[Micele]

http://www.tijd.be/ondernemen/milieu...ign=newsteaser

Jaar van de waarheid voor energie

06 oktober 2016 10:29

http://www.tijd.be/r/t/1/id/9817039

door David Adriaen

Sinds de kernuitstapwet van 2003 is geen enkele regering erin geslaagd om een coherent plan voor de energietoekomst op te stellen. Nu moet een gedragen masterplan er binnen het jaar liggen.

Wie dacht dat het wel zou loslopen met onze energievoorziening werd woensdag met beide voeten op de grond gezet door Elia-CEO Chris Peeters. De topman van het hoogspanningsnetbedrijf waarschuwde in een interview dat er tegen volgende zomer een energiepact moet zijn, als we de geplande kernuitstap willen halen. Anders zal uiteindelijk een nieuwe levensduurverlenging nodig zijn voor de reactoren van Doel en Tihange, die in 2025 tussen 40 en 50 jaar oud zijn. In de Wetstraat klinkt het dat ze iets later dan volgende zomer hopen te landen.

Wat moet minister van Energie Marghem doen?

De federale regering is bevoegd voor de bevoorradingszekerheid. Het is dus aan minister van Energie Marie-Christine Marghem (MR) om plannen op te stellen waarmee we zeker zijn dat het licht niet uitvalt na 2022-2025, de periode waarin alle kernreactoren dicht moeten. In een geliberaliseerde markt beslist de minister niet welke centrale met hoeveel megawatt waar gebouwd moet worden, maar ze kan wel grote lijnen uitzetten waarbinnen energiebedrijven kunnen opereren. De regering kan ook technologieën uitsluiten of stimuleren. Elia wil dat dat snel gebeurt omdat grote infrastructuurwerken jarenlang voorbereid moeten worden.
De inzet om kernenergie te vervangen is huizenhoog. Ondanks de vele problemen en incidenten in Doel en Tihange de voorbije jaren zorgen die twee nucleaire sites nog voor zowat de helft van de stroomvoorziening. Dat opvangen is dus een titanenwerk, zeker als het in amper drie jaar moet gebeuren. Duitsland, het lichtend voorbeeld voor de kernuitstap, doet er veel langer over en was voor een veel kleiner aandeel afhankelijk van kernenergie.

Het plan is in geen geval een simpele vervanging van 6.000 nucleaire megawatts door 6.000 andere megawatts. Omdat de zon niet altijd schijnt en de wind niet altijd waait, zijn sowieso meer megawatts nodig om een equivalente productie te halen.

Misschien moeten we ook niet alle energie in eigen land produceren. Dankzij grensoverschrijdende stroomverbindingen kunnen we een beroep doen op windenergie uit Duitsland, kernenergie uit Frankrijk, waterkrachtcentrales uit de Alpen en misschien later massale zonnestroom uit het zuiden. Al waarschuwt Elia er wel voor dat de huidige overschotten in andere landen er binnen tien jaar misschien niet meer zijn.

Met nieuwe technologie wordt het ook steeds makkelijker om zonder comfortverlies stroomverbruik te verschuiven van kritieke momenten naar uren waarop er wel veel stroom beschikbaar is. Daardoor moeten er minder back-upcentrales gebouwd worden die anders maar enkele dagen per jaar worden ingeschakeld. Opslag van energie, van grote pompcentrales in Coo tot de thuisbatterijen van Tesla, kunnen daarbij helpen.
Er zijn dus veel mogelijkheden, maar uiteindelijk moet de puzzel kloppen. En betaalbaar blijven. Een bijkomend probleem is dat Marghem een deel van de puzzelstukjes aangeleverd krijgt van de gewesten. Dat betekent dat de Vlaamse minister van Energie Bart Tommelein (Open VLD) en zijn Waalse evenknie Paul Furlan (PS) een belangrijke rol spelen.

Wat wordt van minister Tommelein verwacht?

Tommelein moet een energievisie voor Vlaanderen uittekenen. Omdat de regio’s vooral bevoegd zijn voor groene stroom en energiebesparing moet Tommelein in de eerste plaats garanderen dat de Europese groene productiedoelstellingen en internationale klimaatafspraken gehaald worden. Hij wil zijn plan op 1 december aankondigen. Dat zou niet enkel naar groenestroomproductie op korte termijn kijken, maar verder tot 2030 en 2050, en ook energiebesparing en mobiliteit omvatten.

De job van Tommelein is eenvoudiger dan die van Marghem. Vlaanderen draagt geen rechtstreekse verantwoordelijkheid dat zijn groene verhaal alle dagen van het jaar klopt. Met andere woorden: Tommelein kan een mix van zonnepanelen, windturbines en andere alternatieve bronnen voorstellen, maar Marghem is ervoor verantwoordelijk dat 220 volt uit het stopcontact komt. Al mogen we hopen dat er in het Vlaamse plan ook wat coherentie zit.
De grote vraag is hoe Tommelein het schrappen van biomassacentrales, die in eerdere plannen grote hoeveelheden groene stroom zouden leveren, zal opvangen.

Is groene energie de beste keuze voor de toekomst?

De kostprijs van zonnepanelen en windparken is de voorbije jaren flink gezakt en die trend wordt voortgezet, blijkt uit buitenlandse aanbestedingen voor grote projecten. In een aantal landen werden onlangs vlijmscherpe prijzen neergezet waar vorig jaar enkel van gedroomd kon worden. In Chili werden gascentrales uit de markt gedreven door zonne- en windparken. Dichter bij huis blijkt uit een aanbesteding in Denemarken dat voor een windpark op zee veel minder steun nodig is dan voor de veelbesproken nieuwe kernreactor Hinkley Point C in het Verenigd Koninkrijk.

In België zijn we nog niet zo ver. De betaalbaarheid van groene stroom is nog een enorm probleem. Een stroomnet met groene energie als belangrijkste motor is binnen enkele decennia perfect mogelijk, maar nog niet in 2025.

Politici zullen trouwens moeten garanderen dat plannen ook uitgevoerd worden. Bij alle energiebedrijven zitten talloze plannen in de koelkast door procedures van buurtbewoners, financieringsmoeilijkheden of te veel onzekerheden over de richting die België uitgaat.

Bron: De Tijd

Of gaan we totaal afhankelijk worden van het buitenland? (dit vooral voor diegenen die het gaan meemaken... )