[tomm]

Adrian M

Mentaliteit van Oekraïeners
Quote: Individualisme als een essentiële trek van het nationale karakter contrasteert scherp met het Russische collectivisme en toont een gelijkenis met de mentaliteit van de volkeren van West Europa. Maar vergeleken met het West-Europese individualisme is het Oekraïense meer met emotie beladen en introversiever – het is gericht op zelfbezinning, zelfcognitie, zelfverbetering (het overtuigendste voorbeeld hiervan zijn de werken van de vermaarde Oekraïense filosoof Hryhorij Skovoroda uit de 18de eeuw). Op het gebied van sociale verhoudingen is het individualisme van de Oekraïner ontologisch verbonden met democratie, verdraagzaamheid, respect voor soevereine rechten van het individu (het is ook niet toevallig, dat de Oekraïense gemeenschap en het leger altijd vereniging zijn geweest waar iedereen vrij toe kon toetreden en evenvrij verlaten). Tegelijkertijd zijn Oekraïners veel meer dan West-Europeanen geneigd tot hypertrofische liefde voor vrijheid, die aan anarchisme grenst en tot tegenwerking tegen elke vorm van samenleving, die subordinatie en strikte discipline vereist.

Komaan zeg, net alsof men zo'n gedetailleerde beschrijving kan geven van "de" Oekraïener. Oekraïeners zijn individualistisch vergeleken met Russen maar zeker niet vergeleken met West-Europeanen, wel in tegendeel. Democratie en verdraagzaamheid? De OEkraïense "natuur" wordt meestal verbonden met de kozakken. Kozakken waren inderdaad vrijer dan de lijfeigenen, maar deden alles in groep en individualisme bestond er niet. En het klopt dat ze lak hebben aan allerlei kleine geschreven en ongeschreven regeltjes en beperkingen die de norm uitmaken in het Westen, dat vinden ze een beperking van hun vrijheid, maar dat geldt net zo goed of nog meer voor Russen. Daarom dat westerse toeristen in landen als Turkije zo'n hekel hebben aan Russische toeristen, om maar een voorbeeld te geven.

In de geschiedenis is het Oekraïense individualisme gegroeid voornamelijk als de neiging voor het individueel grondbezit en privé eigendom. Deze karaktertrekken blijken echter tegenwoordig wat bedaard door de langdurige invloed van de communistische ideologie. Hetzelfde geldt voor de diepe beraden godsdienstigheid van Oekraïners.

Klopt ook niet, ook in Oekraïnse bestond er lijfeigenschap. Het is net het communisme dat een meer westerse manier van samenleven tot bij de boeren bracht, met electriciteit, scholen, individuele huizen, ziekenhuizen, etc. bestond vroeger allemaal niet op het platteland.

De voor de Oekraïense mentaliteit vrij karakteristieke, enigszins droevige en elegische stemmingen worden – soms zeer onverwacht zoals het lijkt – op een bijzondere manier verenigd met het onoverwinbare optimisme, levenslust, originele geestigheid of bijtende ironie. De uiterlijke werkelijkheid wordt door de ontwikkelde verbeelding weerspiegeld en drukt zich uit in de onuitputtelijke en gevarieerde gezongen folklore, decoratieve kunst, fleurige riten, in het estheticisme van het volksleven in zijn geheel.

is net zo in Rusland. Klein verschil is dat Oekraïeners uitbundiger zijn, terwijl Russen iets naargeestiger en gelaten zijn.

De Oekraïner is weinig geïnteresseerd in de staat en zijn instellingen. Hij heeft daar nooit interesse voor gehad want daardoor werd weinig tot niets in zijn leven veranderd. Door de eeuwen heen heeft de Oekraïner zijn staat niet gehad – dat wil zeggen een staat waarbinnen hij enige invloed zou kunnen uitoefenen.

Is dat hier echt zo anders? Verschil dat Belgen net als de meeste westerlingen hun eigen huis en huishouden als "mini-staat" beschouwen, alles moet er piekfijn zijn. Russen trekken zich dat veel minder aan. Veel belangrijker zijn vriendschappen en familiebanden en ongedwongenheid, ze hebben lak aan allerlei kleinere regeltjes, hoe hun huis eraan toe is is veel minder belangrijk. Op dat vlak staan Oekraïeners iets dichter bij ons, maar uiteraard nog steeds veel dichter bij de Russen.

Oekraïners hebben een volgend gezegde: “De mens smeedt zelf zijn geluk”. De Oekraïense mentaliteit van het begin van de 20ste eeuw werd in het zuiden van het land gevormd als ‘anarchistisch’, individualistisch, het ‘staat-zijn’ verwerpend en met de neiging om ‘kozak Mamaj’ te mythologiseren – een losbol, burger zonder staat, ‘avonturier-individualist’. Het Oekraïense ideaal – ‘de kozakkenvrijheid’ – werd in elkaar geflanst op basis van voluntarisme, ongehoorzaamheid, rechtvaardiging van geweld. Terwijl het voor de Russen ‘heiligschennis’ was om tegen de staat op te treden, beschouwden de Oekraïners de staat alleen maar als ‘de verkrachter’ omdat hij altijd voor hen vreemd is geweest. De heersende elite was nooit Oekraïens.

Oekraïeners zijn iets individualistischer dat klopt, maar ook Russen trekken zich weinig aan van de staat of welke regel dan ook en doen hun ding. Op dat vlak staan Russen dichter bij Belgen of Italianen dan bij Duitsers.

Deze filmpjes in al hun eenvoud zeggen soms meer over de (West-)Oekraïense mentaliteit dan ellenlange teksten:https://www.youtube.com/watch?v=lpJ44NV6m-E