[Leo]

Dat is heel wat anders dan je oorspronkelijke vraag: je vroeg naar het tegengestelde van een multikulturele samenleving. Dat is een zwart/wit redenering. (om misverstanden te vermijden: ik gebruik dit beeld in zijn natuurkundige betekenis, met name zwart als afwezigheid van gelijk welke kleur en wit als samenvoeging van alle kleuren van het spektrum).

Zo een vraag is zuiver teoretisch. Zwart/wit tegenstellingen bestaan nergens, en dat heb ik nog eens nadrukkelijk gezegd in mijn laatste reaktie: Geen van beide is werkbaar en dus is geen van beide ooit werkelijkheid geworden.

Ik heb integendeel de hele tijd elementen aangebracht die aangeven dat de samen"leving" alle kleuren van het spektrum bevat. Ik heb ook gezegd: Dit is een polititek forum. Het enige dat ik probeer te definiëren is een werkbare ruggengraat voor de politieke kant van de "samen"leving. Omdat ik er stilzwijgend van uitgegaan ben dat we het over de politieke vormgeving van de samenleving hebben: de onderlinge afspraken van welke kultuurelementen binnen een rechtsgebied als ruggengraat kunnen dienen om de boel draaiende te houden, welke niet aan afspraken onderhevig moeten zijn, en welke er konfliktstof bevatten.

Willen de Zwijger heeft er zijn hachje bij ingeschoten, omdat hij godsdienst buiten de politiek wilde houden. Daar zijn we al een half milennium overheen, want een mens leert van zijn stommiteiten. Kulturen die de politieke ordening aan een godsdienst willen koppelen kunnen dan ook niet werkbaar geïntegreerd worden met de onze.

Ook zo voor het middeleeuwse idee dat land (met alles wat erop leeft) eigendom is van een vorst. Dat is niet kompatibel met het begrip demokratie.

En toch is er een werkbare graad van groepsvorming nodig. Daarvoor breng je een zo groot mogelijk aantal niet-konflikterende kultuurelementen bijeen, en je noemt dat een kultuurvolk. Ook al is de term monokultuur voor zo een groep - zuiver teoretisch gezien - niet waterdicht, het is een goede benadering. En daarvan zijn er voorbeelden zat: alle ons omringende landen die geen afscheidingsbewegingen hebben (Nederland, Duitsland, je zegt het maar). Ben je nou tevreden? Vanaf het ogenblik dat er afscheidingsbewegingen optreden, valt zo een "monokultuur" uiteen in konflikterende subgroepen met genoeg tegenstrijdige kultuurelementen om mekaar te irriteren.

Als nou die verschillen buiten de politieke regelgeving gehouden worden, is er geen vuiltje aan de lucht. Dan is de samenleving wel multikultureel, maar de politiek niet. Als die verschillen echter zó belangrijk zijn dat ze de politieke besluitvorming gaan beïnvloeden of zelfs gaan domineren, dan wordt het onwerkbaar. In een demokratie laat je dan elke groep haar eigen weg gaan. In een (neo)feodale staat niet.