[Adrian M]

F35
België kan hooguit van de plank kopen en daarmee naar samenwerking zoeken met Noorwegen en Nederland, plus eventueel Denemarken.
Een samenwerking welke bemoeilijkt wordt daar België geen level partner is.

Ook binnen een samenwerking, Nederland, Noorwegen (en evt. Denemarken), spelen er verschillen. Nederland is level 2 partner en de beide andere landen zijn level 3 partner.
Nederland zit dieper in het project en heeft als gevolg daarvan meer toegang tot kennis en invloed op ontwikkeling (slechts enige mate), het mag dit echter niet delen met de beide partners.

Tussen België en Nederland zou er dus een grote mate van onevenwichtigheid bestaan
Met name waar het toekomstige updates betreft. Een zaak van de partners onderling, waar België slechts, in navolging van de levelpartners, deze geheel of gedeeltelijk eveneens aan kan laten brengen.
Hoewel dit vrijwel zeker geen probleem zal geven, dienen partners, zover mij bekend, toestemming te geven of updates zondermeer overgenomen mogen worden.

De F35 van de plank hoeft overigens niet conform de F35 van de levelpartners te zijn.
De F35 van de levelpartners is een gezamenlijke specifieke uitvoering van de F35.
Bij kopen van de plank moet de koper zelf beslissen hoe -/of waarmee men de F35 uitgerust wil zien. Dan wel of de Amerikanen wel -/of geen restricties zullen bepalen bij het uitrusten van de F35. Iets wat bij elk type jet speelt, welk vliegtuig men ook koopt.

Tegen de tijd dat in België een F35 in zou stromen zijn Noorse en Nederlandse F35 geheel ingestroomd en zal er tussen die twee een sterke samenwerking zijn ontstaan op tal van gebieden (onderhoud, opleidingen, voorraad etc.) waarbij België, mocht het tot aankoop over gaan, eventueel aan kan sluiten.
Nederland zal over slechts een klein aantal F35’s beschikken en heeft nauwelijks een andere keuze dan zeer sterk aansluiten bij Noorwegen, welke wel over voldoende F35’s zal kunnen beschikken

Hoewel men het soms over samenwerking met specifiek Nederland heeft gaat die vlieger vrijwel zeker niet geheel op. Wel samenwerking met de landen uit het EPAF verband. In dit geval Noorwegen en Nederland.
Sluit België hierbij aan zal het altijd op achterstand staan daar het te maken heeft met levelpartners die over meer kennis en informatie zullen beschikken.
Plus dat België wat updates betreft andere wegen zal moeten bewandelen, via het Foreign Military Sales Program

Het zal voor België vooral een keuze zijn welke kant men op wil? Integratie, samenwerking met bijvoorbeeld de Fransen, eventueel met de Zweden. Of met de Noren, Nederlanders en Denen (dan wel ook de Britten) en bovenal de Amerikanen

Tevens een industriële keuze welke gemaakt wordt. De gevolgen van een keuze beslaan tientallen jaren en hebben invloed op tal van ook andere vlakken, vorming van ingenieurs, ICT, hoogwaardige kennistoegang etc.
Een Franse keuze betekent dus ook dat wat opgebouwd werd door het F16 besluit voor een flink deel verloren zal gaan bij een eventuele switch naar een samenwerking met de Fransen de komende 40 jaar.