[N-Vb]

Bron: De Morgen

Er hebben wel degelijk Waalse soldaten deelgenomen aan de massamoord op 6.000 Joodse vrouwen op het einde van de Tweede Wereldoorlog, in wat vandaag het noorden van Polen is. Dat schrijft de RTBF vandaag na eigen onderzoek.

De Waalse soldaten maakten deel uit van het Waals Legioen, opgericht door Léon Degrelle, die ook de sterke man was achter de Waalse fascistische beweging Rex. Het Legioen werd later tijdens de oorlog geïntegreerd in de Waffen-SS, leden waren Waalse vrijwilligers die tegen het Sovjetleger aan het oostfront wilden vechten. Net als de Vlamingen in het Vlaams Legioen werden de soldaten op diverse plaatsen ingezet in de strijd tegen het ‘goddeloze' communisme.

Dat Waalse soldaten daarbij ook oorlogsmisdaden begingen, was tot nu toe niet bekend. Volgens de eerder bekende opvattingen zou het gros van de vrijwilligers een ‘zuivere’ oorlog hebben gevoerd. Dat blijkt niet te kloppen, zegt de RTBF.

Het Waalse Legioen maakte samen met Duitse, maar ook Franse en Vlaamse soldaten, deel uit van de groep Waffen-SS’ers die in januari 1945 de opdracht kregen de nog ongeveer 6.000 aanwezige Joodse vrouwen in het concentratiekamp van Stutthof om te brengen. Stutthof, dat in het noorden van het huidige Polen ligt, was het eerste Duitse concentratiekamp buiten de toenmalige landsgrenzen, en ook het laatste volledige bevrijde kamp in mei 1945. In totaal zaten er 110.000 mensen vast tijdens de oorlogsjaren, waarvan er tot 85.000 werden omgebracht.


Toen de geallieerden begin 1945 het kamp naderden, werden de meeste gevangenen overgebracht naar andere kampen. Een groep van meer dan 6.000 Joodse vrouwen moest onder begeleiding van kampbewakers te voet naar het 50 kilometer verder gelegen Koningsbergen, vandaag de Russische exclave Kaliningrad, stappen. De barre omstandigheden, met temperaturen tot 20 graden onder nul en amper kledij die naam waardig, maakten dat enkele duizenden vrouwen al onderweg stierven van ontbering. Ooggetuigen zouden later beschrijven hoe de wegen vol lagen met gruwelijk verminkte lijken van Joodse vrouwen.

Eens aangekomen werd de groep naar de stad Palmnicken, vandaag Jantarny, gebracht. Daar wilden de bewakers hen naar een mijn brengen om hen er in te metselen. De lokale autoriteiten verzetten zich daar echter tegen, waarop de kampbewakers de groep naar het strand brachten en hen onder geweervuur in de ijskoude zee, die deels bedekt was met ijs, dwong. Volgens historicus Frank Seberechts, die begin dit jaar nog het boek ‘Drang naar het Oosten’ uitbracht over Vlaamse oostfrontstrijders, werden de vrouwen neergemaaid en zelfs met granaten omgebracht. Slechts 15 slachtoffers overleefden het laatste grote bloedbad op Joden van de Tweede Wereldoorlog.
Frans en Nederlands
De RTBF trok onlangs zelf naar Jantarny, op zoek naar sporen van eventuele Waalse soldaten die aan het bloedbad zouden hebben deelgenomen. Ter plaatse ontmoetten ze de journalist Alexey Chabounine, die hen een Duits rechtbankdossier uit de jaren 60 van 1.600 pagina’s overhandigde. Daarin staan gedetailleerde ooggetuigenverslagen van de feiten. Volgens hun beschrijvingen werd de groep vrouwen door ongeveer twintig Duitse militairen begeleid, maar waren er ook tussen de 120 en 150 buitenlandse kampbewakers. De schutters op het strand zouden behalve Duits ook Russisch, Litouwers, Frans en Nederlands hebben gesproken.
Ook andere rechtbankdocumenten toonden aan dat Belgen, waaronder ook Walen, deelnamen aan de massaslachting. Auteur Frank Seberechts beschrijft in zijn boek wel hoe Vlaamse oostfrontstrijders zich schuldig hebben gemaakt aan oorlogsmisdaden, maar het is volgens de RTBF de eerste keer dat is aangetoond dat er ook Walen betrokken waren
Uiteindelijk zal niemand veroordeeld worden voor het bloedbad van Palmnicken. De belangrijkste verdachte, de SS-commandant Fritz Weber, pleegt in 1965 zelfmoord in zijn cel, nog voor hij veroordeeld kan worden. Andere verdachten waren er niet.