Politics.be - Los bericht bekijken

Matthias Storme · 15 februari 2005, 22:39

uit http://www.storme.be/geworteld.html

Het is een gevaarlijke begoocheling te denken dat deze samenhorigheid kan worden gebouwd op enkele universeel geachte waarden (zoals de mensenrechten). Zoals prof. Herman De Dijn heeft aangetoond, geschiedt elke zingeving noodzakelijk vanuit een bepaalde, dit is dus een particuliere, en geen universele, traditie. Meer nog, een gemeenschap vormen betekent per definitie altijd een gemeenschap die zich van de rest van de wereld differentieert door een eigen identiteit uit te bouwen en in stand te houden. Democratische politiek, economische welvaart en culturele rijkdom berusten steeds op een particuliere gemeenschap die zich door uitwisseling verrijkt, maar tevens haar verschillen met andere gemeenschappen cultiveert en zich aldus verweert tegen haar verdwijning in het louter universele. Universele waarden kunnen per definitie nooit de samenhang gronden voor een democratische particuliere gemeenschap. Zij vormen weliswaar een laagje, men kan het zelfs het hoogste laagje noemen, maar toch slechts een heel dun laagje, van onze culturele identiteit.

Wanner ik “dun” zeg, verwijs ik daarmee naar de uitdrukking “Thick and thin” van Michael Walzer, die in dit verband schrijft : “Societies are necessarily particular because they have members and memories, members with memories not only of their own but also of their common life. humanity by contrast, has members but no memory, and so it has no history and no culture, no customary practices, no familiar life-ways, no festivals, no shared understanding of social goods” .

Het zijn inderdaad de particuliere elementen die een gemeenschap tekenen en die daardoor betekenis stichten voor die gemeenschap. Om nogmaals De Dijn te parafraseren: Door vele tekens en gebeurtenissen zijn wij getekend tot wie wij zijn en krijgt ons bestaan in gemeenschap betekenis. De Dijn voegt eraan toe dat een ware democratie ook een beleving van die tekens vereist, ook wanneer dit niet lijkt te beantwoorden aan een bepaalde – verkeerde – idee van tolerantie. Kortom, gezien vanuit het oogpunt van een gemeenschap is het particuliere van die gemeenschap vaak fundamenteel. Respect voor een andere gemeenschap vereist dan ook vaak dat er respect is voor de tekens die deze gemeenschap hebben getekend tot wat zij is, en voor het feit dat die tekens voor die gemeenschap fundamenteel kunnen zijn en dus niet het voorwerp kunnen vormen van indifferentie. Zo zijn de Vlamingen getekend door vele zaken, die zuiver contingent zijn, maar die betekenis hebben gesticht voor onze particuliere gemeenschap, een betekenis die wij moeten her-denken maar niet verwerpen.

15 februari 2005, 22:39	#1
Matthias Storme Vreemdeling Geregistreerd: 13 februari 2005 Berichten: 62	universalisme en particularisme uit http://www.storme.be/geworteld.html Het is een gevaarlijke begoocheling te denken dat deze samenhorigheid kan worden gebouwd op enkele universeel geachte waarden (zoals de mensenrechten). Zoals prof. Herman De Dijn heeft aangetoond, geschiedt elke zingeving noodzakelijk vanuit een bepaalde, dit is dus een particuliere, en geen universele, traditie. Meer nog, een gemeenschap vormen betekent per definitie altijd een gemeenschap die zich van de rest van de wereld differentieert door een eigen identiteit uit te bouwen en in stand te houden. Democratische politiek, economische welvaart en culturele rijkdom berusten steeds op een particuliere gemeenschap die zich door uitwisseling verrijkt, maar tevens haar verschillen met andere gemeenschappen cultiveert en zich aldus verweert tegen haar verdwijning in het louter universele. Universele waarden kunnen per definitie nooit de samenhang gronden voor een democratische particuliere gemeenschap. Zij vormen weliswaar een laagje, men kan het zelfs het hoogste laagje noemen, maar toch slechts een heel dun laagje, van onze culturele identiteit. Wanner ik “dun” zeg, verwijs ik daarmee naar de uitdrukking “Thick and thin” van Michael Walzer, die in dit verband schrijft : “Societies are necessarily particular because they have members and memories, members with memories not only of their own but also of their common life. humanity by contrast, has members but no memory, and so it has no history and no culture, no customary practices, no familiar life-ways, no festivals, no shared understanding of social goods” . Het zijn inderdaad de particuliere elementen die een gemeenschap tekenen en die daardoor betekenis stichten voor die gemeenschap. Om nogmaals De Dijn te parafraseren: Door vele tekens en gebeurtenissen zijn wij getekend tot wie wij zijn en krijgt ons bestaan in gemeenschap betekenis. De Dijn voegt eraan toe dat een ware democratie ook een beleving van die tekens vereist, ook wanneer dit niet lijkt te beantwoorden aan een bepaalde – verkeerde – idee van tolerantie. Kortom, gezien vanuit het oogpunt van een gemeenschap is het particuliere van die gemeenschap vaak fundamenteel. Respect voor een andere gemeenschap vereist dan ook vaak dat er respect is voor de tekens die deze gemeenschap hebben getekend tot wat zij is, en voor het feit dat die tekens voor die gemeenschap fundamenteel kunnen zijn en dus niet het voorwerp kunnen vormen van indifferentie. Zo zijn de Vlamingen getekend door vele zaken, die zuiver contingent zijn, maar die betekenis hebben gesticht voor onze particuliere gemeenschap, een betekenis die wij moeten her-denken maar niet verwerpen.