[De schoofzak]

Oorspronkelijk geplaatst door Tavek

Het is geen kritiek op de staatsstructuur, het is pure ongefundeerde haat.

Ge leeft in het tweede of derde rijkste land ter wereld. Ge zijt malcontente,verwende kinderen die door papa Belgie op zijn plaats gezet moeten worden

Wie grenzen voorzichtig, beleefd en met twee woorden in vraag durft te stellen, wordt gestraft als was hij de dader van roofmoord, zware mishandeling of brandstichting bij nacht.

Voor wie gans het artikel graag zou lezen:

titel van de column: Grenzen zijn niet in steen gehouwen
https://www.standaard.be/cnt/dmf20200120_04814563

In mijn kantoor hangt een kaart van niet zo lang geleden. Er staan twee Duitslanden op, één Tsjecho-Slowakije en geen Kroatië. Met regelmaat moeten ontwerpers van kaarten lijntjes gommen, verschuiven of tussenvoegen. Veldslagen, veroveringen, trouwpar?*tijen, ingewikkelde verbintenissen en stom toeval verklaren de staatkundige schikkingen van vandaag.

In vergelijking met andere lieden die in de loop van de geschiedenis aan grenzen friemelden, zijn Carles Puigdemont en zijn makkers een slappe bende snotneuzen. De uitroeping van de Catalaanse onafhankelijkheid, ruim twee jaar geleden, moest qua fiascogehalte niet onderdoen voor de Pak-de-poenshow van de broers Verreth. De affaire liep in het honderd, was niet doordacht en slecht geregeld. Geen enkel land ter wereld erkende de nieuwe mogendheid. Separatisten stonden een paar uur met de vlag op een plein in Barcelona, en dat was het dan met hun onafhankelijkheid.

De leiders van de beweging deden wel hun best om een beschaafd verloop te garanderen. Er werd gezongen, gehuild, gebeden en gelachen, maar niet gevochten. Catalaanse actievoerders gooiden geen granaten, schoten niet met scherp en lagen minder stug op de grond dan hun collega’s van Extinction Rebellion. Toch blijven de Spaanse ordediensten en justitie altijd weer korte metten maken met de beweging. Dat is buiten alle proportie, heb ik meermaals gezegd en geschreven. Het is grotesk om brutaal in te hakken op een experiment dat zonder geweld verloopt, en des te meer als het toch mislukken zal.

Dat Catalaanse separatisten bij ons bescherming zoeken, hoeft niet te verbazen. Als er ergens in Europa een plek is waar ze relaxed met grenzen omgaan, is het hier

Vakgenoten uit Madrid hebben me daarop aangesproken, ik kreeg brieven van Spanje-supporters en ik werd uitgenodigd door de Spaanse ambassadeur voor een lunch. Minzaam blijft iedereen mij uitleggen dat Puigdemont en zijn kompanen de grondwet overtraden en dat het bijgevolg gepast is om hen voor jaren op te sluiten, politieke rechten af te pakken en zware boetes op te leggen. Ik heb vriendelijke mensen ontmoet, flink geluisterd, heftig gediscussieerd en lekker gegeten. Maar ik veranderde niet van standpunt.

Wel snap ik nu beter waarom de Catalaanse separatisten op nul sympathie kunnen rekenen in de rest van Europa. Geen enkele lidstaat veroordeelde immers het Spaanse optreden. Puigdemont ging, na tussenkomst van het Europese Hof van Justitie, aan de slag in het Europees Parlement, maar de Spaanse overheid heeft vorige week de opheffing van zijn onschendbaarheid op de planning gezet. De kans is groot dat Madrid het haalt. Er wordt geprotesteerd door een verbond van erg linkse, groene en Vlaamse Europarlementsleden. Het lijkt er echter op dat de meeste andere Europese gekozenen vinden dat Spanje Puigdemont maar eens moet berechten.

Zelfbeschikkingsrecht van volkeren, zo klinkt het, is iets voor onderdrukten zoals Tibetanen, Rohingya of Oeigoeren. Catalanen passen inderdaad niet in dat rijtje: ze worden niet in getto’s gedreven, als slaven neergeknuppeld of naar het werkkamp gestuurd. Ze mogen hun taal spreken en cava drinken zoveel ze willen. Hun onafhankelijkheids?*verlangen botst evenwel met de wens van de rest van Spanje om het grond?*gebied ongeschonden te bewaren. Die Spaanse bekommernis kan rekenen op klakkeloos begrip. Overal hebben landen de ondeelbaarheid van hun territorium zelf immers diep in de grondwet verankerd. Dat is raar, want een blik op oude kaarten leert net dat grenzen nooit in steen gehouwen zijn. Precies omdat territoria zo broos zijn, gaan staten koppig en verbeten en tegen beter weten in hun best doen om te vermijden dat er beweging in komt, in wat voor richting dan ook.

Wie grenzen voorzichtig, beleefd en met twee woorden in vraag durft te stellen, wordt gestraft als was hij de dader van roofmoord, zware mishandeling of brandstichting bij nacht. Landen schieten in een kramp als het over hun grondgebied gaat. Er wordt zelfs geen ruimte gecreëerd om te debatteren over essen?*tiële kwesties, zoals de vraag hoe onafhankelijke regio’s zouden kunnen bijdragen aan oplossingen voor de vele uitdagingen die alle lijntjes op de kaarten overstijgen.

Dat Catalaanse separatisten bij ons bescherming zoeken, hoeft niet te verbazen. Als er ergens in Europa een plek is waar ze relaxed met grenzen omgaan, is het hier. Vlaamse onafhankelijkheid hoeft niet per se, maar van het behoud van België, federaal, confederaal of nog wat anders, ligt ook niemand echt wakker. Dit land werd de voorbije periode bestuurd door volk van overal, met in?*begrip van Spanjaarden, Oostenrijkers, Duitsers en Nederlanders. Door historische toevalligheden werden we Belg. Of we daar veel mee opschoten, is niet zo duidelijk, maar het helpt een en ander te relativeren. En plaatst ons in de positie om er andere landen op te wijzen dat het idioot is om overspannen vast te houden aan regelingen over het grondgebied die nooit de eeuwigheid zullen trotseren.

Hendrik Vos doceert Europese studies aan de UGent. Zijn column verschijnt tweewekelijks op dinsdag.