[BWarrior]

Nu weten we tenminste waarover die Atoma-schriftjes gingen (bron: interview met Louis Michel in Knack).

Zullen bij de volgende verkiezingen opnieuw communautaire thema's op de voorgrond treden?

'Dat denk ik wel. We zijn niet blind. De zesde staatshervorming is verre van perfect, er zijn nog altijd te veel overlappingen die de verschillende regeringen hinderen om een logisch en coherent beleid te voeren. Er zijn dus nog wat correcties en verfijningen nodig. Ik zie niet in waarom de Franstaligen bang zouden moeten zijn voor zo'n gesprek. Misschien is het beter om niet meer de fouten van het verleden te maken.'

(...)

De regering-Michel zal dus straks een aantal grondwetsartikelen voor herziening vatbaar verklaren om een volgende staatshervorming mogelijk te maken?

'Daarover moet op het einde van de regeerperiode gepraat worden. Men moet een patstelling vermijden. Dat is de les van 2007 en 2010. Ook bij de jonge generatie Franstaligen gaan er steeds meer stemmen op om te breken met het consumptiefederalisme. (aarzelend) Luister, ik ben niet voor confederalisme, maar het is te laat om de discussie over het confederalisme te voorkomen.'

Zie ook het commentaarstuk in De Morgen

De inzet voor 2019 is nu al duidelijk: dezelfde regering, en alweer een staatshervorming

Michel senior noemt de staatshervorming "verre van perfect", en neemt zelfs het woord 'confederalisme' in de mond. Daarvan is hij geen voorstander, zegt hij nog, maar het is een beetje laat om dat gesprek nog uit de weg te gaan. Louis Michel suggereert ook dat de grondwet zal opengesteld worden, want: "Men moet een patstelling vermijden."

Louis Michel zit niet meer in de kern van het politieke debat, maar gezien zijn status en familieband mag toch verwacht worden dat hij weet wat hij zegt. Puzzelstukjes vallen in elkaar. Deze verklaringen bevestigen wat N-VA-vicepremier Jan Jambon zei toen hij "te letterlijk geciteerd" werd over de geheime deal in Atoma-schriftjes.

Dat is bijzonder belangwekkend. Als het klopt wat Louis Michel zegt, dan weten we meteen dat federaal centrum-rechts vertrokken is voor minstens twee regeerperiodes. Een vervolg van de regering-Michel na 2019 kan er alleen komen als N-VA naar de kiezer kan trekken met de belofte van een nieuwe, grote staatshervorming. Als de grondwet niet voor herziening opengesteld wordt, dan kan N-VA fluiten naar die communautaire ambitie.

Nu weten we dat MR bereid is die opening te bieden aan haar belangrijkste Vlaamse partner. En wellicht staat die bereidheid al ergens op papier. Een meerderheid in de twee taalgroepen is daarmee nog niet gevonden, maar de grendel gaat wel van de deur.

Het interview van Louis Michel is de tegenhanger van dat van Siegfried Bracke (N-VA) van weleer, over het afzweren van de communautaire agenda van zijn partij. Hier worden twee bochten gemaakt, in tegengestelde zin. En dus naar elkaar toe. Net zoals toen met Bracke, bevindt Louis Michel zich ver genoeg van de hete kern van de partijtop om schadeloos voorop te kunnen lopen. Net zoals toen mag er van uitgegaan worden dat betrokkene drommels goed weet wat hij zegt.

Alle partijen weten daarmee nu al waar ze aan toe zijn. Zo stil als het nu meestal blijft over communautaire thema's, zo rumoerig wordt het vast weer als 2019 dichterbij komt. De inzet is nu al duidelijk: dezelfde regering, en alweer een hervormd land.