En Koen Vidal, is dat ook een lakei van de wetstraat? Hier volgt alvast zijn analyse:
De vijanden van het vrije woord
DE TUSSENSTAND POLITIEKE ANALYSE DOOR KOEN VIDAL
Een definitieve veroordeling voor racisme kon deze week niet verhinderen dat het Vlaams Blok opnieuw de poleposition verwierf in het debat over de vrije meningsuiting en de multiculturele samenleving. De democratische partijen weigerden mee te stappen in het debat, waardoor langzaam de vraag moet worden gesteld wie eigenlijk het vrije woord aan het verstikken is.
Het was een fascinerend schouwspel, daar op de trappen van het Brusselse Justitiepaleis.
Vijf minuten nadat de hoogste rechtbank van het land het Vlaams Blok definitief voor het aanzetten tot rassenhaat had veroordeeld werden de kopstukken van die partij omringd door – voorzichtige raming – dertig fotografen, twintig journalisten, tien cameramensen en een vijftigtal sympathisanten. Raf Verstraeten, Luc Waleyn en Jos Vander Velpen, de advocaten van het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en de Liga voor de Mensenrechten, stonden er wat bedremmeld naar te kijken.
Oké, oké, oké: de journalisten van radio en televisie stelden kritische vragen, maar het neemt niet weg dat Philip Dewinter, Frank Vanhecke en Gerolf Annemans opnieuw de poleposition kregen om tekst en uitleg te geven bij hun eigen veroordeling. Nutteloos om te zeggen dat de Blok-leiders een heel eigenzinnige interpretatie gaven aan het arrest. “Dag op dag vijftien jaar na de val van de Berlijnse muur wordt in ons land de democratie en het recht op vrije meningsuiting op de helling gezet. Het systeem, het establishment heeft het Vlaams Blok vandaag vermoord. Door deze uitspraak is België een bananenrepubliek geworden naar Oost-Europees model.”
Operatie nieuwe naam: 1,5 miljoen euro
De teneur was gezet. Nog voor een onafhankelijk jurist de veroordeling van het Blok op een rustige manier had mogen toelichten, ging de Blok-trojka aan de haal met het Cassatie-arrest: de rechters hadden de vrije meningsuiting vermoord en het Vlaams Blok werd plots de enige partij die ijvert voor de fundamentele rechten en vrijheden van de burgers. Met als logisch gevolg: om aan vervolging van het Belgische establishment te ontsnappen, kunnen Dewinter, Vanhecke en Annemans niet anders dan de naam van hun partij veranderen. Een operatie die naar eigen zeggen anderhalf miljoen euro zal kosten: 1 miljoen om de nieuwe naam bij de Vlaamse bevolking bekend te maken en een half miljoen om de lichtbakken, het briefpapier, de ballonnen en de partijpennen te vervangen.
Omdat we vinden dat ook de 1 miljoen Vlaams Blok-kiezers recht hebben op nuance zouden we op het einde van deze woelige week een aantal uitspraken van Philip Dewinter en diens partijgenoten ter discussie willen stellen. Een belangrijke vraag die een antwoord verdient, is of de rechters van Cassatie en het Gentse beroepshof het vrije woord hebben vermoord.
Om daarover een uitspraak te doen, moet je eigenlijk het arrest van Gent erbij halen om daarna eventueel advies te vragen aan de beste experts terzake.
Eerst het arrest: “De (antiracisme-) wet van 30 juli 1981 staat niet in de weg dat door een groep of vereniging schokkende, verontrustende of zelfs kwetsende ideeën worden geuit. Zo willen het het pluralisme, de verdraagzaamheid en de geest van openheid, zonder dewelke een vrije en democratische samenleving niet bestaat. Het artikel 3 van de wet van 30 juli 1981 legt dus geenszins de dwingelandij van ‘het correct denken’ op. Kritiek, zelfs hevige kritiek door eender welke groep of vereniging en nog meer door een politieke partij is en blijft mogelijk.
Het publiek debat is een noodzakelijke en wezenlijke waarborg voor het correct functioneren van de democratische instellingen.
Kritiek geuit ten aanzien van de allochtone bevolking van het land is door de wet als dusdanig zeker niet verboden.
De eventuele problemen veroorzaakt door hetzelfde deel van de bevolking mogen en moeten kunnen worden aangekaart.” Cassatie volgde deze week de redenering van de Gentse beroepsrechters: “Niets verhindert dat een partij deelneemt aan het publieke debat door kritiek te leveren op naturalisaties, asielkwesties, samenlevingsproblemen en de groep vreemdelingen die in onze samenleving steeds groter wordt.” Dit lijkt ons een interpretatie die voldoende ruimte biedt om bijvoorbeeld de criminaliteit bij allochtone jongeren of de praktijk van de gedwongen huwelijken aan de kaak te stellen. Dat zegt ook de Gentse media-expert Dirk Voorhoof. “Het arrest is geen inbreuk op de vrijheid van meningsuiting want het hof stelt dat het uiten van schokkende en verontrustende ideeën wel degelijk moet kunnen.” Met andere woorden kritische stukken van een Paul Scheffer of een Ayaan Hirsi Ali over het allochtonenprobleem zijn noodzakelijk maar het op een kennelijke, herhaaldelijke en systematische manier versterken van vooroordelen tegen allochtonen is wel strafbaar.
Rookgordijn
De media-verklaringen van de Vlaams Blok-verantwoordelijken gaven de waarheid deze week nog een tweede draai. De bewering als zou het gerecht de extreemrechtse partij dwingen om van naam te veranderen, klopt niet. Nergens in het Cassatiearrest en ook niet het arrest van het Gentse beroepshof staat dat de naam Vlaams Blok voortaan verboden is. Er staat wel in dat de partij zich niet meer schuldig mag maken aan “kennelijk en systematisch aanzetten tot discriminatie”. Niet meer, of niet minder.
Als het Vlaams Blok zich in de toekomst onthoudt van discriminerende uitlatingen dan zal het niet meer naar het beklaagdenbankje worden geroepen. Als het Vlaams Blok dit weekend zijn naam in Vlaams Belang verandert en de dag daarna een pamflet verspreidt met de mededeling dat ‘alle allochtonen geitenneukers’ zijn, dan is de kans reëel dat de Vlaams Belangers opnieuw een proces aan hun been hebben. De naamsverandering die dit weekend bekendgemaakt wordt, is geenszins een verplichting die volgt uit een gerechtelijke uitspraak, maar veeleer een communicatiestrategie die – naar onze bescheiden mening – van het Vlaams Blok de partij der martelaren moet maken.
Bevreemdend toch, eigenlijk is het niet zo moeilijk om doorheen de rookgordijnen van het Vlaams Blok te zien. En toch heeft deze week nog maar eens bewezen dat enkele van die rookbommen volstaan om het debat over antiracisme, vrije meningsuiting en vreedzaam samenleven te beheersen. Rook dreigt waarheid te worden en dat is niet zonder gevaar. Daarom ware het misschien beter geweest indien de media zich op de trappen van het Justitiepaleis niet enkel door het Vlaams Blok hadden laten hypnotiseren maar zich met evenveel enthousiasme op de advocaten van het Gelijkheidscentrum en de Mensenrechtenliga hadden geworpen. Uiteraard aangevuld met commentaren van juridische experts die niet als raadsheer in het Vlaams Blok-proces optraden. Misschien wordt het ook tijd dat de mensenrechtenorganisaties een woordvoerder aanstellen die voluit mee het politieke debat mag voeren en scherp weerwerk biedt tegen de Vlaams Blok-communicatoren.
Rest ons nog te wijzen op de opvallende afwezigheid van de democratische partijen in de discussie over het Vlaams Blok-proces. Geen enkel democratisch politicus liet zich uit over de inhoud van het arrest. Wel was er het verbazingwekkende gemak waarmee VLD en CD&V verklaarden dat ze toekomstige samenwerking met Dewinter en Co. niet uitsluiten. Faut le faire: jarenlang mee het cordon sanitaire instandhouden en wanneer juridisch wordt bewezen dat het Vlaams Blok racistisch is een samenwerking in het vooruitzicht stellen. Maar verder gaven de democratische politici er de voorkeur aan hun mening in te slikken en zo te zwijgen over de cruciale maatschappelijke discussie die uit het Vlaams Blok-proces voortvloeit. Zou het kunnen dat niet het gerecht, maar de democraten deze week het vrije woord aan de ketting hebben gelegd?
Faut le faire: jarenlang mee het cordon sanitaire instandhouden en als juridisch bewezen wordt dat het Vlaams Blok racistisch is een samenwerking in het vooruitzicht stellen
¦ De Blok-trojka Philip Dewinter, Gerolf Annemans en Frank Vanhecke. De naamsverandering die dit weekend bekendgemaakt wordt, is geenszins een verplichting die volgt uit een gerechtelijke uitspraak, maar veeleer een communicatiestrategie die van het Blok de partij der martelaren moet maken.
|