[skye]

Van onze redacteur
HAASRODE -- ,,Zure regen bestaat niet. Bossen zijn een belangrijke bron van nitraatvervuiling. Dat geldt ook voor compost, maar niemand mag dat blijkbaar weten. Het rapport op basis van tien jaar terreinonderzoek wordt niet gepubliceerd. Er gaat veel geld naar milieuonderzoek, maar niemand vertelt de waarheid.''
Die verrassende vaststellingen over gevestigde milieuthema's komen van professor emeritus Frans De Coninck (Universiteit Gent). Hij was tot voor kort voorzitter van de Vlaamse en de West-Europese werkgroep die de jongste tien jaar de bodemgesteldheid van onze bossen intensief heeft onderzocht. Die vaststellingen zetten het beleid tegen verzuring op lossen schroeven en plaatsen, in afgeleide orde, vraagtekens bij de promotie van composteren in Vlaanderen.

,,Ik ben als landbouwingenieur mijn hele loopbaan alleen bezig geweest met het onderzoek naar de scheikundige processen in de grond'', zegt De Coninck. ,,Zure regen bestaat niet en heeft nooit bestaan'', zegt de professor, die nog steeds bij het onderzoek van de Vlaamse administratie betrokken is.

Zijn uitspraak steunt op bijzonder ingewikkelde chemische processen in de lucht en in de bodem. Heel eenvoudig uitgedrukt komen die erop neer dat de zuren in de natuur door basen geneutraliseerd worden. Dat geeft een neutrale pH-waarde.

Volgens De Coninck is dat niet het gevolg van de drastische vermindering van de lozingen van zwavel in de atmosfeer. ,,Er bestaan geen analyses van de neerslag vroeger, maar als die zuur zou zijn geweest, dan zou de natuur rond de steenbakkerijen in de Rupelstreek en de Kempen dood moeten zijn. In klei zit immers zwavel, die bij het bakken vrijkomt. Ongeacht vanwaar de zure stoffen komen, zij worden geneutraliseerd. De natuur zit ongelooflijk fijn in elkaar.''

De werkgroep heeft gedurende de jongste tien jaar de neerlag onderzocht in vijf Vlaamse bossen: Ravels, Brasschaat, Wijnendaele, Gontrode en het Zoniënwoud. De analyses werden uitgevoerd in het Laboratorium voor Bodemkunde van de Universiteit Gent.

Naast het feit dat zure regen niet bestaat, bracht dat onderzoek een tweede belangrijk feit aan het licht: onze bossen zijn een belangrijke bron van nitraat in grondwater. Nitraat is schadelijk voor de gezondheid, vooral van kinderen en van verzwakte mensen.

In het grondwater van nogal wat bossen, vooral in zandgronden, zit meer dan 50 milligram nitraat per liter. 50 milligram is de norm van de Wereldgezondheidsorganisatie voor drinkwater.

Hoe armer de bodem, zoals de zandgrond van Ravels en Brasschaat, hoe groter de uitspoeling van nitraat. Het Zoniënwoud heeft de meest voedzame bodem, en daar is de uitspoeling van nitraat het kleinst.

Dat leidt ook tot een andere merkwaardige vaststelling. Compost, dat in Vlaanderen gepromoot wordt, is eveneens een belangrijke bron van nitraat. Dat komt door de biologische afbraak van stikstof en koolstof in groenten. ,,Honderd gram droge compost vormt 44 gram nitraat. Compostfabrieken brengen dat terug tot de helft, maar dat is nog veel'', aldus De Coninck.

Dat al die vaststellingen voor de publieke opinie geheim worden gehouden, wordt betwist door Peter Roskams, die voor het Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer het bosonderzoek leidt. ,,De administratie heeft dat onderzoek als dusdanig niet gepubliceerd, maar het staat de professoren vrij de resultaten te publiceren'', aldus Roskams.

Gegevens van het onderzoek zijn wel meegedeeld aan de overheid, de Europese Unie en de Verenigde Naties.

De administratie wil de feiten niet verdoezelen, maar niet iedereen is het met de besluiten eens, zegt Roskams. De Coninck gaat ervan uit dat alle nitraat van het natuurlijk biologisch afbraakproces komt, terwijl anderen ook de luchtvervuiling mee verantwoordelijk achten, zegt hij.

13/05/2003
Antoon Wouters
©Copyright De Standaard