mohamedaansche godsdienst te omhelzen?

Zouden zij mogen terugkeeren tot het Christendom, hun oud geloof? Of zoude men hen dwingen, tot den dood toe, hun schandelijk bestaan voort te slepen, want onteerd waren zij ook in hun eigen oogen. En geheele dorpen had zulk lot getroffen. Hoe had men het aangelegd om zooveel duizenden te bekeeren?

Den families werd de keus gelaten tusschen den afval of de schande. Had men heel eenvoudig alle Armeniërs vermoord, de afval van het geloof zou zoo talrijk niet geweest zijn.

Maar wilde men niet Mohamedaan worden, zoo werden alléén de mannen door de Turken gedood, zij spaarden de vrouwen, de maagden, de kinderen en grijsaards. Welnu, de Armeniërs wisten maar al te wel, aan welke schande hunne moeders, hunne echtgenooten, hunne verloofden, hunne maagden dan waren prijsgegeven. Ieder Turk had recht op elke christen vrouw.

...

Zal nu Europa ontwaken uit zijn laffen slaap, en herstelling eischen, desnoods met de macht van wapenen? Indien eigenbelang niet alle ander gevoel had onderdrukt, dan voorzeker, ja! Maar Rusland weet evenzeer als Turkije, dat Armenië onafhankelijk wordt.

Frankrijk is de bondgenoot van Rusland, en beide landen coquetteeren met Turkije. De andere Staten durven zich niet bloot stellen, zoo het heet, om de wereldharmonie niet te verbreken, en zoo zal het christelijk Europa, misschien wel blijven protesteeren maar zeker vruchteloos, en door zijn stilzitten en verderfelijke politiek zal het de stomme maar schuldige getuige zijn van de vernedering en uitroeiing eener edele christen Natie, van Armenië.

Hoe zijn wij verbasterd van onze vaderen! Juist 800 jaren geleden trokken Godfried van Bouillon en Peter van Amiëns met honderdduizenden op, om het H. Graf te Jerusalem te bevrijden en den moord te wreken op de christen pelgrims.

En nu, al wordt een geheel Christenvolk volk met ondergang bedreigd, blijft het veel machtiger Europa in zijn dommeling rusten, en stoort zich aan geen klachten en smartkreten zijner Christen Broeders.

Schande voor Europa!

FIDELIS



De Nieuwe Koerier, 27 juni 1896