[bembem]

De moeilijke gang van een gerechtspsychiater - cf. Dagboek van een gerechtspsychiater - Chris Dillen, Walter Damen en Jan Willem Geerinck

In zowel de zaak van Breivik als Kim de Gelder staan verschillende onderzoeken van gerechtspsychiaters lijnrecht tegenover elkaar. Hoe kunt u dit verklaren?

Kim De Gelder is per definitie iemand die op de grens balanceert van wel of niet toerekeningsvatbaar. De pro’s en contra’s kunnen even goed in elkaar zitten, het hangt er vanaf wat je op de voorgrond zet wat de uitkomst is. Het lijkt of je zwart en wit tegenover elkaar zet. In wezen beweren ze beiden grijs te zien maar die ene ziet het nèt een tint witter en de ander een tint zwarter. En dat maakt het verschil in die gedwongen juridische opsplitsing in wel of niet toerekeningsvatbaar. Juridisch wordt het gepolariseerd. Dat maakt het voor de leek zo ongrijpbaar, omdat men het interpreteert als ja of nee.

De nuance in benadering kan liggen aan de verschillende denkkaders in de psychiatrie: een psychoanalytisch-, biologisch- of systeemdenkkader. Vandaag is de DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, nvdr.) een classificatiesysteem voor psychiatrische stoornissen. Daar staat in beschreven welke stoornis aan welke kenmerken voldoet.

Ongeacht vanuit welk denkkader je het bekijkt, zou je aan de hand van de DSM tot gelijke diagnose moeten komen. De verschillen in denkkaders komen vooral door de vorming.

Een heel groot probleem in België, nog groter dan de verloning: er is geen kwaliteitscriterium voor een forensisch psychiater. In twaalf jaar opleiding psychiatrie wordt er in twee namiddagen iets verteld over forensische psychiatrie. Ondanks deze minimale educatie kan een psychiater aan de slag als forensisch psychiater, onder meer door het tekort. Maar als er criteria zouden worden opgesteld, zou dat waarschijnlijk nog minder kandidaten motiveren om voor deze richting te kiezen.

Meer transparantie ivm. wel of niet toerekeningsvatbaar zou inderdaad niet mis zijn...