Die
democratische normaliteit staat al een paar jaar onder druk:
vanaf 2012 in Catalonië en vanaf 2015 in de Staat wanneer de ommekeer optreedt. Nationalisme gaat van autonomie naar onafhankelijkheid, fragmenteert en verandert de relaties tussen de verschillende partijen. De overheidspartijen in Spanje verzwakken in het algemeen en buitengewoon intens in Catalonië, waar ze van 50% naar 20% gaan. De elementen die stabiliteit hadden gegeven aan de relatie tussen het recht op autonomie en de politieke eenheid van de staat zijn verdwenen of hebben hun aanwezigheid drastisch verminderd. Het autonome nationalisme is verdwenen en de twee regeringspartijen zijn in Catalonië niet direct tot een marginale positie teruggebracht, maar zijn wel nauwelijks relevant geworden. De combinatie van beide omstandigheden heeft een situatie van valse normaliteit gedefinieerd, die een beroep heeft gedaan op "federale dwang", op wat kan worden gedefinieerd als een "staat van uitzondering" -autonomie.
Is het redelijk om te verwachten dat na 21-D het mogelijk zal zijn om terug te keren naar de normaliteit van de eerste dertig jaar van uitoefening van het recht op autonomie? Of is het noodzakelijk om te overwegen dat dit niet langer mogelijk is en dat er moet overgegaan worden tot het herdefiniëren van wat de normaliteit van de relatie tussen Catalonië en de Staat moet zijn, aangezien wat sinds 2010-2012 in de praktijk is gebracht, niet aanvaardbaar is?
Er is geen normaliteit om naar terug te keren. Niet naar die van de eerste dertig jaar, omdat die niet langer bestaat. Niet naar die van de laatste zes of zeven jaar, omdat het onaanvaardbaar is.
Is er een manier om dit te doen die niet door de hervorming van de grondwet gaat?