[Anna List]

Commentaar

Bart Sturtewagen


Aanhoudende onrust komt voor Peking op moeilijk moment

Hongkong doet denken aan Praag 1968
Wanneer wordt het tijd om echt bezorgd te worden over Hongkong? Wekenlang al betogen honderdduizenden inwoners van de voormalige Britse kroonkolonie. Hun protesten nemen niet af in getalsterkte noch in ?*intensiteit. Dertig jaar na het bloedige neerslaan van het studentenprotest op het Tiananmenplein in Peking, staat de Chinese regering opnieuw voor een crisis, dit keer in een semiautonome regio van de Volksrepubliek.
Vanop afstand beschouwd was Hongkong een symbool van hyperkapitalisme, een dolgedraaid consumentenparadijs. Geld verdienen leek er het enige streefdoel van de op een kluitje bij elkaar levende inwoners. Nu blijkt dat een groot deel van de zeven miljoen Hongkongers niet alleen om materiële rijkdom geeft. Ze zijn bereid grote persoonlijke risico’s te nemen om op te ?*komen voor meer vrijheid en tegen de groeiende inperking van de rechtsstaat.
Gisteren werden 44 opgepakte betogers voorgeleid, ze riskeren tot tien jaar gevangenisstraf. De aanleiding voor de onlusten was een wet die het mogelijk maakte verdachten in China zelf te vervolgen. De opschorting ervan bleek onvoldoende om het protest te doen luwen.
De onrust komt voor Peking op een moeilijk moment. De economie hapt naar adem na meer dan twee decennia van halsbrekende groei. Een aanzwellende handelsoorlog met de Verenigde Staten schept onzekerheid over de economische stabiliteit waarop de legitimiteit van het regime berust.
Behalve aan Tiananmen doet de situatie ook denken aan Praag 1968. Onder het voorwendsel van een buitenlandse bedreiging voor de socialistische heilsstaat sloegen troepen van het Warschaupact 51 jaar geleden een vergelijkbare volksbeweging bloedig neer. Het Westen keek bewegingsloos toe, de wereld was in de Koude Oorlog in invloedssferen verdeeld. De brutale aanhechting van de Krim door de Russische president Vladimir Poetin in het voorjaar van 2014 maakte duidelijk dat die krijtlijnen relevant gebleven zijn.
In deze nadagen van de globalisering is de wereld opnieuw in invloedszones verdeeld. Niemand zal een druppel bloed laten voor een vrij Hongkong. China heeft er weliswaar geen belang bij nodeloos met groot geweld uit te pakken. Daarvoor is de herinnering aan de gevolgen van Tiananmen te vers. De Volksrepubliek kwam jarenlang in politiek isolement terecht. Maar als het zich te fel uitgedaagd voelt, kan het regime toch voor de harde lijn kiezen. De kostprijs van de opstand loopt op. Er doemen geen leiders van het protest op en van onderhandelingen is al evenmin sprake. Dat is geen gunstig voorteken. De wereld houdt de adem in.

https://www.standaard.be/cnt/dmf20190730_04535390