Tractatus Religioso-Politicus of de religieknoop ontward
Ik denk dat ik er eindelijk in geslaagd ben de knoop rond het debat over godsdienst, religie, geloof, filosofische overtuigingen, erediensten grotendeels te ontwarren.
In het Westen en vooral dan in Europa dachten we dat door het inboeten aan belang in onze samenleving van de godsdienst, de discussie hierover eigenlijk achterhaald, ouderwets en overbodig geworden was.
Met de komst naar Europa van de moslims en hun steeds sterker blijkende onwil om zich in de westerse manier van denken en leven in te schrijven, werden en worden we alsmaar meer gedwongen om deze onnodig geachte discussie terug op te nemen.
Vanuit de hoek van de “specialisten”, de filosofen en sociologen en theologen, krijgen we echter niet veel zinnigste horen. Integendeel zelfs: onze intelligentsia zoals Etienne Vermeersch steigeren als er vanuit het volk geluiden oprijzen tegen het toenemend obscurantisme, in Gent biedt de computerserver van de universiteit onderdak aan het Centrum voor de Islam in Europa (
www.flwi.ugent.be/cie) en in Antwerpen wil de leiding van de universiteit gebedsruimten voor de islam gaan voorzien.
Vanuit die hoek valt dus niet veel heil te verwachten. Zoals een ex-moslim het hier op dit forum eens heeft gezegd:
we zullen het zelf moeten doen.
Hier en elders zijn al dikwijls hevige discussies gevoerd over godsdienst en aanverwanten en vaak komt men dan in een welles-nietes situatie terecht. Dikwijls draait het uit op een cijfermatige vergelijking van welke religie of overtuiging nu verantwoordelijk is voor het grootste aantal doden etc.
Door een denkoefening ben ik echter vandaag op een inzicht gestuit dat wellicht veel klaarheid in deze aangelegenheid kan brengen.
De denkoefening ging als volgt:
Stel, we creëren in de wereld een ruimte waar mensen die dat wensen godsdienst kunnen beleven (bvb het Arabisch schiereiland en omstreken). Wie geen behoefte heeft aan godsdienst zou dan terecht kunnen in bvb Europa.
Dit is natuurlijk een nogal extreme visie en ik ben me ervan bewust dat religie in een of andere vorm voor vele mensen toch wel een belangrijke rol speelt. Zelf kan ik mij bijvoorbeeld gemakkelijk inleven in de gebruiken en rituelen van India met zijn mooie tempels en offerandes aan plaatselijke godheden. Ook de tijd en de gebruiken bij het veelgodendom in Europa en bij de Grieken en Romeinen en vooral de Egyptenaren lijken een duidelijke aantrekkingskracht op mij te hebben.
Vandaar mijn volgende stap in mijn denkoefening:
“Als we nu eens een ruimte zouden creëren waar men het monotheïsme kan belijden zodat de rest van de wereld er niet door gehinderd wordt.” Weerom zou deze ruimte gelijkvallen met het Arabisch schiereiland en omstreken.
Buiten die zone zou dan enkel het zogenaamde “
neo-polytheïsme” toegelaten zijn.
Het neo-polytheïsme:
Het verschil met het “klassieke polytheïsme” is dat in het neo-polytheïsme uitdrukkelijk gesteld wordt dat de zogezegde “goden” enkel maar metaforen zijn. Het zijn slechts voorstellingen van zaken die door een afbeelding op een andere, sprekender manier worden uitgedrukt dan in een objectieve beschrijvende taal.
Het neo-polytheïsme zou ook een gegeven zijn dat door de staat wordt ingesteld en gecontroleerd. De staat zou bepalen welke “goden” mogen gevierd worden en wanneer. Het neo-polytheïsme zou dus niks anders zijn dan een soort van geïnstitutionaliseerde folklore waarbij op bepaalde momenten van het jaar bepaalde natuurkrachten of fenomenen die met een of ander levensthema worden in de aandacht gebracht. Het zou ook elementen van de wetenschap in zich moeten opnemen, zoals de viering van de overgang van het ene seizoen naar het andere, gekoppeld aan de stand van de aarde tot de zon.
Geloven in goden en geloof in het algemeen moet voortaan als iets maatschappelijk ongewenst beschouwd worden. Geloof moet naar die plaats verwezen worden waar het hoort. In het hoofd van ieder persoonlijk. Kwesties met betrekking tot het al dan niet bestaan van een schepper van het heelal etc. moeten bij die zaken ondergebracht waar ze bij horen en dat zijn de die zaken waar de wetenschap nog geen antwoord heeft op gevonden. Discussies over theologie mogen maw enkel gevoerd worden in de filosofie omdat deze studie zich met deze zaken bezighoudt.
Onderricht in een of andere gods-dienst-leer moet dan ook verboden worden.
Net als het aansporen van andere mensen om in ditgene of datgene te geloven.
Het uitdragen van een geloof in woord via onderwijs, deur aan deur, via kleding etc. moet eveneens verboden worden, evenals alle rituelen die met een geloofsuiting gepaard gaan.
Concreet betekent dit :- Dat in Europa alle monotheïstische godsdiensten moeten verboden worden.
- Alle geloofsbelijdenissen en gebeden en godsdienstonderricht worden tevens verboden.
- Bepaalde elementen van het christendom en Jodendom kunnen enkel in een polytheïstische vorm blijven voortbestaan.
- Boeteprocessies moeten verboden worden, net als het dragen van uiterlijke kenmerken die naar een geloofsovertuiging verwijzen.
- Kerken en synagogen moeten omgevormd worden tot polyvalente tempels die door de staat beheerd worden en moeten onderdak bieden aan alle officiële polytheïstische vieringen en plechtigheden met bijhorende beelden, altaren etc. zo bepaald door de staat.
- Naast elementen uit Jodendom en christendom kunnen ook elementen uit andere religies en overtuigingen een plaats vinden in de staatsreligie en de staatstempels, zoals elementen uit humanisme, boeddhisme, hindoeïsme, taoïsme en de pre-monotheïstische religieuze tradities van Europa en andere werelddelen.
- Van de islam wordt echter geen enkel element overgenomen. De islam verdwijnt dus voorgoed uit het publieke leven van Europa.
Wat is nu het nieuwe aan deze voorstelling?
Het belangrijkste verschil met de benaderingen van religie die we totnogtoe kennen, is dat nu een duidelijk
onderscheid wordt gemaakt tussen “
geloof” enerzijds en “
religie” anderzijds.
Geloof is iets wat uitdrukkelijk tot de
persoonlijke gedachtensfeer behoort en het behoort daar ook te blijven tenzij in filosofische discussies waarbij men in een open geest vrijblijvend van gedachten wisselt.
Iemand een geloof willen opdringen moet als iets dat te verwerpen is beschouwd worden. We moeten dus af van het perverse begrip “godsdienstvrijheid” waarbij we toelaten dat in onze samenleving mensen andere mensen een geloof en erger nog bijhorende rituelen en gedragingen opdringen.
Religie daarentegen is iets wat uitdrukkelijk tot de
publieke gemeenschapssfeer behoort.
Religie dient om de gemeenschap beter aan elkaar te smeden. Religie dient daarom door de gemeenschap georganiseerd en geregeld te worden.
Kerk en Staat moeten
één zijn. Bij een religie mag enkel plaats zijn voor vieringen van algemeen nut. Maar in religie mag geen plaats voor geloof zijn.
Het is dus een fout die gemaakt wordt als we zeggen dat godsdienst tot de privé sfeer behoort.
Het is enkel een eventueel geloof in het bestaan van slechts een God etc. dat tot de privé sfeer behoort.
Een religie daarentegen hoort tot het publieke domein. Moest dit niet zo zijn, dan zouden immers alle kerken en synagogen in Europa moeten afgebroken worden omdat ze strijdig zouden zijn met de stelling dat “godsdienst tot de privé sfeer behoort”.
Dat het zolang geduurd heeft dat dit inzicht op zich heeft laten wachten in het debat rond religie, ligt volgens mij in de aard van de monotheïstische religies. Neem het geloof in de ene God weg uit het publieke leven en je hebt geen religie meer. Beide zijn immers zeer sterk met elkaar verstrengeld. Bij het christendom geldt dit nog meer dan bij het Jodendom. Het christendom is immers uit op bekering van de ganse wereld, terwijl de Joden zich op religieus gebied enkel bezig houden met de eigen kleine gemeenschap. Bij de islam, die net als het christendom streeft naar werelddominantie, gaat deze verstrengeling tot in het extreme omdat bij de islam het geloof zich niet enkel bezig houdt met een deel van het publieke leven, maar het volledige publieke en persoonlijke domein voor zich opeist. De islam is hiermee waarschijnlijk de meest knechtende en meest verwerpelijke geloofsleer die de mens ooit bedacht heeft.
Ik hoop met dit “
religieus-politiek traktaat” een doorbraak geforceerd te hebben in het debat rond religie en dat een nieuw en beter inzicht en begrip van termen als “godsdienst”, “religie”, “geloof”, “eredienst” etc. zal bijdragen aan een betere en juistere manier van discussiëren over deze zaken. En tevens dat hierdoor de problemen die zich vandaag rond religie stellen beter en exacter kunnen geformuleerd worden en dat daarmee ook beter gefundeerde oplossingen voor deze problemen kunnen aangereikt worden.
uw dienaar, [size=1](pseudo)[/size]Darwin