[OMGClayAiken]

De inflatie in de eurozone bedraagt amper 0,5 procent. Op jaarbasis wordt het leven dus maar een halve procent duurder. Ook in de economische motor Duitsland bedraagt de inflatie 0,5 procent, in ons land zelfs 0,36 procent, het laagste niveau in bijna 5 jaar tijd. Dat is allemaal ruim onder de inflatiedoelstelling van bijna 2 procent. Dat streefdoel heeft de Europese Centrale Bank zichzelf opgelegd omdat het de perfecte smeerolie zou zijn voor de economie.

Het Japanse spookbeeld
Dat het leven niet te duur wordt, lijkt uiteraard goed nieuws. Maar als te veel prijzen gaan dalen, dan is dan slecht nieuws. Want bij deflatie, een algemene daling van de prijzen, stellen mensen hun grote aankopen uit omdat ze er van uitgaan dat de prijzen nog verder zullen zakken. En dat stremt de economische groei. Het is wat Japan bijna 20 jaar lang heeft meegemaakt: dalende prijzen en amper economisch groei.

ECB-voorzitter Draghi wil zo’n Japans scenario koste wat het kost vermijden. Hij heeft de voorbije maanden onderzocht hoe groot het risico op deflatie is. En ook al wijst niets op Japanse toestanden, de inflatie blijft wel zakken. De ECB slaagt er dus niet meer in om haar hoofdtaak naar behoren uit te voeren: zorgen voor prijsstabiliteit, erop toezien dat de prijzen niet te veel stijgen, maar ook niet te weinig.

Negatieve rente
De kans is dan ook groot dat de ECB donderdag ingrijpt: er worden straffe maatregelen verwacht om die lage inflatie en de zwakke economische groei aan te pakken.

Uiteraard kan centrale bank nog eens haar belangrijkste rentevoeten verlagen. Het gaat dan onder meer om de herfinancieringsrente. Dat is het tarief dat banken betalen voor hun leningen bij de centrale bank. De voorbije jaren is die rente al gezakt van 4,25 % naar 0,25%. Het maakt geld lenen goedkoper, en sparen minder aantrekkelijk. En dat moest de economie aanzwengelen. Maar het is de vraag of een nieuwe renteverlaging, naar bijvoorbeeld 0,10%, nog veel zal uithalen.

Wat wel een impact kan hebben, de depositorente verlagen. Dat is de rente die banken krijgen als ze overtollig geld bij de ECB parkeren. Die rente bedraagt nu al maar 0 procent. Maar als ze die onder 0 laat zakken, dan zullen banken rente moeten betalen als ze geld in handen van de ECB geven. En dat kan er toe leiden dat zij aan grote klanten, bijvoorbeeld grote fondsen of institutionele beleggers, ook die rente gaan aanrekenen. Dat kan beleggers op hun beurt hun euro’s doen omruilen voor een andere munt en op die manier verzwakt de euro. En een zwakkere euro kan de groei en de inflatie wat opkrikken.

Zo'n negatieve rente kan dan wel goed zijn voor de groei. Betalen om je geld op een rekening te zetten, lijkt de wereld op zijn kop. In de praktijk zal zo'n negatieve rente dan ook alleen van toepassing zijn voor grote fondsen of bedrijven. Niet voor de spaarrekening van u en ik.
Toch is ook ons spaargeld niet veilig voor de maatregelen van de ECB. De voorbije weken hebben al enkele banken de rentevoeten op de spaarboekjes verlaagd. Zij hebben wellicht geanticipeerd op de actie van ECB, andere banken kunnen naderhand de rente nog wat laten zakken.

Obligaties opkopen
Een andere maatregel die de ECB kan nemen, is geld drukken en dat in de economie brengen door obligaties van de lidstaten op te kopen. Op die manier komt er meer geld in omloop, en vergroot de kans dat de prijzen wat stijgen en dat de inflatie omhoog gaat.

De Amerikaanse centrale bank doet dit al enkele jaren. Maar in de eurozone ligt dit zeer gevoelig, vooral in Duitsland. De Duitsers vrezen namelijk dat de zuiderse lidstaten deze maatregel kunnen misbruiken. Obligaties opkopen van zwakkere landen is een soort blanco cheque: het betekent dat je die landen steunt zonder dat er iets tegenover staat. En daar is Europa het nog niet over eens.

Zeker is dat het donderdag een belangrijke dag wordt voor de ECB. Tijdens de zomer van 2012 is Draghi er in geslaagd de eurocrisis te bezweren door de belofte er alles aan te doen om de euro overeind te houden. De ECB was bereid om onbeperkt staatspapier op te kopen van noodlijdende landen, wat ze uiteindelijk nooit heeft hoeven te doen.

Deze zomer kan Draghi opnieuw een cruciale rol spelen. Als hij de deflatiedreiging kan wegwerken, is een belangrijk obstakel voor een economische heropleving van de baan.

www.deredactie.be