[Der Wanderer]

Oorspronkelijk geplaatst door patrickve

Uw theorie gaat - zoals ik ze begrijp - als volgt.

De mens is een wezen dat zodanig efficient is geworden in zijn moordkracht, en heeft een zodanig sterk en agressief na-aap gedrag samen met een vorm van conceptualiserende intelligentie, dat als we zo een zotten vrij laten loslopen, zij elkaar binnen de kortste keren uitmoorden. Dat is het basis idee van uw theorie.

Hoe komt het dan dat wij elkaar al niet allang afgemaakt hebben ? Omdat dat na-aap gedrag in toom gehouden werd door primitieve religies die onze conceptualiserende intelligentie volgestopt hebben met religieuze dwazigheden,

Hier ontbreekt een logische stap: die religies zijn niet zomaar 'dwaas', want dan zouden ze niet kunnen werken. Hun kern is de kanalisering van het risico op alomvattend geweld en de manieren waarop dat gebeurt, zijn afgeleid van een oorspronkelijke mimetische kanalisering van het geweld zelf: de dood van de door de imitatie gegroeide 'gemeenschappelijke vijand' is de sleutel tot 'de vrede' en dat wordt preventief nagespeeld bij feesten en offers. Uiteraard gebeurt dit echter niet door bewuste sturing wat de kern van de zaak betreft, want dan zou het ook niet kunnen werken (als mensen zouden weten op welke eenheid wekkende illusie het berust).

maar die er wel voor zorgden dat we rituelen gingen na-apen en conceptueel "misleid" werden om onze na-aap agressie te kanaliseren naar een paar zottigheden, en hierdoor maakten dat we elkaar de kop niet teveel ineen sloegen.

Jij ziet het gevaar van de rationele verlichting, dat ze die veiligheidsmechanismen weghalen door de zottigheden van die rituelen en die geloven laten in te zien,

Maar zonder het besef van hun echte functie dus, gekoppeld aan een naïef optimisme over de menselijke 'rede' als die maar niet 'misleid' wordt door 'stoute pastoors'.

maar tevens niks in de plaats zetten om tegen te houden dat we nu elkaar de kop zouden inslaan, met onze agressieve na-aap conditie en onze efficientie in het moorden. Kortom, je zegt dat wij tot hier toe enkel maar konden overleven, gevaarlijke kanibale roofdieren als we zijn, omdat we in religieuze dwazigheden waren beland die ons hiervan beschermden. En als we dat weghalen is het hek van de dam.

Niet meteen natuurlijk, aangezien een hoop culturele patronen nog wel blijven bestaan (maar geleidelijk eroderen) en doordat de cultuur zelf al een sofistische vorm had aangenomen, waarin het kanaliseren van het geweld bv. plaatsvindt via "verkiezingen" die niet meer als religieus worden waargenomen. Ondertussen stapelen de frustraties zich op, en het 'aberrante' gedrag dat niet aberrant is omdat het verklaarbaar is vanuit de mimetische logica maar wel steeds meer genormaliseerd wordt, en kunnen de hogere lagen van de cultuur (elk onderscheid in niveaus, zoals dat van leraar en leerling) zich moeilijker handhaven. Uiteindelijk kom je dan wel bij geweld uit, inderdaad, voorafgeschaduwd door 'psychologische problemen' die een verinnerlijking zijn van dat geweld zolang het taboe op fysiek geweld nog sterk genoeg is (een bipolair persoon is iemand met een slagveld in zijn hoofd).

Maar jij ziet de "oplossing" als een combinatie van beide: het inzicht, zowel dat die primitieve religieuze dinges zever in pakskes waren (wat de verlichting ons al gebracht heeft) maar TEVENS een soort van Aristocraten inzicht, gedrag en dergelijke meer dat ons op een andere, rationelere manier doet afzien van ons idiote agressieve na-aap gedrag, een inzicht dat zou moeten groeien, en dat door "aristocraten" die dat meer zouden hebben, inspirerend zal verspreid worden.

Wat mij niet duidelijk is in uw betoog is of dat een WENS is, of een VOORSPELLING. Ttz, denk je dat het een "ideaal" zou zijn waar we "moeten naartoe werken", ook al gaat het moeilijk zijn (een soort van utopie), of zeg jij gewoon "kijk, volgens mij is dat de dynamiek van onze soort en gaan we daar naartoe".

Ik heb het altijd genomen dat je dat verkondigde als een na te streven wens, niet als een voorspelling van wat er staat te gebeuren.

Nee inderdaad, het is geen voorspelling. Het is ook geen loutere wens in de zin dat het onmogelijk zou zijn, laat staan in beperkte kring. Voor het overige is het ook het enige zinnige om te doen, zodra je niet meer in de valkuilen van het mimetisme wil trappen (de illusies die de concurrentiële begeerte zelf wekt en die maken dat we ondanks frustraties die steeds groter worden toch verslaafd aan hen verslaafd blijven zolang we niet echt 'beter weten': denk aan de evolutie naar steeds meer masochisme die ik beschreef). Maar het is geen voorspelling, omdat het natuurlijk steeds makkelijker is om iets af te breken dan een hoger niveau in de sturing van gedrag aan te bouwen en verder omdat de opbouw van zo'n hoger niveau meerdere generaties vergt waarin er dus geen wezenlijke terugval mag zijn etc. Meer nog: de auteurs die de kennis waar ik het over heb verwoorden, tenderen naar pessimisme op dat vlak, zeker wat de grotere schaal betreft. Maar dat maakt de redelijkheid zelf niet minder redelijk, noch de poging om haar althans zoveel mogelijk te realiseren. En je weet nooit wat het resultaat is van een exponentiële uitbreiding van aanzetten.