Citaat:
Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe
Nostalgie is van alle tijd en van alle plaatsen. Ik hecht er dan ook weinig belang aan. Dat de overgang van communisme naar een vrijere samenleving niet in ieder land even goed, vlot en degelijk is verlopen, weten we allemaal. Het ene land heeft de moeilijkheden daarbij wel wat vlotter verteerd dan andere. In Slovakije liep het aanvankelijk ook niet echt van een leien dakje, maar daarna begon het wel te lopen.
|
Je kunt er niet omheen, en ik denk dat dat in slovakije niet anders is, dat veel mensen bepaalde aspecten van het communisme missen: namelijk gratis gezondheidszorg, zeer goedkope basiskosten, diensten als gratis crèches, zeer goedkoop openbaar vervoer, voeding, vakanties, een gemeenschapsgevoel, in kort het idee dat er voor je gezorgd wordt van wieg tot graf.
Wat ze ongetwijfeld niet missen is de geheime dienst, het feit dat ze niet naar West-Europa konden reizen, het "schoonmoedergevoel".
In elk land is het anders, afhankelijk van de toenmalige en huidige economische situatie. Hongarije bvb. was toen zeer welvarend, het "gulash-communisme" en doet het nu slecht. Daarom dat meer dan 70% het toen beter vond. In Polen daarentegen was het communisme geen succes en doet het nu relatief goed, daarom vind slechts een minderheid het toen beter.
Maar in de meeste landen geeft de meerderheid toch wel degelijk aan dat de levensstandaard toen hoger was. Met uitzondering van landen die het nu goed doen, als Estland, Tsjechië en Polen, en, opmerkelijk, met uitzondering van Belarus, waar het communisme eigenlijk gewoon is blijven voort bestaan.
Het heeft allemaal duidelijk aan dat het kind met het badwater is weggegooid, de goede dingen hadden bewaard moeten blijven, meer zelfs hadden ook in West-Europa overgenomen moeten worden. Duitsland heeft een unieke kans vergooid om het beste van beide systemen te combineren. Oost-Duitsland werd gewoon ingelijfd. Zelfs daar zie je nu veel "ostalgie", en behaalt de voormalige eenheidspartij een kwart van de stemmen.
De val van het socialisme gaf ook munitie aan ultra-kapitalistische ideologieën als die van Tatcher en Reagan, met als gevolg sociale afbraak, een steeds groter wordende kloof tussen arm en rijk, ook hier in West-Europa.