[Knuppel]

21 september 2020
Zelfs als de regeringsonderhandelaars de komende 48 uur toch de sprong in het diepe wagen, blijft de vraag of ze in staat zijn het manifeste wantrouwen van vandaag van zich af te schudden.

Het gebeurt wel vaker dat in de laatste rechte lijn naar een regeerakkoord nog een crisette losbarst. Een laatste onverwachte hobbel op weg naar de finish. Een gevecht om de onderhandelingen in de laatste plooi te leggen. Waarna de nieuwe ploeg eensgezind aan het werk kan.

Het wantrouwen giert nog door de kamer als de zeven partijvoorzitters van de Vivaldi-coalitie samenzitten.
Maar wat zondag en maandag in de coalitiegesprekken tussen liberalen, socialisten, groenen en CD&V is gebeurd, is veel ernstiger dan dat. Het toont dat het wantrouwen nog door de kamer giert als de zeven partijvoorzitters van de Vivaldi-coalitie samenzitten.

Het incident van maandag ging niet over wat op de onderhandelingstafel lag. Het ging over wie aan tafel mag zitten. Sp.a-voorzitter Conner Rousseau besloot maandag na het partijbureau dat de Vlaamse socialisten niet meer voort willen met MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez. De Vlaamse liberalen, die het in de onderhandelingen over paars-geel deze zomer niet pikten dat N-VA-voorzitter Bart De Wever de MR en Open VLD uit elkaar wilde spelen, zien de liberale familie als een en ondeelbaar.

Bij CD&V twijfelen ze zelf of het wel een goed idee is aan de tafel te zitten. Voorzitter Joachim Coens is met zijn twee benen in de onderhandelingen gestapt, maar als hij over zijn schouder kijkt ziet hij dat veel christendemocraten nog niet besloten hebben hem te volgen en hun kruis op te nemen.

En dan is er Georges-Louis Bouchez. Hij zit in een zetel omdat hij als enige van de onderhandelingstafel kan weglopen, en zo de premier en zes andere ministers voor zijn partij kan behouden. En uiteraard is het zijn taak te strijden voor de liberale accenten in de tekst. Maar door uren te laat te komen, terug te komen op afspraken en door interviews te geven overspeelde hij dit weekend op een arrogante en knullige manier zijn hand.

Tegelijk bruuskeerde hij op Twitter nodeloos de PS, die maar wat graag de MR ziet vertrekken uit de Wetstraat Zestien. Die kwestie leidde afgelopen donderdag tot de woordbreuk over de weigering van de vertrouwensstemming in de Kamer, waardoor premier Sophie Wilmès verlengingen mag spelen. De toekomstige oppositiepartijen ter rechter- en linkerzijde drinken allicht elke dag een glas champagne of een werkmanspintje.

Toch gaat de formatie door, omdat de koning het wil. Dat toont hoe de Vivaldi-onderhandelaars de komende 48 uur - tot de preformateurs weer op het paleis worden verwacht - moeten beslissen of ze de sprong in het diepe maken. Niet dat dan alles opgelost is. Er is nog de netelige kwestie wie de baas van deze ploeg wordt en de volgende premier van het land. Er rest het moeilijke evenwicht tussen onpopulaire besparingen of belastingen invoeren en geld vinden voor populaire nieuwe maatregelen, zoals hogere minimumpensioenen. Er is de vraag hoe snel de begroting weer gezond kan worden. En vooral: hoelang zal het manifeste wantrouwen van vandaag als een schaduw over deze ploeg hangen?

De enige overweging om de sprong in het diepe toch te wagen is dat voor de partijen van deze centrumcoalitie - ook al geven ze dat niet graag toe - een mislukking van de formatie een nog grotere sprong in het diepe is.