Citaat:
Oorspronkelijk geplaatst door Troubadour
Nee, ik vergeet dat niet. Het is gewoon compleet irrelevant. Wanneer een nieuw manier ontdekt wordt om macht uit te oefenen ('kennis') dan propageert zich dat razendsnel door het systeem binnen de parameters die het systeem toelaat. Er zit een lag op de transfer van de eerste tot de laatste en dat zorgt voor de oscillaties, maar verder verandert dat 'leren' niets van de systeemdynamiek. Die dynamiek is constant door de hele geschiedenis; het begint met extreme groei die een geheel terrein bedekt vanuit één centrum (voorbeeld: het Romeinse Rijk), waarna het terrein fragmenteert omdat lokale groei door het nieuw geïntroduceerde proces de sterkte van het centrum begint te evenaren en daar tegen begint te concurreren ... na een tijdje ontstaat in één van die fragmenten een superieur proces en wordt dat het nieuwe centrum van iets dat weer het hele terrein gaat bedekken, tot ook dat weer gaat fragmenteren. Doe een beetje historisch onderzoek en je zal merken dat het begin van elke nieuwe groeifase van een economie/samenleving/beschaving samenvalt met iets wat de beschikbare energie gevoelig vergroot. Het enige wat hier boeit aan 'leerprocessen' is dat ze een zeer simpel zijn, zeer snel propageren en op elke schaal compleet hetzelfde zijn. Onze geschiedenis is niets meer dan een constante 'flow' van dat proces. (En ja, als je goed mee ben besef je dat dat exact hetzelfde proces is als celdeling, wat logisch is want het zijn allebei gevolgen van exact dezelfde natuurwetten). What's more: het maakt zelfs niet uit waar exact iets nieuw 'geleerd' wordt; als het werkt dan verspreid het zich razendsnel (op historische schaal bekeken).
|
Kruiskatalytische cycli, steeds meer omvatting
Iedere nieuw gevormde sociaal-culturele organisatie omvat en integreert de vroegere vormen en transformeert deze gedeeltelijk. Dit leidt tot een nieuw en hoger systeemniveau waarbinnen de eerdere systemen functionele subsystemen vormen. De totstandkoming van hogere ‘suprasystemen’ ten gevolge van de integratie van voorheen relatief autonome systemen (die voortaan als subsystemen fungeren) is in de systeemtheorie een bekend begrip. Zulke suprasystemen ontstaan als gevolg van het creëren van ‘hypercycli’ waarin de subsystemen in elkaar grijpen onder invloed van cycli die elkaar wederkerig katalyseren : de zogeheten ‘kruiskatalytische cycli’. Hierdoor worden de subsystemen in toenemende mate afhankelijk van elkaar, terwijl het suprasysteem dat ze gezamenlijk vormen zijn structuur en autonomie verwerft.
De met de Nobelprijs voor natuurkunde onderscheiden fysicus Manfred Eigen heeft aangetoond dat de vorming van suprasystemen onder invloed van auto- en kruiskatalytische cycli de grondslag vormt van de evolutie van alle levensvormen op aarde. In de rijke moleculaire ‘soep’ der oeroceanen werden kruiskatalytische cycli door de natuur verkozen boven andere vormen van samenhang, omdat ze in een turbulente omgeving stabieler waren dan ieder ander moleculaire organisatievorm. De fysisch chemicus en expert in thermodynamica Ilya Prigogine werd onderscheiden met de Nobelprijs nadat hij de wijze waarop kruiskatalytische systemen tot de evolutie van complexe systemen leiden had uitgewerkt.
Kruiskatalytische systemen zijn ook in de menselijke samenleving werkzaam. In de politieke sfeer kwamen uit steeds intensievere banden verschuivingen van nationaal naar internationaal voort van waaruit zich de wereldomspannende organisatievormen ontwikkelden. Er werden eerst internationale economische blokken als de Europese Unie en de Association of South-East Asian Nations gevormd, deze vonden aansluiting bij wereldomspannende en intergouvernementele organisaties. Samen trekken ze een aantal functies naar zich toe die vroeger het privilege waren van de nationale regeringen.
In het bedrijfsleven heeft zich een overeenkomstige ontwikkeling voltrokken. Door middel van overnames, fusies en uitbesteding van taken creëerden ondernemingen die op lokaal niveau ontstonden vertakkingen op nationaal niveau waarna ze zich verder vertakten tot multinationale of zelfs mondiale organisaties. Merknamen op de wereldmarkt staan model voor de hypercyclus die de verschillende groepen, divisies en bedrijfseenheden van de multinationale of mondiale onderneming samenbindt. (Ervin Laszlo)